Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Στην Κύπρο, αρχαιολογικά ευρήματα με παραστάσεις του Διός, που αποδεικνύουν και την αρχή και την διάρκεια της λατρείας του, απαντώνται ήδη από τον 14ο/13ο π.Χ. αιώνα. Από την εποχή αυτή, στον τάφο 17 της Έγκωμης έχει βρεθεί μυκηναϊκός αμφορέας με παράσταση πολεμιστών σε άρμα, με μια μορφή μπροστά τους που κρατεί μια ζυγαριά. Η μορφή με τη ζυγαριά ταυτίστηκε με τον Δία που, σύμφωνα με αναφορά στην Ιλιάδα, ζυγίζει τις μοίρες των πολεμιστών. Ο αμφορέας αυτός, του 14ου π.Χ. αιώνα, είναι γνωστός ως κρατήρας του Διός και αποτελεί σημαντικό έκθεμα του Κυπριακού Μουσείου. Από τα άλλα κινητά αρχαιολογικά ευρήματα, γνωστό έκθεμα του Κυπριακού Μουσείου είναι το άγαλμα του Κεραυνίου Διός (περί το 500 π.Χ. από το Κίτιον). Ενδιαφέρον έκθεμα του Κυπριακού Μουσείου είναι και μικρή χάλκινη κεφαλή του Άμμωνος Διός, του 3ου π.Χ. αιώνα, από τους Σόλους.

Διάσημες παραστάσεις του μεταμορφωμένου σύμφωνα προς τους μύθους Διός έχουμε και σε ψηφιδωτά. Ένα απ' αυτά είναι εκείνο της Λήδας και του Κύκνου (=Διός) που βρίσκεται σήμερα στο Κυπριακό Μουσείο. Στην Οικία του Διονύσου επίσης, στην Πάφο, ένα από τα διάσημα ψηφιδωτά παριστάνει την αρπαγή του Γανυμήδη από τον Δία, μεταμορφωμένο σε αετό.

Παραστάσεις του Διός απαντώνται ακόμη σε λύχνους (ο θεός σε θρόνο, κρατώντας κεραυνό) και σε ανάγλυφα. Ένα από αυτά (πήλινη ζωφόρος του 4ου π.Χ. αιώνα από το Μάριον) παρουσιάζει, μεταξύ άλλων, έναν νέο πάνω σε δέντρο που πιθανότατα ταυτίζεται προς τον Δία Βελχανόν (επίθετο του θεού στην Κρήτη).

Τέλος, είναι σημαντικό ν' αναφερθεί ότι απεικονίσεις του Διός απαντώνται συχνά σε νομίσματα Κυπρίων βασιλέων, αλλά και των μετέπειτα εποχών, Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής. Ο κυριότερος μάλιστα τύπος των νομισμάτων των Ρωμαϊκών χρόνων φέρει στην μπροστινή όψη τη μορφή του Διός και στην πίσω όψη παράσταση του ναού της Αφροδίτης στην Παλαίπαφο. Άλλος σημαντικός τύπος νομισμάτων, που χρονολογείται περί το 385 π.Χ., φέρει στην μπροστινή όψη παράσταση ένθρονου Διός (ίσως του Σαλαμινίου, σε απομίμηση του περίφημου αγάλματος του Φειδία) και στην άλλη όψη παράσταση της Αφροδίτης. Σε άλλα νομίσματα, η παράσταση στην μπροστινή όψη είναι κεφαλή του Διός και στην πίσω όψη κεφαλή της Αφροδίτης (λ.χ. νόμισμα βασιλιά Στασιοίκου του Μαρίου). Ο Σαλαμίνιος Ζευς αποτυπώνεται και σε όψεις άλλων αργυρών και χάλκινων νομισμάτων των Ρωμαϊκών χρόνων.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια