Νικολαΐδου Λουκία

Η πρώτη γυναίκα ζωγράφος στην Κύπρο

Image

Ζωγράφος, η πρώτη Κυπρία που ασχολήθηκε, με πρωτοποριακό μάλιστα τρόπο, με τη ζωγραφική. Γεννήθηκε στη Λεμεσό το 1909 και πέθανε στο Penn της Αγγλίας το 1994.

 

Με την παρότρυνση του ζωγράφου Βασίλη Βρυωνίδη, πήρε τη μεγάλη απόφαση να πάει στο Παρίσι για σπουδές. Για τα δεδομένα της Κύπρου εκείνης της εποχής, η απόφαση αυτή θεωρήθηκε επαναστατική, αφού η θέση της γυναίκας ήταν στο σπίτι και στην οικογένεια. Έτσι, η Λουκία
Νικολαΐδου έγινε η πρώτη Κύπρια γυναίκα που σπούδασε τέχνη.
 

Σπούδασε στο Παρίσι, αρχικά στην ιδιωτική ακαδημία Colarossi και ακολούθως, με παρότρυνση του Έλληνα γλύπτη Κωνσταντίνου Δημητριάδη, μετεγγράφηκε στην Ecole Nationale Superieure des Beaux-Arts. Μαθήτευσε στο εργαστήρι του Lucien Simon, ο οποίος επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο σκέψης της.  Στο Παρίσι, συμμετείχε στο Salon d’ Automne του 1932.

 

Εκθέσεις 

Επέστρεψε στην Κύπρο το 1933 και παρουσίασε έργα της σε τρεις ατομικές εκθέσεις, που έγιναν στη Λευκωσία και στη Λεμεσό το 1934, το 1935 και το 1936, όντας η πρώτη Κυπρία που σπούδασε τέχνη στο εξωτερικό.

 

Την άνοιξη του 1934 εξέθεσε τους πίνακές της σε ένα διαμέρισμα στη Στοά Παπαδοπούλου, κοντά στην οδό Λήδρας στη Λευκωσία, και στη συνέχεια δύο εκθέσεις στη Λεμεσό- το 1935 στη Λέσχη «Ένωσις» και το 1936 στην «Gallery 271». Ο δυναμισμός και η επιμονή αυτών των προσπαθειών φαίνεται πως δεν βρήκαν μεγάλη ανταπόκριση στο κοινό. Είναι πολύ χαρακτηριστική η αρθρογραφία του Τεύκρου Ανθία ο οποίος, μετά την επίσκεψή του στην έκθεση της Λευκωσίας, μας δίνει μια έντονη εικόνα: «H καλλιτέχνις είναι απογοητευμένη. Καθισμένη σε ένα καναπεδάκι του διαμερίσματος (στη Στοά Παπαδοπούλου όπου παρουσίασε την πρώτη της έκθεση) ολιμερίς παρακολουθεί τους λιγοστούς επισκέπτες πούρχονται για να δούνε την έκθεση με σκοπό να μη φανούνε αγράμματοι καλέ, και να το σκάσουν χωρίς να ευχαριστήσουν…» (εφημερίδα Πρωινή, 26 Απριλίου 1934).

 

Επιστροφή στο Λονδίνο 

Στο τέλος του 1937 η Λουκία Νικολαϊδου πήγε στο Λονδίνο, όπου εγκαταστάθηκε. Εκεί πήρε μέρος σε ομαδική έκθεση το 1939 στην Leger Galleries.

 

Αναδρομική έκθεση αφιερωμένη στο έργο της παρουσιάστηκε το 1992 στην Κρατική Πινακοθήκη Λευκωσίας.

 

Ασχολήθηκε με το τοπίο, τη νεκρή φύση, το γυμνό και την προσωπογραφία. Τα έργα της έχουν μετα-ιμπρεσιονιστικές αναζητήσεις και αυτά που έκανε στην Αγγλία, όπου έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της, χαρακτηρίζονται από διαρκείς πειραματισμούς.  Επηρεάζεται από την ομάδα των nabi, χρησιμοποιώντας έντονα περιγράμματα, μεγάλες χρωματικές επιφάνειες και ξεκάθαρα χρώματα. Το φόντο της είναι απροσδιόριστο και κάποιες φορές με διακοσμητικά στοιχεία, χωρίς να την απασχολεί έντονα το βάθος. Την περίοδο που ζούσε στην Αγγλία, τα έργα της γίνονται πιο γεωμετρικά, με έντονο το στοιχείο της σχηματοποίησης, αλλά ταυτόχρονα με μια πιο εξπρεσιονιστική διάθεση. Εγκαταλείπει τις μεγάλες χρωματικές επιφάνειες και τον συμβολισμό

που προσδίδει το χρώμα. Επηρεάζεται από καλλιτέχνες όπως ο Picasso και ο Gauguin και από σύγχρονα εικαστικά ρεύματα της εποχής όπως ο μεταϊμπρεσιονισμός, ο φοβισμός, ο εξπρεσιονισμός και το ναΐφ.
 
Η γυναικεία φιγούρα επικρατεί στα έργα της Λουκίας. Έντονα την απασχολεί και ο τρόπος που θα εκφράσει εικαστικά τη συμβολική διάσταση της γυναίκας ως μητέρας, θεάς, ζωοδότρας, δημιουργού, αγωνίστριας. Τα πρόσωπα των γυναικών παρουσιάζονται με μεγάλα εκφραστικά
μάτια, έντονα χείλη και καμπυλωτά φρύδια. Σε αρκετές περιπτώσεις, η χρήση της μονοχρωμίας και η τοποθέτηση του θέματος σε ασαφή και απροσδιόριστο χώρο τη βοηθά στη συμβολική απόδοση του θέματός της
 
Συνολική  έκθεση με έργα της Λουκίας Νικολαΐδου σε επιμέλεια της Χριστίνας Λάμπρου  με τίτλο «Εξιστορήσεις» εγκαινιάστηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2020 στο Γκαράζ, και διήρκησε ως τις 21 Οκτωβρίου 2020.

 

Η Λεβέντειος

Η Λεβέντειος Πινακοθήκη στις 10 Δεκεμβρίου 2021 κυκλοφόρησε μια νέα έκδοση με τίτλο «Λουκία Νικολαΐδου Βασιλείου – Μια Μοντέρνα Ζωγράφος».

 

Το βιβλίο, με συγγραφέα την επιμελήτρια της Κυπριακής Συλλογής της Λεβεντείου Πινακοθήκης Δρ. Ελένη Σ. Νικήτα, είναι το πρώτο της σειράς «Μονογραφίες Καλλιτεχνών της Κυπριακής Συλλογής της Λεβεντείου Πινακοθήκης».

 

Οπως αναφέρει η συγγραφέας, που ασχολήθηκε συστηματικά με τη ζωγράφο από το 1992, η Λουκία Νικολαΐδου Βασιλείου ως γυναίκα και ως καλλιτέχνις, ενσάρκωσε στην Κύπρο το πρότυπο του «μοντέρνου». Ως γυναίκα ανταποκρινόταν στην ιδεατή εικόνα της γενέτηράς της Λεμεσού που αγωνιζόταν να εκσυγχρονίσει το πρόσωπό της και ως καλλιτέχνις προσκόμισε στην Κύπρο το ανανεωτικό πνεύμα του Παρισιού του μεσοπολέμου.

 

 

Πηγές:

 

Φώτο Γκάλερι

Image
Image
Image
Image
Image