Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Ο Η΄ κανόνας της Γ΄ Οικουμενικής Συνόδου που αναγνωρίζει το αυτοκέφαλο της Εκκλησίας της Κύπρου (Νίκαια, 431 μ.Χ.)

ΚΕΙΜΕΝΟ

Πράγμα παρά τους εκκλησιαστικούς θεσμούς και τους κανόνας των αγίων Αποστόλων καινοτομούμενον και της πάντων ελευθερίας απτόμενον, προσήγγειλεν ο θεοφιλέστατος συνεπίσκοπος Ρηγίνος και οι συν αυτώ θεοφιλέστατοι επίσκοποι της Κυπρίων επαρχίας, Ζήνων και Ευάγριος. Όθεν, επειδή τα κοινά πάθη μείζονος δείται της θεραπείας, ως και μείζονα την βλάβην φέροντα, και μάλιστα ει μηδέ έθος αρχαίον παρηκολούθησεν, ώστε τον επίσκοπον της Αντιοχέων πόλεως τας εν Κύπρω ποιείσθαι χειροτονίας, καθά διά των λιβέλλων και των οικείων φωνών εδίδαξαν οι ευλαβέστατοι άνδρες, οι την πρόσοδον τη αγία συνόδω ποιησάμενοι, έξουσι το ανεπηρέαστον και αβίαστον οι των αγίων Εκκλησιών των κατά την Κύπρον προεστώτες, κατά τους κανόνας των οσίων Πατέρων, και την αρχαίαν συνήθειαν, δι’ εαυτών τας χειροτονίας των ευβαβεστάτων επισκόπων ποιούμενοι. Το δε αυτό και επί των άλλων διοικήσεων, και των απανταχού επαρχιών παραφυλαχθήσεται. Ώστε μηδένα των θεοφιλεστάτων επισκόπων επαρχίαν ετέραν, ουκ ούσαν άνωθεν και εξ’ αρχής υπό την αυτού, η γουν των προ αυτού χείρα καταλαμβάνειν. Αλλ’ ει καί τις κατέλαβε, και υφ’ εαυτόν πεποίηται, βιασάμενος, ταύτην αποδιδόναι. Ίνα μη των Πατέρων οι κανόνες παραβαίνωνται, μηδέ εν ιερουργίας προσχήματι, εξουσίας τύφος κοσμικής παρεισδύηται, μηδέ λάθωμεν την ελευθερίαν κατά μικρόν απολέσαντες, ήν ημίν εδωρήσατο τω ιδίω αίματι Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ο πάντων ανθρώπων ελευθερωτής. Έδοξε τοίνυν τη αγία και οικουμενική συνόδω, σώζεσθαι εκάστη επαρχία καθαρά και αβίαστα τα αυτή προσόντα δίκαια εξ’ αρχής και άνωθεν, κατά το πάλαι κρατήσαν έθος, άδειαν έχοντος εκάστου μητροπολίτου τα ίσα των πεπραγμένων προς το οικείον ασφαλές εκλαβείν. Ει δε τις μαχόμενον τύπον τοις νυν ωρισμένοις προκομίσοι, άκυρον τούτον είναι έδοξε τη αγία πάση και οικουμενική συνόδω.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Ένα ζήτημα καινούργιο, αντίθετο προς τους εκκλησιαστικούς θεσμούς και τους κανόνες των αγίων Αποστόλων, που άπτεται και της ελευθερίας όλων, κατήγγειλε ο θεοφιλέστατος συνεπίσκοπος Ρηγίνος και μαζί του και οι θεοφιλέστατοι επίσκοποι της επαρχίας των Κυπρίων, Ζήνων και Ευάγριος. Ως εκ τούτου, επειδή τα κοινά πάθη απαιτούν μεγάλη θεραπεία αφού προκαλούν και μεγάλη βλάβη, κι εφόσον μάλιστα δεν υπάρχει αρχαία παράδοση που να παρέχει στον επίσκοπο Αντιοχείας το δικαίωμα να κάνει χειροτονίες στην Κύπρο. Κι αφού [οι Κύπριοι ιεράρχες] απέδειξαν αυτά και προφορικά και με έγγραφα, οι ευλαβέστατοι άνδρες που έθεσαν το όλο ζήτημα ενώπιον της αγίας συνόδου, ας έχουν το ανεπηρέαστο και το αβίαστο οι προϊστάμενοι των αγίων Εκκλησιών της Κύπρου, σύμφωνα προς τους κανόνες των οσίων Πατέρων και την αρχαίαν συνήθειαν, ώστε μόνοι τους να κάνουν τις χειροτονίες  των ευλαβεστάτων επισκόπων τους. Το ίδιο δε ας ισχύει και για τις άλλες διοικήσεις και όλες τις επαρχίες κι ας διαφυλαχθεί, ώστε κανένας από τους θεοφιλέστατους επισκόπους να μπορεί να καταλάβει άλλη επαρχία, που δεν είναι ανώτερη από τη δική του. Εάν δε κάποιος κατέλαβε άλλη επαρχία και βίαια την έθεσε υπό τη δική του εξουσία, θα πρέπει να την επιστρέψει ώστε να μη υπάρχει παραβίαση των πατερικών κανόνων. Επί πλέον, δεν πρέπει, με πρόσχημα εκκλησιαστικά ζητήματα, να παρεμβαίνει η κοσμική αρχή, για να μη χάσουμε την ελευθερία της Εκκλησίας την οποία μας έχει χαρίσει με το ίδιο του το αίμα ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ο ελευθερωτής των πάντων. Θεωρεί ορθό η αγία και οικουμενική σύνοδος ότι σε κάθε επαρχία θα πρέπει να διασφαλίζονται καθαρά και αβίαστα τα δικά της προνόμια τα δίκαια και θεία, σύμφωνα προς την αρχαία και επικρατούσα παράδοση. Κάθε μητροπολίτης έχει το δικαίωμα να ασκεί τα αυτά καθήκοντα στη δική του επαρχία και να τηρεί τα όσα έχουν αποφασιστεί. Εάν δε κάποιος προσκομίσει ο,τιδήποτε το αντίθετο προς όσα έχουν αποφασιστεί, τούτο θα θεωρείται άκυρο, όπως αποφάσισε η αγία και οικουμενική σύνοδος.