Αλεξόπουλος Κρητικός
Μισθοφόρος στην υπηρεσία του φραγκικού βασιλείου της Κύπρου. Τον αναφέρει ο Λεόντιος Μαχαιράς στο Χρονικόν του (παρ. 564, 568-577) ως Κρητικό «κακῆς κεφαλῆς», ο οποίος «πρώτα σκοτώνει τόν ἂνθρωπον καί τότε λαλεῖ του: Βαρύνω σε θέλω». Ήταν μισθοφόρος που επιστρατεύθηκε στη Βενετία από τον συριακής καταγωγής ευγενή Θιβάλτ Μπελφαράγκ, μαζί με άλλους μισθοφόρους, για υπηρεσία στην Κύπρο επί βασιλείας του Πέτρου Β' (1369-1382). Πρόσφερε σημαντικές υπηρεσίες στο βασιλιά της Κύπρου, κυρίως σε επιχειρήσεις εναντίον Γενουατών που είχαν καταλάβει και κρατούσαν την Αμμόχωστο από το 1373. Όμως ο Αλεξόπουλος, που φαίνεται πως ήταν σκληρός πολεμιστής, δεν απέφυγε να μπλεχτεί και σε διάφορες συνωμοσίες, ενώ διέπραξε κι ένα φόνο, σκοτώνοντας ένα Λατίνο παπά στη Λευκωσία, που ήταν ο εξομολογητής της βασιλομήτορος Ελεονώρας κι είχε επιρροή σ' αυτήν και στο γιο της βασιλιά Πέτρο Β'. Για το έγκλημα αυτό, που έγινε για να εξυπηρετήσει φιλοδοξίες του Θιβάλτ Μπελφαράγκ, ο Αλεξόπουλος καταδικάστηκε από τον Πέτρο Β' σε θάνατο, όπως κι ο Θιβάλτ και άλλοι, που ύστερα από βασανιστήρια και διαπόμπευση εκτελέστηκαν δημόσια στη Λευκωσία στις 10 Απριλίου 1376.
Κακής κεφαλής
Είναι χαρακτηριστική η παρατήρηση του Μαχαιρά για τον Αλεξόπουλο ότι «ἦτον Κρητικός κακῆς κεφαλῆς...» (παρ. 569), όχι μόνο για τη συμπεριφορά του ίδιου αλλά και για την αντίληψη που επικρατούσε (κι ακόμη υπάρχει) στην Κύπρο για τους Κρητικούς, ότι είναι φιλέριδες και ασυγκράτητοι. Οι Γεριώτες λέγονται από τους γειτονικούς χωριάτες Κρητικοί για τον λόγο αυτό, ενώ οι ίδιοι οι Κρητικοί λένε για τους εαυτούς των: Κρητικόν κι αν κάμεις φίλον, κράτει πάντοτε το ξύλο. Στο ακλήρημα από τη Λάπηθο που περιέχει πλείστους χαρακτηρισμούς, ο Κρητικός χαρακτηρίζεται επαναστάτης (Κυπρ. Λογ., Α',2,1969,σ. 95).
» Βλέπε λήμμα: Κρήτη και Κύπρος
Η έλλειψη όμως ελέγχου των πράξεων των ηρώων και των ισχυρών είναι μοτίβο της λαϊκής ποίησης γενικότερα, αλλά πιο ειδικά της ακριτικής και δεν περιορίζεται μόνο στον ελληνικό χώρο. Επομένως η αντίληψη του Μαχαιρά για τον Αλεξόπουλο και τους Κρητικούς ξεκινά ή συσχετίζεται και προς ευρύτερα αρχέτυπα θαυμασμού και στερεότυπης αντίληψης για επιτρεπτή ή αναπόφευκτη έλλειψη αυτοελέγχου κάθε ηρωικού τύπου, περιλαμβανομένων των Κρητικών.
Πηγή:
- Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια