Αγία Μαρίνα Κελοκεδάρων- Agia Marina Kelokedaron. Χωριό της επαρχίας Πάφου (490 μ. υψόμετρο), 2 περίπου χμ. στα δυτικά του Ξεροπόταμου και κάπου 26 χμ. στα Β.Α. της Πάφου (μέσω οδικής αρτηρίας Τίμης).
Γεωλογία
Η περιοχή του χωριού χαρακτηρίζεται από λοφώδη τοπογραφία, το δε υψόμετρο κυμαίνεται μεταξύ 200 και 500 μέτρων. Το τοπίο του χωριού είναι επίσης διαμελισμένο από τους παραπόταμους του Ξεροπόταμου που ρέουν στην περιοχή. Ο κύριος κορμός του ποταμού περνά από τα ανατολικά σύνορα του χωριού.
Από γεωλογικής απόψεως, γύρω από την κοίτη του Ξεροπόταμου απαντώνται οι πρόσφατες αλλουβιακές αποθέσεις της Ολόκαινης γεωλογικής περιόδου που αποτελούνται από άμμους, κροκάλες και αργίλλους, ενώ στην υπόλοιπη διοικητική έκταση του χωριού κυριαρχούν οι αποθέσεις του σχηματισμού Λευκάρων (κρητίδες, μάργες και κερατόλιθοι), οι άργιλλοι του σχηματισμού Μονής και οι αποθέσεις του σχηματισμού των Μαμωνιών. Πάνω στα πετρώματα αυτά αναπτύχθηκαν προσχωσιγενή εδάφη, ασβεστούχα και εδάφη του σχηματισμού των Μαμωνιών.
Κλίμα- καλλιέργειες
Το χωριό δέχεται μια μέση ετήσια βροχόπτωση περί τα 600 χιλιοστόμετρα. Κύριες καλλιέργειες είναι τα σιτηρά, τα όσπρια, τα νομευτικά φυτά, τα αμπέλια, λίγες αμυγδαλιές, ελιές και χαρουπιές.
Η κτηνοτροφία διεξάγεται σε περιορισμένη κλίμακα.
Η Αγία Μαρίνα Κελοκεδάρων συνδέεται οδικά στα βόρεια με το χωριό Πενταλιά (περί τα 5 χμ.) και στα δυτικά με το χωριό Αμαργέτη (περί τα 6 χμ.) και μέσω του με την πόλη της Πάφου.
Πληθυσμός
Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:
Χρονολογία | Κάτοικοι |
---|---|
1881 | 139 |
1891 | 157 |
1901 | 176 |
1911 | 187 |
1921 | 200 |
1931 | 222 |
1946 | 239 |
1960 | 291 |
1973 | 168 |
1976 | 172 |
1982 | 99 |
1992 | 49 |
2001 | 31 |
2011 | 209 |
2021 | 162 |
Ονομασία
Η ονομασία της κοινότητας προέρχεται από την Αγία Μαρίνα και τη γειτονική κοινότητα Κελοκέδαρα. Η ονομασία Αγία Μαρίνα δόθηκε ώστε να ξεχωρίζει από τις γειτονικές κοινότητες που ήταν τουρκοκυπριακά, ενώ η ονομασία Κελοκεδάρων δόθηκε ώστε να ξεχωρίζει η κοινότητα από την ομώνυμη κοινότητα της επαρχίας Πάφου, την Αγία Μαρίνα Χρυσοχούς, αλλά και από τις άλλες τρεις κοινότητες στην Κύπρο με το ίδιο όνομα.
Βλέπε λήμμα: Τουρκοκύπριοι
Ιστορικά στοιχεία
Δεν είναι γνωστό πότε ιδρύθηκε η Αγία Μαρίνα Κελοκεδάρων. Μια γραπτή πηγή του 16ου αιώνα αναφέρεται σε ένα πραστειό (μικρός γεωργικός οικισμός) με το όνομα Αγία Μαρίνα, γειτονικό της κοινότητας Μαμώνια. Είναι πιθανόν να πρόκειται για την Αγία Μαρίνα Κελοκεδάρων.
Η παράδοση αναφέρει ότι την περίοδο της Τουρκοκρατίας η Αγία Μαρίνα ήταν κτισμένη στην τοποθεσία Τζηρά Ελεούσα (Κυρά Ελεούσα), μια περιοχή κοντά στον χείμαρρο Ξεροπόταμο και την κοινότητα Νατά. Λόγω των διωγμών των Οθωμανών, όσοι κάτοικοι γλύτωσαν εγκαταστάθηκαν στην τοποθεσία Άγιος Γεώργιος, που βρίσκεται δίπλα από την εκκλησία της Αγίας Μαρίνας δημιουργώντας ένα νέο οικισμό. Εκεί έκτισαν μια εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο, που σήμερα είναι ερειπωμένη. Ο σημερινός οικισμός της Αγίας Μαρίνας βρίσκεται βορειότερα εκείνου του οικισμού.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια