Ζήνων ο Κιτιεύς

Τιμές προς τον Ζήνωνα

Image

Οι Αθηναίοι τίμησαν τον Ζήνωνα με διάφορους τρόπους, και όσο ζούσε και μετά τον θάνατό του. Όπως γράφει ο Διογένης Λαέρτιος, οι Αθηναίοι ἐτίμων σφόδρα τόν Ζήνωνα, οὕτως ὡς καί τῶν τειχῶν οὕτω τάς κλεῖς παρακαταθέσθαι καί χρυσῷ στεφάνῳ τιμῆσαι καί χαλκῇ εἰκόνι...

 

Χάλκινο άγαλμα (χαλκῇ εἰκόνι) του Ζήνωνος στήθηκε και από τους συμπολίτες του στο Κίτιον της Κύπρου που, κατά τον Λαέρτιο, οι Κιτιείς το θεωρούσαν ως στολίδι της πόλης τους. Ακόμη, κατά τον ίδιο συγγραφέα, θεωρούσαν δικό τους τον Ζήνωνα και οι Κιτιείς που ζούσαν στην Σιδώνα. Χαρακτηριστικά ο Πλίνιος γράφει πως ο Κάτων, μετά την εκστρατεία του και κατάληψη της Κύπρου, πούλησε όλα τα πολύτιμα αντικείμενα που είχε πάρει από το νησί, εκτός από ένα μόνο αντικείμενο. Αυτό ήταν ένα άγαλμα του Ζήνωνος. Και ο Κάτων, κατά τον Πλίνιο, δεν το πούλησε όχι επειδή γοητεύτηκε από τον χαλκό που ήταν κατασκευασμένο ή από την τέχνη, αλλά επειδή ήταν άγαλμα του φιλοσόφου!

 

Αμέσως μετά τον θάνατο του Ζήνωνος, οι Αθηναίοι αποφάσισαν να τον τιμήσουν με ειδικό ψήφισμα που απεφασίσθη να γραφεί σε δυο πέτρινες στήλες που θα στήνονταν η μια στην Ακαδημία και η άλλη στο Λύκειο. Στο ίδιο ψήφισμα αναφέρεται και η απόφαση να κηδευτεί με δημόσια δαπάνη και με επίσης δημόσια δαπάνη να κτιστεί κι ο τάφος του στον Κεραμεικό.

 

Ολόκληρο το τιμητικό ψήφισμα των Αθηναίων διασώζει ο Διογένης Λαέρτιος και θεωρούμε σκόπιμο να το παραθέσουμε εδώ (σε μετάφραση Κ. Χατζηιωάννου, ΑΚΕΠ, τόμος Γα', 1975, αρ. 19α): Όταν ήταν άρχων ο Αρρενίδης κατά την πέμπτη πρυτανεία της Ακαμαντίδος φυλής, την εικοστή πρώτη του Μαιμακτηριώνος (Νοεμβρίου), στην εικοστή τρίτη κυρία εκκλησία της πρυτανείας, ο Ίππων, γιος του Κρατιστοτέλη από τον δήμο Ξυπέτη, ένας από τους προέδρους κι οι συμπρόεδροί του έθεσαν το ζήτημα ˙ ο Θράσων, γιος του Θράσωνος από τον δήμο Ανακαία, είπε: «Επειδή ο Ζήνων, γιος του Μνασέα από το Κίτιον, έζησε πολλά χρόνια στην πόλη μας μ' αφοσίωση στή φιλοσοφία και παρέμεινε κατά τα άλλα συνεχώς άνθρωπος αγαθός, και, παρακινώντας τους νέους, πού πήγαιναν κοντά του ως μαθητές, στην αρετή και στην εγκράτεια, τους έσπρωχνε σ' όλα τα ανώτατα αγαθά με το να εκθέτει τον ιδικό του βίο ως παράδειγμα, που ήταν καθ' όλα συνεπής σ' ό,τι δίδασκε, είθε η ώρα η καλή, ο λαός ν' αποφασίσει να επαινέσει τον Ζήνωνα, γιο του Μνασέα από το Κίτιον, και να τον στεφανώσει με χρυσό στεφάνι σύμφωνα με το νόμο για την αρετή και την εγκράτεια του, και να του κτίσει και τάφο στον Κεραμεικό με δημόσια δαπάνη. Και για την κατασκευή του στεφάνου και την οικοδομή του τάφου να εκλέξει τώρα ο λαός πέντε ανθρώπους Αθηναίους που θα φροντίσουν, κι ο γραμματέας του δήμου να εγγραφεί το ψήφισμα τούτο σε δυο πέτρινες στήλες, και να επιτραπή τη μια απ' αυτές να τοποθετήσουν στην Ακαδήμεια και την άλλη στό Λύκειο. Κι ο Ταμίας να διαμοιράση τα έξοδα που θα γίνουν στις στήλες για να μάθουν όλοι πως ο Αθηναϊκός λαός τιμά τους αγαθούς κι όσο ζουν και μετά θάνατο». Και για την κατασκευή του στεφάνου και την οικοδομή του τάφου έχουν εκλεγεί ο Θράσων από τον δήμο Ανακαία, ο Φιλοκλής από τον δήμο του Πειραιώς, ο Φαίδρος από τον δήμο Ανάφλυστο, ο Μέδων από τον δήμο των Αχαρνών, ο Μίκυθος από τον δήμο Συπαληττό, ο Δίων από τον δήμο Παιανία».