Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Από γεωλογικής απόψεως, η επαρχία Λευκωσίας αποτελείται από μια μεγάλη ποικιλία πετρωμάτων πυριγενούς και ιζηματογενούς προελεύσεως, με διάταξη και ιδιότητες που προσδίδουν στο τοπίο της ένα ιδιαίτερο σχήμα και χρώμα. Τα πετρώματα αυτά και η κατανομή τους έχουν ως ακολούθως:

 

1. Πυριγενή (Οφιολιθικά πετρώματα)

Τα πετρώματα αυτά απαντώνται στην περιοχή του Οφιολιθικού Συμπλέγματος του Τροόδους και καταλαμβάνουν τη μεγαλύτερη έκταση της επαρχίας. Τα κυριότερα είδη πυριγενών πετρωμάτων που απαντώνται είναι τα ακόλουθα:

 

α. ΠΛΟΥΤΩΝΙΑ ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ: Περιλαμβάνουν τους χαρτζβουργίτες, τους σερπεντινίτες, τους δουνίτες, τους βερλίτες, τους πυροξενίτες, τους γάββρους και τους πλαγιογρανίτες. Τα πετρώματα αυτά εμφανίζονται υπό μορφή σχεδόν ομόκεντρων κύκλων γύρω από τον  Όλυμπο.

 

Χαρτζβουργίτης: Υπερβασικό πέτρωμα που αποτελείται κυρίως από τα ορυκτά ολιβίνη και ενστατΐτη (ορθοπυρόξενο) και από ελάχιστο (1-2%) χρωμίτη. Εμφανίζεται μόνο στο νότιο τμήμα του χωριού Κακοπετριά.

 

Σερπεντινΐτης: Πρόκειται για σερπεντινιωμένο χαρτζβουργίτη που καταλαμβάνει μεγάλο μέρος του νότιου τμήματος του χωριού Κακοπετριά.

 

Δουνίτης: Το υπερβασικό αυτό πέτρωμα αποτελείται κυρίως από το ορυκτό ολιβίνη με ελάχιστο χρωμίτη. Απαντάται σε μικρές εκτάσεις των χωριών Πεδουλάς και Κακοπετριά.

 

Βερλίτης: Αποτελείται από ολιβίνη και κλινοπυροξένους και εκτείνεται γύρω από τα προηγούμενα πετρώματα. Βρίσκεται σε μικρές εκτάσεις των χωριών Πεδουλάς, Κακοπετριά, Πολύστυπος και Αληθινού.

 

Πυροξενίτης: Υπερβασικό πέτρωμα που μαζί με τον δουνίτη και τον βερλίτη απαντάται συνήθως σε στρώσεις πάνω από τα πετρώματα του χαρτζβουργίτη. Αποτελείται από πυροξένους και εμφανίζεται σε πολύ μικρές εκτάσεις των χωριών Πεδουλάς και Κακοπετριά.

 

Γάββροι: Τα πετρώματα αυτά καταλαμβάνουν σχετικά μεγάλες εκτάσεις της επαρχίας περιβάλλοντας τα προηγούμενα πετρώματα. Ανάλογα με την ορυκτολογική και χημική τους σύσταση διακρίνονται σε διάφορους τύπους, τους μελαγάββρους, τους ολιβινικούς γάββρους και τους πυροξενικούς γάββρους. Τα κύρια συστατικά τους είναι τα ορυκτά πυρόξενοι και πλαγιόκλαστα, και στην περίπτωση των μελαγάββρων και ολιβινικών γάββρων ο ολιβίνης. Οι γάββροι λόγω τεκτονικών επιδράσεων χαρακτηρίζονται από πολλά ρήγματα και θρυμματισμένες ζώνες, γι' αυτό και παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη υδροφορία απ' όλα τα πυριγενή πετρώματα.

 

Βρίσκεται στη διοικητική έκταση των χωριών Πεδουλάς, Μουτουλλάς, Καλοπαναγιώτης, Καλιάνα, Γαλάτα, Κακοπετριά, Άγιος Θεόδωρος (Σολιάς), Σπήλια, Αγία Ειρήνη, Καννάβια, Σαράντι, Λαγουδερά, Λειβάδια, Πολύστυπος, Αληθινού, Άλωνα, Πλατανιστάσα, Φτερικούδι, Ασκάς, Λαζανιάς και Νικητάρι.

 

Πλαγιογρανίτες: Τα πετρώματα αυτά, που περιλαμβάνουν τους γρανοφύρες, τρονγεμίτες και άλλα όξινα πετρώματα, αποτελούνται από χαλαζία, πλαγιόκλαστα, κεροστίλβη και επίδοτο. Συνήθως απαντώνται γύρω από το πέτρωμα του γάββρου ή σε μικρότερες εκτάσεις μέσα σ' αυτόν ή ακόμη σπανιότερα μέσα στον διαβάση. Οι πλαγιογρανίτες απαντώνται σε μικρές ή μεγάλες εκτάσεις των χωριών Πεδουλάς, Μουτουλλάς, Καλοπαναγιώτης, Καλιάνα, Οίκος, Κακοπετριά, Γαλάτα, Σινά   Όρος,  Άγιος Θεόδωρος (Σολιάς), Νικητάρι, Σπήλια, Αγία Ειρήνη, Καννάβια, Πολύστυπος, Πλατανιστάσα, Φτερικούδι, Ασκάς και Παλαιχώρι.

 

β. ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΦΛΕΒΩΝ: Περιλαμβάνει τον διαβάση και τον Ορίζοντα Βάσης.

 

Διαβάσης: Τους γάββρους και πλαγιογρανίτες διαδέχεται σταδιακά προς τα άνω το σύστημα πολλαπλών φλεβών ή διαβάσης, που αποτελείται από σειρά βασαλτικών και δολεριτικών φλεβών που είναι τροφοδότες των υπερκείμενων πίλλοου - λαβών. Ο διαβάσης, που χαρακτηρίζεται από την ανθεκτικότητά του στη διάβρωση και αποσάθρωση, καταλαμβάνει τη μεγαλύτερη έκταση του Οφιολιθικού Συμπλέγματος του Τροόδους. Συγκεκριμένα εκτείνεται σε μεγάλες εκτάσεις των χωριών Παχύαμμος, Αλεύκα, Σελλάιν τ' Άππη, Άγιος Θεόδωρος (Τηλλυρίας), Πηγαίνια και Χαλέρι, Πάνω Πύργος, Άγιος Ιωάννης (Σελέμανι), Ξερόβουνος, Βαρίσεια, Βροΐσια, Κάμπος, Τσακκίστρα, Μηλικούρι, Γερακιές, Γαληνή, Αμπελικού, Λεύκα, Άγιος Επιφάνιος (Σολιάς), Κοράκου, Τεμβριά, Ευρύχου, Άγιος Θεόδωρος (Σολιάς), Κάτω Κουτραφάς, Νικητάρι, Πεδουλάς, Μουτουλλάς, Καλοπαναγιώτης, Οίκος, Καλιάνα, Σινά Όρος, Γαλάτα, Κακοπετριά, Άγιος Γεώργιος Καυκάλλου, Σπήλια, Αγία Ειρήνη, Καννάβια, Σαράντι, Λαγουδερά, Λειβάδια, Πολύστυπος, Αληθινού, Άλωνα, Πλατανιστάσα, Φτερικούδι, Ασκάς, Παλαιχώρι, Απλίκι, Καμπί, Φαρμακάς, Γούρρι, Φικάρδου, Λαζανιάς, Μιτσερό και Άγιος Επιφάνιος (Ορεινής). Στον διαβάση βρίσκονται τα περισσότερα λατομεία θραυστών σκύρων και άμμου. Τα κυριότερα από αυτά βρίσκονται στις περιοχές Μιτσερού και Φαρμακά.

 

Ορίζοντας Βάσης: Αποτελείται από 80%-90% περίπου φλέβες και 10%-20% πίλλοου - λάβες. Απαντάται στα χωριά Λυθροδόντας, Καπέδες, Καμπιά, Πολιτικό, Λαζανιάς, Κλήρου, Φικάρδου, Κλήρου, Καλό Χωριό, Φαρμακάς, Παλαιχώρι, Γούρρι, Άγιος Επιφάνιος (Ορεινής), Μιτσερό, Πλατανιστάσα, Φτερικούδι, Σαράντι, Καννάβια, Ξυλιάτος, Αγία Μαρίνα Ξυλιάτου, Άγιος Γεώργιος (Καυκάλλου), Νικητάρι, Κάτω Κουτραφάς, Ευρύχου, Λινού, Φλάσου, Τεμβριά, Κοράκου, ΆγιοςΕπιφάνιος (Σολιάς), Καλοπαναγιώτης, Λεύκα, Αμπελικού, Γαληνή, Βαρίσεια, Ξερόβουνος, Λουτρός, Αμμαδιές, Άγιος Ιωάννης (Σελέμανι), Πάνω Πύργος, Πηγαίνια και Χαλέρι, Άγιος Θεόδωρος (Τηλλυρίας), Σελλάιν τ' Άππη, Παχύαμμος, Κόκκινα και Αλεύκα.

 

γ. ΠΙΛΛΟΟΥ- ΛΑΒΕΣ: Πρόκειται για υποθαλάσσιες εκχύσεις που ορυκτολογικά μοιάζουν με τον διαβάση. Έχουν μαξιλαροειδές σχήμα, γι' αυτό και είναι γνωστές σαν πίλλοου - λάβες. Οι λάβες χωρίζονται σε δυο Ορίζοντες, τον Κατώτερο και τον Ανώτερο.

 

Ο Κατώτερος Ορίζοντας αποτελείται κυρίως από βασάλτες και ανδεσίτες, η δε αναλογία πίλλοου - λαβών προς τις φλέβες είναι περίπου ίση. Στον Ορίζοντα αυτό των λαβών βρίσκονται τα γνωστά κοιτάσματα χαλκούχων σιδηροπυριτών της Κύπρου, και ιδιαίτερα εκείνα του Μαυροβουνίου, του Απλικιού και της Σκουριώτισσας.

 

Ο Ανώτερος Ορίζοντας των λαβών αποτελείται κυρίως από πίλλοου - λάβες και ακανόνιστου σχήματος εκχύσεις λαβών (80%-90%) και 10%-20% φλέβες. Η σύστασή τους είναι κυρίως βασαλτική με ποικιλίες ολιβινικών βασαλτών και υπερβασικών λαβών.

 

Οι λάβες κάμνουν αισθητή την παρουσία τους στα χωριά Λύμπια, Αλάμπρα, Σια, Αγία Βαρβάρα, Μαθιάτης, Λυθροδόντας, Καταλιόντας, Μαρκί, Κοτσιάτης, Αναλιόντας, Καπέδες, Καμπιά, Πολιτικό, Κλήρου, Επισκοπειό, Μαλούντα, Καλό Χωριό, Αγροκηπιά, Μιτσερό, Αρεδιού, Κάτω Μονή, Ορούντα, Ποτάμι, Βυζακιά, Αγία Μαρίνα Ξυλιάτου, Ξυλιάτος, Άγιος Γεώργιος (Καυκάλλου), Νικητάρι, Πάνω και Κάτω Κουτραφάς, Ευρύχου, Πέτρα, Λινού, Φλάσου, Τεμβριά, Κοράκου, Άγιος Επιφάνιος (Σολιάς), Καλοπαναγιώτης, Κατύδατα, Άγιος Νικόλαος, Άγιος Γεώργιος (Λεύκας), Καλό Χωριό (Λεύκας), Αμπελικού, Γαληνή, Βαρίσεια, Λουτρός, Ξερόβουνος, Καραβοστάσι, Αμμαδιές, Πάνω Πύργος, Κόκκινα, Κάτω Πύργος, Άγιος Θεόδωρος (Τηλλυρίας), Πηγαίνια και Χαλέρι.

 

2. Ιζηματογενή πετρώματα

 

Στα πετρώματα αυτά περιλαμβάνονται οι ιζηματογενείς αποθέσεις της οροσειράς του Πενταδάκτυλου, και οι ιζηματογενείς αποθέσεις της κεντρικής πεδιάδας.

 

Οροσειρά Πενταδάκτυλου

α. Σχηματισμοί Αγίου Ιλαρίωνος και Συγχαρί: Τα αρχαιότερα ιζηματογενή πετρώματα του Πενταδάκτυλου αποτελούνται από μια σειρά αλλοχθόνων, συμπαγών σκληρών ασβεστόλιθων και δολομιτών οι οποίοι είναι ουσιαστικά κρυσταλλωμένες ποικιλίες μαρμάρων. Στην επαρχία Λευκωσίας απαντώνται μόνο οι ασβεστόλιθοι των Σχηματισμών Αγίου Ιλαρίωνος και Συγχαρί, οι οποίοι περιορίζονται στο βόρειο τμήμα των χωριών Κυθρέα και Καλυβάκια. Η ηλικία των ασβεστόλιθων αυτών είναι ανώτερη τριαδική - μεσοκρητιδική.

 

β. Σχηματισμός Λαπήθου: Των πιο πάνω ασβεστόλιθων των χωριών Κυθρέα και Καλυβάκια υπέρκειται με ασυμφωνία ο Σχηματισμός Λαπήθου, που αποτελείται από σειρά πελαγικών κιμωλιών και μαργών με παρεμβολές πίλλοου - λαβών. Ο Σχηματισμός αυτός απαντάται επίσης στα βόρεια των χωριών Μάμμαρη, Δένεια και Φιλιά.

 

γ. Σχηματισμός Κυθρέας: Τα πετρώματα του Σχηματισμού αυτού είναι μεσομειόκαινης ηλικίας και αποτελούνται κυρίως από γραουβάκες, μάργες, ψαμμίτες, πηλίτες και κροκαλοπαγή. Είναι έντονα πτυχωμένα και καλύπτουν το βόρειο τμήμα της κεντρικής πεδιάδας. Συγκεκριμένα εκτείνονται στη διοικητική έκταση των χωριών Καλυβάκια, Πέτρα του Διγενή, Επιχό, Κυθρέα, Μπέη -Κιογιού, Νέο Χωριό, Μια Μηλιά, Μάνδρες, Ορτά - Κιογιού, Τράχωνας, Κιόνελι, Άγιος Δομέτιος, Γερόλακκος, Μάμμαρη, Άγιος Βασίλειος, Κανλί, Σκυλλούρα, Αγία Μαρίνα Σκυλλούρας, Δυο Ποταμοί, Κυρά και Καλό Χωριό Μόρφου (Καπούτι).

 

Κεντρική πεδιάδα

 

Στην κεντρική πεδιάδα απαντάται μια μεγάλη ποικιλία ιζηματογενών σχηματισμών, η ηλικία των οποίων κυμαίνεται από την Ανώτερη Κρητιδική (Καμπάνιο), μέχρι την πρόσφατη Ολόκαινη εποχή. Οι σχηματισμοί αυτοί και η κατανομή τους στην επαρχία έχουν ως εξής:

 

α. Σχηματισμός Πέρα Πεδιού: Η βάση της Ιζηματογενούς Περιφερειακής Σειράς του Τροόδους καταλαμβάνεται από τον Σχηματισμό Πέρα Πεδιού, καμπανίου ηλικίας, ο οποίος επικάθεται με ασυμφωνία πάνω στις πίλλοου -λάβες του Τροόδους. Ο Σχηματισμός αυτός περιλαμβάνει λεπτές ασυνεχείς στρώσεις από φαιόχωμα (Terra Umbra), ραδιολαρίτες, ραδιολαριτικούς πηλίτες και μπεντονίτες. Απαντάται σε πολύ μικρές εκτάσεις των χωριών Αναλιόντας, Πέρα και Καμπιά.

 

β. Σχηματισμός Λευκάρων: Περιλαμβάνει ασβεστούχα πελαγικά ιζήματα που αποτελούνται (από κάτω προς τα άνω) από ροζ ή άσπρες λεπτοπλακώδεις μάργες και κιμωλίες, κερατολίθους, συμπαγείς κιμωλίες και τέλος σχιστές κιμωλίες και μάργες. Οι κιμωλίες του Σχηματισμού αυτού μαζί με τις μάργες (αργίλλους) του Σχηματισμού Λευκωσίας αποτελούν την πρώτη ύλη παρασκευής τσιμέντου. Ο Σχηματισμός των Λευκάρων είναι παλαιόκαινης - ολιγόκαινης ηλικίας και απαντάται στη λοφώδη περιφέρεια της επαρχίας που εκτείνεται στα βόρεια του Οφιολιθικού Συμπλέγματος του Τροόδους. Συγκεκριμένα βρίσκεται στη διοικητική έκταση των χωριών Λύμπια, Λουρουτζίνα, Αλάμπρα, Δάλι, Πέρα Χωριό, Αγία Βαρβάρα, Κοτσιάτης, Μαρκί, Τσέρι, Αναλιόντας, Πέρα, Πολιτικό, Επισκοπειό, Αρεδιού, Μαλούντα, Αγροκηπιά και Μιτσερό.

 

γ. Σχηματισμός Πάχνας: Τον Σχηματισμό των Λευκάρων διαδέχεται προς τα άνω μια άλλη σειρά ασβεστούχων ιζημάτων γνωστή σαν Σχηματισμός της Πάχνας, της Μεσομειόκαινης περιόδου. Η σειρά αυτή αποτελείται από εναλλασσόμενες στρώσεις κιμωλιών, μαργών και ψαμμιτών. Απαντάται στη διοικητική έκταση των χωριών Λουρουτζίνα, Ποταμιά, Δάλι, Νήσου, Πέρα Χωριό, Αγία Βαρβάρα, Τσέρι, Πολιτικό, Πέρα, Επισκοπειό, Αρεδιού, Μαλούντα, Αγροκηπιά, Μιτσερό, Μένοικο,   Άγιοι Ηλιόφωτοι, Κάτω Μονή, Ποτάμι, Βυζακιά, Πάνω Κουτραφάς, Κάτω Κουτραφάς, Νικητάρι και Αγκολέμι.

 

δ. Σχηματισμός Καλαβασού: Αποτελείται από γύψο μεσσηνίου ηλικίας (5 εκ. χρόνων), που απαντάται σαν εβαπορική φάση σχηματίζοντας ακανόνιστες στρώσεις και φακούς ποικίλου πάχους και καθαρότητας. Εμφανίζεται σε μικρές συνήθως εκτάσεις των χωριών Πάνω Κουτραφάς, Κάτω Μονή, Άγιοι Ηλιόφωτοι, Μιτσερό, Αγία Βαρβάρα, Λουρουτζίνα, Έξω Μετόχι, Κουρού Μοναστήρι, Μια Μηλιά, Νέο Χωριό και Επιχό καθώς και στα βόρεια της πόλης της Λευκωσίας.

 

ε. Σχηματισμός Κορωνιάς: Θεωρείται σαν παράλληλη φάση των ιζημάτων του Σχηματισμού Πάχνας και αποτελείται από συμπαγείς υφαλογενείς ασβεστόλιθους. Η ηλικία του είναι μέση μειόκαινη - ανώτερη μειόκαινη και απαντάται στη διοικητική έκταση των χωριών Πολιτικό, Άγιοι Ηλιόφωτοι, Μιτσερό, Αγροκηπιά, Κάτω Μονή, Ποτάμι, Βυζακιά, Νικητάρι, Κάτω Κουτραφάς, Άγιος Γεώργιος (Λεύκας), Αμπελικού, Λουτρός και Ξερόβουνος.

 

στ. Σχηματισμός Λευκωσίας: Αποτελείται κυρίως από πλειοκαινικές μάργες και ψαμμιτικές μάργες χρώματος γκριζομπλέ με δευτερευούσης σημασίας στρώσεις ψαμμιτικών ασβεστόλιθων και κροκαλών. Οι αποθέσεις του Σχηματισμού Λευκωσίας απαντώνται πληθωρικά στην κεντρική πεδιάδα. Συγκεκριμένα βρίσκονται στα χωριά Πυρόι, Τύμπου, Αγλαντζιά, Γέρι, Ποταμιά, Άγιος Σωζόμενος, Δάλι, Λουρουτζίνα, Νήσου, Αγία Βαρβάρα, Τσέρι, Στρόβολος, Κάτω Λακατάμια, Πάνω Λακατάμια, Ψημολόφου, Πέρα, Πολιτικό, Πέρα Χωριό, Επισκοπειό, Εργάτες, Ανάγυια, Αρεδιού, Πάνω Δευτερά, Άγιος Ιωάννης, Αγροκηπιά, Μένοικο, Ορούντα, Ποτάμι, Ακάκι, Μιτσερό, Άγιοι Ηλιόφωτοι, Κάτω Μονή, Γερόλακκος, Κοκκινοτριμιθιά, Μάμμαρη, Δένεια, Φιλιά, Νικητάρι, Κάτω Κουτραφάς, Αγκολέμι, Πέτρα, Καλό Χωριό (Λεύκας), Άγιος Γεώργιος (Λεύκας), Άγιος Νικόλαος και Αμπελικού, καθώς και στην πόλη της Λευκωσίας.

 

ζ. Σχηματισμός Αθαλάσσας: Ο Σχηματισμός της Αθαλάσσας, ανώτερης πλειόκαινης - κατώτερης πλειστόκαινης ηλικίας, αποτελείται από ασβεστολιθικούς ψαμμίτες (πωρόλιθους) και άμμους. Βρίσκεται στα χωριά Μόρα, Τύμπου, Αγυιά, Παλαίκυθρο, Αγλαντζιά, Γέρι, Άγιος Σωζόμενος, Πυρόι, Δάλι, Γέρι, Λατσιά, Έγκωμη, Στρόβολος, Άγιος Δομέτιος, Γερόλακκος, Παλαιομέτοχο, Πάνω Δευτερά, Κάτω Δευτερά, Άγιοι Τριμιθιάς, Κοκκινοτριμιθιά, Μάμμαρη, Δένεια, Φιλιά, Μάσαρη, Κυρά, Αργάκι, Μόρφου, Καλό Χωριό Μόρφου, Δυο Ποταμοί και Αγία Μαρίνα Σκυλλούρας. Οι αποθέσεις του Σχηματισμού αυτού απαντώνται επίσης στο νότιο και ανατολικό τμήμα της πόλης της Λευκωσίας.

 

η. Σύναγμα: Η απαρχή της Πλειστόκαινης περιόδου συνοδεύτηκε από δραστική ανύψωση του Οφιολιθικού Συμπλέγματος του Τροόδους. Η ανύψωση αυτή είχε σαν αποτέλεσμα την έντονη διάβρωση και τη δημιουργία εκτεταμένων σχηματισμών χαλικιών και άμμων, γνωστών σαν Σύναγμα. Οι αποθέσεις αυτές καταλαμβάνουν μεγάλες εκτάσεις των χωριών Μόρα, Παλαίκυθρο, Τύμπου, Λατσιά, Δάλι, Τσέρι, Νήσου, Ψημολόφου, Πέρα, Πάνω Λακατάμια, Κάτω Λακατάμια, Έγκωμη, Γερόλακκος, Πάνω Δευτερά, Κάτω Δευτερά, Ανάγυια, Άγιοι Τριμιθιάς, Άγιος Ιωάννης, Μένοικο, Παλαιομέτοχο, Ακάκι, Κοκκινοτριμιθιά, Αγροκηπιά, Ορούντα, Αυλώνα, Περιστερώνα, Ποτάμι, Νικητάρι, Πάνω Κουτραφάς, Κάτω Κουτραφάς, Αγκολέμι, Πέτρα, Ελιά, Πεντάγυια, Περιστερωνάρι, Άγιος Νικόλαος, Ξερός, Καλό Χωριό Λεύκας, Καζιβερά, Πραστειόν Μόρφου, Νικήτας, Πάνω Ζώδια, Μόρφου, Κάτω Ζώδια, Αργάκι, Κατωκοπιά και Αστρομερίτης. Το Σύναγμα βρίσκεται επίσης στην περιοχή των δημοτικών ορίων της πόλης της Λευκωσίας.

 

θ. Σχηματισμός Αναβαθμίδων: Οι ανοδικές ηπειρογενετικές κινήσεις οι οποίες συνέβησαν από την Πλειστόκαινη περίοδο μέχρι σήμερα δημιούργησαν τις θαλάσσιες και ποτάμιες αναβαθμίδες, που αποτελούνται από αμμοχαλικώδεις ή και αργιλλώδεις προσχώσεις. Οι αποθέσεις αυτές περιορίζονται στα βόρεια των χωριών Κυθρέα και Καλυβάκια, καθώς και στα δυτικά και βορειοδυτικά του χωριού Γερόλακκος.

 

ι. Πρόσφατες αλλουβιακές αποθέσεις: Πρόκειται για πρόσφατες ποτάμιες αποθέσεις της Ολόκαινης περιόδου που αποτελούνται κυρίως από άμμους, χαλίκια και πηλούς. Οι αποθέσεις αυτές απαντώνται πληθωρικά στην κεντρική πεδιάδα, όπου εκτείνονται κυρίως κατά μήκος της κοίτης των ποταμών (παλαιών και πρόσφατων).