Δύση και Κύπρος
Δωριείς και Κύπρος
Η δωρική μετανάστευση στην Ελλάδα (1100 π.Χ.) ωθεί κι άλλους Αχαιούς ευγενείς να μεταναστεύσουν στη γνώριμή τους Κύπρο, όπου οι μυκηναϊκοί μύθοι και σάγκες καθώς λίγο πιο ύστερα τα Ομηρικά έπη, αποτελούν ουσιώδες τμήμα του πνευματικού πολιτισμού. Οι Δωριείς, που ακολούθησαν στα ίχνη των Αχαιών - Μυκηναίων, συνέβαλαν στον πλήρη εξελληνισμό του νησιού κατά την Γεωμετρική περίοδο (1050 - 700 π.Χ.), κατά την οποία ο σίδηρος εισήχθη και ανέτρεψε την τεχνολογία του χαλκού, ιδίως στον στρατιωτικό τομέα, γιατί νέοι τύποι σπαθιών χρησιμοποιούνται εφεξής.
Βλέπε λήμμα: Χαλκός
Αυτή η επανεισαγωγή του μακρού σπαθιού (δείγμα από τη Λευκωσία του 750 π.Χ.) συμπίπτει προς πυκνή επικοινωνία με το Αιγαίο, όπως και η εισαγωγή (ή επανεισαγωγή) του δίκοπου σπαθιού. Η καύση των νεκρών εισάγεται από τη Ρόδο. Οι κυπριακοί τύποι αγγείων που εισάγονταν στη Δωδεκάνησο, στην Εύβοια - Λευκαντή, στην Κρήτη, στην Αθήνα κ.α., επηρέασαν τυπολογικά την εντόπια αγγειοπλαστική, ιδίως τα κυπριακά ημισφαιρικά ορειχάλκινα δοχεία, ενώ οι κυπριακοί σιδερένιοι οβελοί και ορειχάλκινοι τρίποδες στην Κρήτη μαρτυρούν τη στενή εμπορική επαφή των δυο νησιών.
Βλέπε λήμμα: Εμπόριο
Το εμπόριο γινόταν αρχικά (10ος -9ος π.Χ. αι. κ.ε.) διά των Φοινίκων, των οποίων ο εποικισμός στο νησί συνέβαλε στην ανάπτυξη των δεσμών του προς τον δυτικό κόσμο γενικά, όπως -περισσότερο- με την Ανατολή. Από το Αιγαίο οι Φοίνικες εισήγαν στην Κύπρο ελληνικά γεωμετρικά και υπογεωμετρικά αγγεία, ενώ ταυτόχρονα πουλούσαν κυπριακά δοχεία αρωμάτων κ.ά. με συγκεντρωτικούς κύκλους στο Αιγαίο, και μέσω Κύπρου μετέφεραν στην Κρήτη τον ανατολίζοντα ρυθμό, που χρησιμοποιείται στις κρητικές ασπίδες του 8ου αι. π.Χ.
Βλέπε λήμμα: Αγγειοπλαστική και Αρωματοποιία
Κατά την Αρχαϊκή περίοδο (750 - 475 π.Χ.) οι Φοίνικες συνεχίζουν να εμπορεύονται από την Κύπρο με τη Δύση και δη με την Ισπανία, ενώ οι Έλληνες μέσω Κύπρου συνδέονται εμπορικά με τη Συρία και την Παλαιστίνη.
Βλέπε λήμμα: Αλ Μίνα
Τα κυπριακά βασίλεια διατηρούν τους κρητομυκηναϊκούς μοναρχικούς θεσμούς παράλληλα προς την ομηρική λογοτεχνική και πνευματική επική παράδοση, που χαρακτηρίζεται από δημοκρατικότερες ροπές. Η δημιουργία των Κυπρίων Επών από τον Στασίνο εντάσσει την Κύπρο στο σύνολο του ελληνικού πολιτιστικού χώρου, ενώ το εμπόριο που μεταβιβάζεται στα χέρια των Κυπρίων και Ελλαδιτών Ελλήνων -που συγκρούονται με τους Φοίνικες (τέλ. 8ου αρχ. 7ου π.Χ. αι.)- φέρνει τα κυπριακά προϊόντα -γεωμετρικούς σκύφους κ.ά.- μέχρι την Ιταλία και τις Πιθηκούσες, κυρίως μέσω των Ευβοέων, όπως και στην Αλ Μίνα. Κυπρο - φοινικικά αγγεία και ανατολίζοντα κυπριακά ορειχάλκινα αντικείμενα και τερρακόττες στο Ηραίον της Σάμου (τέλ. 7ου αι. π.Χ.) οφείλονταν σε μεικτές ελληνο - κυπριακές - φοινικικές εμπορικές επιχειρήσεις, ενώ στην αιγυπτιακή Ναυκράτιδα Ελλαδίτες και Κύπριοι Ελληνες συνεργάζονται στενά σε εργαστήρια που παράγουν μεικτά κατά τον ρυθμό ειδώλια και άλλα έργα (τέλ. 7ου - αρχ. 6ου π.Χ. αι. κ.ε). Μέσω Αμαθούντας διεξαγόταν πυκνό εμπόριο Αιγαίου και Ναυκράτιδος, διά του οποίου εισήχθη στην Κύπρο ο Κυπρο - ιωνικός ρυθμός και θρησκευτικά και καλλιτεχνικά, δραματικά και άλλα στοιχεία - παιάνας, διθύραμβος, έπος κλπ. - ενώ στη Σμύρνη, στους Δελφούς κ.ά. κυκλοφορούσαν οι κυπριακές ορειχάλκινες ασπίδες και αφιερώματα.