Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Ονομασία περιοχής στην Καρπασία, όπου υπάρχει εκτενής αρχαιολογικός χώρος. Βρίσκεται περί τα 2 χλμ. νοτιοδυτικά της εκκλησίας του Αγίου Φίλωνος, στη διοικητική έκταση του Ριζοκαρπάσου, και επίσης περί τα 2 χιλιόμετρα από την ακτή. Συγκεκριμένα, πρόκειται για λωρίδα κατά μήκος του τέλους της παράκτιας πεδιάδας και της αρχής του λόφου. Η βραχώδης πλαγιά του λόφου, σε απόσταση περίπου ενός χιλιομέτρου και με κατεύθυνση ανατολή-δύση, αποτελεί αρχαίο εκτενές νεκροταφείο. Μεγάλος αριθμός τάφων είναι λαξευμένος στους κάθετους βράχους. Οι τάφοι είναι διαφόρων μεγεθών, από απλές μικρές κρύπτες μέχρι μεγάλες αίθουσες πολλαπλών ταφών. Μερικοί μάλιστα των τάφων εκτείνονται γύρω από εσωτερική λαξευμένη αυλή, ενώ κάποιοι έχουν και λαξευμένο επίσης «δρόμο».

Το νεκροταφείο φαίνεται να είναι των Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών χρόνων και προφανώς ήταν το κοιμητήριο της αρχαίας πόλης Καρπασίας. Ο χώρος δεν έχει ανασκαφεί και ούτε και είναι δυνατό να μελετηθεί λεπτομερώς και πλήρως επειδή είναι καλυμμένος κατά πολύ μεγάλο μέρος από φυσική άγρια βλάστηση. Πιθανό στον χώρο να υπάρχουν και άλλοι λακκοειδείς τάφοι.

Το νεκροταφείο είχε συληθεί στο παρελθόν, τουλάχιστον κατά ένα πολύ μεγάλο μέρος του, αφού μάλιστα φαίνεται να ήταν γνωστό κατά τα Μεσαιωνικά χρόνια, όπως φανερώνει το ίδιο το τοπωνύμιο: Τσάμπρες, δηλαδή αίθουσες, λέξη λατινικής ρίζας την οποία χρησιμοποιεί και ο χρονικογράφος Λεόντιος Μαχαιράς (λ.χ. «...καί ἐνέβην εἰς τήν τζάμπραν τοῦ ρηγός καί ἐχαιρέτησεν τόν ρήγαν...»). Φαίνεται, συνεπώς, ότι η ονομασία του τοπωνυμίου είναι της περιόδου της Φραγκοκρατίας, οπότε οι αίθουσες των αρχαίων τάφων θα είχαν χρησιμοποιηθεί είτε ως μάντρες κοπαδιών, είτε για όποια άλλη χρήση, ενώ μερικοί των μεγαλυτέρων τάφων φαίνεται να είχαν υπάρξει και καταφύγια μοναχών-ερημιτών.

Φαίνεται επίσης ότι ο χώρος υπήρξε και αρχαίο λατομείο, πράγμα όχι ασύνηθες. Η διάνοιξη, δηλαδή, των τάφων προμήθευε ταυτόχρονα και πέτρες ως οικοδομικό υλικό, ή το αντίθετο, η λατόμευση δημιουργούσε ταυτόχρονα και τους τάφους.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια