Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Η Κύπρος, παρά το μικρό της μέγεθος, παρουσιάζει κλιματολογικές διαφορές, που κυρίως οφείλονται στο ανάγλυφο, την απόσταση ενός τόπου από τη θάλασσα, καθώς και την απόσταση ενός τόπου από τους βασικούς μορφολογικούς σχηματισμούς. Αυτοί οι κύριοι λόγοι επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό και το κλίμα της επαρχίας Αμμοχώστου.

Η Αμμόχωστος, ως χερσόνησος, περιβάλλεται στο μεγαλύτερό της μέρος από θάλασσα, έχει δε ένα πολύ χαμηλό υψόμετρο, με μόνη εξαίρεση το ανατολικό τμήμα του Πενταδάκτυλου και την Καρπασία. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι το μεγαλύτερο τμήμα της Αμμοχώστου βρίσκεται στην υπήνεμη περιοχή της Κύπρου.

α) Καιρικά συστήματα: Η Κύπρος επηρεάζεται από διάφορα καιρικά συστήματα (υφέσεις, μετωπικές υφέσεις, θερμά μέτωπα, ψυχρά μέτωπα, κλπ.), που φθάνουν στην Κύπρο, ιδιαίτερα τον χειμώνα, από τα δυτικά και νοτιοδυτικά, με προέλευση την κεντρική Μεσόγειο. Είναι επόμενο πως η δυτική Κύπρος, ιδιαίτερα με το σχετικά ψηλό ανάγλυφο που τη χαρακτηρίζει, δέχεται άμεσα την επίδραση των συστημάτων αυτών. Οι υπήνεμες περιοχές της Μεσαορίας και της νοτιοανατολικής Κύπρου, χωρίς ιδιαίτερες μορφολογικές εξάρσεις, δεν επηρεάζονται στον ίδιο έντονο βαθμό.

β) Άνεμοι: Οι άνεμοι που κυριαρχούν στην ανατολική Μεσόγειο είναι οι ακόλουθοι: Χειμώνας ΝΔ. ως Α., άνοιξη Δ. ως ΒΑ., καλοκαίρι Δ. ως Β. και φθινόπωρο Δ. ως ΒΑ. Ιδιαίτερα τον χειμώνα οι βροχοφόροι δυτικοί άνεμοι δεν επιδρούν τόσο αποφασιστικά στις υπήνεμες περιοχές της ανατολικής Κύπρου. Όμως οι περιοχές της Αμμοχώστου επηρεάζονται από τις τοπικές θαλάσσιες και απόγειες αύρες. Αυτές οφείλονται στη διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ της ξηράς από τη μια και του θαλάσσιου νερού από την άλλη.

γ) Βροχόπτωση: Η επίδραση του ανάγλυφου στην κατανομή της βροχόπτωσης είναι σημαντική. Στις προσήνεμες περιοχές η βροχόπτωση αυξάνεται από 500 μέχρι 1200 χιλιοστόμετρα. Στις υπήνεμες περιοχές, τόσο στην κεντρική πεδιάδα όσο και στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού, η βροχόπτωση κυμαίνεται μεταξύ 300 και 400 χιλιοστομέτρων. Η οροσειρά του Πενταδάκτυλου προκαλεί σχετικά μικρή αύξηση στην βροχόπτωση, που φθάνει τα 600 χιλιοστόμετρα στην κορυφή (βλέπε: Μετεωρολογική Υπηρεσία, Κλίμα της Κύπρου, Λευκωσία, 1978).

Η μέση μηνιαία όμβρηση τον Ιανουάριο στην κεντρική πεδιάδα είναι 60 χιλιοστόμετρα, στις νοτιοανατολικές ακτές 75, στις δυτικές ακτές 115 και στα βουνά του Τροόδους 250 χιλιοστόμετρα. Ο αριθμός των βροχερών ημερών είναι μικρότερος στην ανατολική Κύπρο παρά στην κεντρική ή την ορεινή. Ο μέσος όρος των βροχερών ημερών στην Αμμόχωστο είναι 51 το χρόνο (στο Ριζοκάρπασο 52), ενώ στη Λευκωσία είναι 65 και στον Αμίαντο 81. Παρόλα αυτά, η Μεσαορία κατά τους θερινούς μήνες είναι δυνατό να δεχθεί βροχόπτωση από ανοδική μεταφορά. Πρόκειται για το είδος της βροχής που δημιουργείται όταν ο αέρας θερμανθεί από την επαφή με το έδαφος, οπότε σχηματίζει ανοδικό ρεύμα, ανέρχεται σε ψηλότερα στρώματα για να ψυχθεί με τη σειρά του και να σχηματίσει αυτό το είδος της βροχόπτωσης.

δ) Χιονόπτωση: Σπάνια παρατηρείται χιονόπτωση στις πεδινές περιοχές κι ακόμα στον Πενταδάκτυλο. Είναι μάλλον συχνό φαινόμενο στις περιοχές του Τροόδους με υψόμετρο πάνω από 1.000 μέτρα.

ε) Χαλάζι: Συνήθως σημειώνεται 2-3 φορές το χρόνο στις πεδινές εκτάσεις και πενταπλάσιες φορές στις ορεινές περιοχές.

στ) Θερμοκρασία: Κατά κανόνα η θερμοκρασία ελαττώνεται κάπου 6°K για κάθε 1.000 μέτρα. Αυτό σημαίνει πως η πεδιάδα της Μεσαορίας είναι πιο θερμή από το Τρόοδος. Επίσης η θάλασσα επιδρά ώστε τα καλοκαίρια να είναι πιο δροσερά και οι χειμώνες πιο θερμοί. Το ετήσιο εύρος της θερμοκρασίας του αέρα κυμαίνεται γύρω στους 18°Κ στις εσωτερικές περιοχές και γύρω στους 14°Κ στα παράλια. Οι διαφορές μεταξύ της ψηλότερης θερμοκρασίας της ημέρας και της χαμηλότερης θερμοκρασίας της νύχτας το χειμώνα είναι 8-10°Κ στις εσωτερικές περιοχές και 5-7°Κ στις ορεινές. Το καλοκαίρι είναι 16°Κ στην κεντρική πεδιάδα και 812°Κ στις άλλες περιοχές. Τον Ιανουάριο η μέση ψηλότερη θερμοκρασία στην Αμμόχωστο είναι 16°Κ, ενώ στον Πρόδρομο 16°Κ. Η μέση χαμηλότερη στην Αμμόχωστο είναι 6°Κ και στον Πρόδρομο 1°Κ. Η ακραία χαμηλότερη στην Αμμόχωστο είναι -6°Κ και στον Πρόδρομο -11Κ.

Το καλοκαίρι είναι ζεστό στις παράλιες περιοχές, δροσερό στις ορεινές και πολύ ζεστό στην κεντρική πεδιάδα. Τον Ιούλιο, για παράδειγμα, η μέση ψηλότερη θερμοκρασία στην Αμμόχωστο είναι 34°Κ, ενώ στη Λευκωσία είναι 37°Κ και στον Πρόδρομο 26°Κ. Η μέση χαμηλότερη θερμοκρασία στην Αμμόχωστο είναι 22ºΚ, στη Λευκωσία 22ºΚ, και στον Πρόδρομο 18°Κ. Η ακραία ψηλότερη στην Αμμόχωστο είναι 42°Κ, στη Λευκωσία 44°Κ και στον Πρόδρομο 35°Κ.

ζ) Παγετός: Παγετός εδάφους συμβαίνει το χειμώνα. Ο μέσος όρος ημερών παγετού κυμαίνεται από 315 στις παράλιες περιοχές, από 15-35 στις εσωτερικές πεδινές περιοχές και από 35-37 στις ορεινές περιοχές.

η) Σχετική υγρασία: Η σχετική υγρασία επηρεάζεται από το υψόμετρο και την απόσταση από την ακτή. Η ημερήσια κύμανση της σχετικής υγρασίας στις παράλιες περιοχές το καλοκαίρι είναι πιο μικρή παρά στην κεντρική πεδιάδα λόγω της θαλάσσιας αύρας.

θ) Ηλιοφάνεια: Η διάρκεια της ηλιοφάνειας είναι σχετικά πολύ υψηλή. Η νέφωση είναι περιορισμένη στην κεντρική πεδιάδα, τόσο τα καλοκαίρια όσο και τους χειμώνες.