Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Είδη ποωδών φυτών της οικογένειας των Χειλανθών (Labiatae), εκ των οποίων τρία είναι ενδημικά της Κύπρου. Αυτά είναι:

1. Scutellaria sibthorpii (Σκουτελλαρία του Σίμπθορπ, από το όνομα του επιστήμονα που το πρωτοεντόπισε). Πρόκειται για πολυετή πόα που φθάνει σε ύψος έως και τα 60 εκατοστά περίπου. Έχει ξυλώδη βάση, τετραγωνικούς βλαστούς με τρίχωμα, όρθιους ή απλωτούς, που έχουν συνήθως κοκκινωπό χρώμα. Τα φύλλα είναι απλά, ωοειδή και οδοντωτά. Ανθίζει μεταξύ Απριλίου και Μαΐου και δίνει άνθη με κοντό ποδίσκο και στεφάνη δίχειλη, που έχουν έντονο βυσσινί χρώμα. Αυτοφύεται από τα παράλια μέχρι και σε υψόμετρο 600 μέτρων περίπου, με προτίμηση τις βραχώδεις ασβεστολιθικές πλαγιές. Απαντάται μόνο στην οροσειρά του Πενταδάκτυλου, ιδίως στο δυτικό τμήμα (κορφή Κόρνος) και στην περιοχή Αντιφωνητή. Απαντάται επίσης σε μερικές περιοχές της χερσονήσου της Καρπασίας.

2. Scutellaria cypria var. cypria (Σκουτελλαρία η κυπρία, ποικιλία κυπρία). Πολυετής πόα ύψους 20-30 εκατοστών με βλαστούς τριχωτούς, τετραγωνικούς, σκούρου καφέ χρώματος. Τα φύλλα είναι απλά, αντίθετα, ωοειδή, σαρκώδη, οδοντωτά, μικρού μεγέθους. Ανθίζει μεταξύ Μαΐου και Ιουλίου και δίνει άνθη σε κορύμβους, ζυγόμορφα, με δίχειλη στεφάνη, χρώματος λιλά, σκούρου λιλά ή και κίτρινου. Αυτοφύεται σε βραχώδεις πυριγενείς πλαγιές και σε πευκώδεις περιοχές, σε υψόμετρο μεταξύ 600 και 1.950 μέτρων. Απαντάται σε αρκετές περιοχές της οροσειράς του Τροόδους, από τη Χιονίστρα έως τον Πρόδρομο, την Τροοδίτισσα, το Σταυρό της Ψώκας, την κορφή Τρίπυλος, την Κακοπετριά κ.α.

3. Scutellaria cypria var. elatior (Σκουτελλαρία η κυπρία, ποικιλία η ψηλή). Επίσης πολυετής όρθια πόα που σε ύψος φθάνει το μισό μέτρο. Τα φύλλα είναι απλά, αντίθετα, σαρκώδη και τριχωτά. Τριχωτοί είναι και οι τετραγωνικοί βλαστοί. Ανθίζει μεταξύ Απριλίου και Ιουνίου. Τα άνθη σε κορύμβους, ζυγόμορφα, με στεφάνη δίχειλη, έχουν δε χρώμα λιλά, ενίοτε και κίτρινο. Αυτοφύεται σε μέσο υψόμετρο, μεταξύ 400 και 1.000 μέτρων περίπου. Προτιμά τις πυριγενείς ή και ασβεστολιθικές πλαγιές, ενίοτε και όχθες ρυακιών. Απαντάται σε αρκετές περιοχές της επαρχίας Πάφου (δάσος Πάφου, Δρούσεια, Παναγιά, Θελέτρα) και σε άλλες περιοχές, όπως Αγίους Βαβατσινιάς, Πέρα Πεδί, Λάνεια, Λεύκαρα.