Ηνωμένο Βασίλειο και Κύπρος

Βρετανικές ενθαρρύνσεις στους Τούρκους

Image

Για τη σταδιακή ανάμειξη της Τουρκίας στο ζήτημα της Κύπρου, την ευθύνη φέρει η Βρετανία. Αν και η Τουρκία, από το 1923, είχε επίσημα παραιτηθεί με τη συνθήκη της Λωζάνης, όλων των αξιώσεων και δικαιωμάτων επί της Κύπρου, αργότερα επανήλθε με υποκινήσεις και ενθαρρύνσεις της Βρετανίας, φθάνοντας τελικά μέχρι και του σημείου να διαδραματίζει στην όλη υπόθεση ρόλο πρωταγωνιστικό. Οι βρετανικές ενθαρρύνσεις προς τους Τούρκους για ουσιαστική ανάμειξη στα πράγματα της Κύπρου έγιναν στα πλαίσια αντιμετώπισης του εντεινόμενου ενωτικού αγώνα των Ελλήνων Κυπρίων, εξυπηρετούσαν όμως και ευρύτερα συμφέροντα, που εν πάση περιπτώσει, συνέθεσαν αργότερα την κυπριακή τραγωδία στην οποία η όλη δραστηριότητα των Βρετανών χαρακτηρίζεται από άκρα ανεντιμότητα. Η Τουρκία, αντίπαλος των Βρετανών στον πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο και επιτήδειος ουδέτερος στον δεύτερο, ήταν τελικά η περισσότερο κερδισμένη. Αντίθετα, η Ελλάδα και η Κύπρος, θυσιαζόμενες στο πλευρό των Βρετανών και στους δυο πολέμους, ήσαν τελικά οι περισσότερο χαμένες. Ακόμη γενικότερα, ο Ελληνισμός πρόσφερε πάρα πολλά στη Μεγάλη Βρετανία αλλά όχι μόνο δεν πήρε τίποτα, αντίθετα έχασε πολλά.

 

Η επισημοποίηση του πρωταγωνιστικού ρόλου της Τουρκίας στο Κυπριακό ζήτημα, ως άμεσα ενδιαφερόμενου μέρους και ως «εγγυήτριας δυνάμεως», έγινε με την υπογραφή των συμφωνιών Ζυρίχης και Λονδίνου το Φεβρουάριο του 1959. Το ίδιο το Ηνωμένο Βασίλειο επωμίστηκε επίσης ευθύνες «εγγυήτριας δυνάμεως», όπως και το άλλο άμεσα ενδιαφερόμενο μέρος, η Ελλάδα.

 

Κατά τη διάρκεια της αγγλικής κατοχής της Κύπρου δημιουργήθηκε η πολυάριθμη κυπριακή παροικία της Αγγλίας. Οι επικρατούσες τότε συνθήκες στο νησί, που δεν πρόσφεραν ικανοποιητικά κίνητρα απασχόλησης ούτε και σημαντικές ευκαιρίες οικονομικής προόδου κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, είχαν σπρώξει πολλούς Κυπρίους, Έλληνες και Τούρκους, να μεταναστεύσουν αναζητώντας καλύτερη τύχη. Η σχέση της Κύπρου με την Αγγλία, όπως διαμορφώθηκε κυρίως μετά την ανακήρυξη του νησιού σε βρετανική αποικία, διευκόλυνε πλέον τη μετανάστευση προς τα Βρετανικά νησιά ενώ αντίθετα οι νέες συνθήκες μείωσαν και τελικά τερμάτισαν το μεταναστευτικό ρεύμα από την Κύπρο προς άλλες γειτονικές χώρες και κυρίως την Αίγυπτο.

 

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια