Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Άγιος Γεώργιος- Agios Georgios. Χωριό της επαρχίας Λευκωσίας πολύ κοντά στο κατεχόμενο τμήμα του νησιού. 

Βρίσκεται στη γεωγραφική περιφέρεια της Σολιάς 190 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Συχνά αναφέρεται ως Άγιος Γεώργιος της Σολιάς ή Άγιος Γεώργιος της Λεύκας, εξαιτίας κυρίως, της γειτνίασής του προς τη Λεύκα, από την οποία απέχει 4 περίπου χμ.

Γεωλογία

Από γεωλογικής απόψεως, γύρω από την κοίτη του Καρκώτη απαντώνται οι πρόσφατες αλλουβιακές αποθέσεις της Ολόκαινης γεωλογικής περιόδου ενώ στην υπόλοιπη διοικητική έκταση του χωριού κυριαρχούν οι λάβες του Οφιολιθικού Συμπλέγματος Τροόδους, το σύναγμα (αποθέσεις άμμων και χαλικιών της Πλειστόκαινης περιόδου), οι αποθέσεις του σχηματισμού Λευκωσίας (ασβεστολιθικοί ψαμμίτες, κροκάλες και ψαμμιτικές μάργες) και οι υφαλογενείς ασβεστόλιθοι του σχηματισμού Κορωνιάς. Πάνω στα πετρώματα αυτά αναπτύχθηκαν προσχωσιγενή εδάφη, φαιοχώματα, ερυθρογαίες, ξερορεντζίνες και ασβεστούχα εδάφη

Μεταλλεία

Ο ποταμός Καρκώτης, που περνά δίπλα από το χωριό και η γειτνίαση με το μεταλλείο της Σκουριώτισσας, υπήρξαν δυο βασικοί παράγοντες που επηρέασαν την οικονομική και κοινωνική ανέλιξη του χωριού. Η μέση ετήσια βροχόπτωση που δέχεται το χωριό κυμαίνεται περί τα 330 χιλιοστόμετρα. Όσον αφορά την κτηνοτροφία, το 1973 εκτρέφονταν 149 πρόβατα, 206 κατσίκες, 3 βόδια και 3.437 πουλερικά. Οι αρδευόμενες εκτάσεις κυρίως με εσπεριδοειδή, οπωροφόρα και λαχανικά και η ελιά που συγκαλλιεργείται με τα σιτηρά, κυριαρχούν στο τοπίο του Αγίου Γεωργίου. Πρόκειται για ένα χωριό με πληθωρική βλάστηση, τρεχούμενα νερά και ένα σχετικά θερμό κλίμα, αφού, άλλωστε, βρίσκεται στο βόρειο χαμηλό τμήμα της Σολιάς.

Εξάλλου, η Κυπριακή Μεταλλευτική Εταιρεία Σκουριώτισσας, που ιδρύθηκε το 1911, είχε τα κεντρικά της γραφεία πολύ κοντά στο χωριό. Η ανόρυξη του χαλκοπυρίτη και σιδηροπυρίτη από τα γειτονικά μεταλλεία της Φουκάσας, του Μαυροβουνίου και του Απλικιού, πολύ συνέβαλε στην ανάπτυξη του χωριού, ιδιαίτερα την πληθυσμιακή. Αξίζει να αναφερθεί πως ο πληθυσμός του χωριού σε δέκα χρόνια, μεταξύ 1921 και 1931, υπερδιπλασιάστηκε (178 κάτοικοι το 1921 και 389 το 1931). Οι κάτοικοι εργοδοτούνταν κυρίως στα μεταλλεία, αν και μερικοί εργάζονταν και στις μεταλλευτικές εγκαταστάσεις του Ξερού. Η σκουριά και οι τεράστιοι λόφοι άχρηστων υλικών στη Σκουριώτισσα, στα νοτιοανατολικά του χωριού, αποτελούν ένα εντυπωσιακό και συνάμα ευδιάκριτο μόρφωμα.

Πληθυσμός

Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

Μετά το 1964, εξαιτίας των διακοινοτικών ταραχών που ακολούθησαν την τουρκοκυπριακή ανταρσία, οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι του Αγίου Γεωργίου εγκατέλειψαν το χωριό τους και μετακινήθηκαν στον τουρκοκυπριακό θύλακα της Λεύκας, στο πλαίσιο οδηγιών της Άγκυρας για δημιουργία στο νησί ισχυρών τουρκοκυπριακών θυλάκων. Εξάλλου, μετά την τουρκική εισβολή του 1974, οι Ελληνοκύπριοι κάτοικοι του Αγίου Γεωργίου, λόγω της γειτνίασης του με το κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου, εγκατέλειψαν το χωριό τους και μετακινήθηκαν σε ασφαλέστερες περιοχές της ελεύθερης Κύπρου. Το χωριό εξακολουθεί να είναι σήμερα εγκαταλειμμένο. Ένα μεγάλο τμήμα του, στα βόρεια του οικισμού, βρίσκεται κάτω από τουρκική στρατιωτική κατοχή.

Οι Τούρκοι, στην προσπάθειά τους να εξαφανίσουν κάθε ελληνικό τοπωνύμιο στην κατεχόμενη περιοχή της Κύπρου, μετονόμασαν και το χωριό αυτό, δίνοντάς του την ονομασία Medenlikoy. Η ονομασία σημαίνει χωριό των μεταλλείων, προφανώς εξαιτίας του ότι κοντά ευρίσκεται το μεταλλείο της Σκουριώτισσας.

Η εκκλησία του χωριού, πριν από την ανακαίνισή της, αποτελούσε, κατά τον Gunnis,  καλό δείγμα μεσαιωνικού ρυθμού, με θόλο.

Ιστορικά στοιχεία

Το χωριό αυτό υφίστατο κατά τα Μεσαιωνικά χρόνια, στα οποία χρονολογείται η εκκλησία του χωριού, αφιερωμένη βέβαια στον άγιο Γεώργιο, η οποία όμως ανακαινίστηκε. Σε παλαιούς χάρτες το χωριό βρίσκεται σημειωμένο (αλλά κάπως ανατολικότερα) με τα αρχικά S.Z.(S. Zorzi, = Άγιος Γεώργιος), όπως λ.χ. στον χάρτη του Α. Ortelius (1573).

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια