Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Το λήμμα αυτό δεν εξετάζει απλώς τα ψάρια που απαντώνται στα νερά της Κύπρου αλλά απαριθμεί επίσης όλα ανεξαίρετα τα είδη που έχουν εντοπιστεί και αναγνωριστεί μέχρι σήμερα, περιλαμβανομένων και αρκετών ειδών θαλασσίων ψαριών που ο εντοπισμός τους στα νερά του νησιού έγινε το 2009. Περιλαμβάνονται επίσης όλα τα είδη ψαριών γλυκού νερού που έχουν εισαχθεί και υπάρχουν σήμερα στην Κύπρο. Στο άρθρο δεν περιλαμβάνονται θαλάσσια είδη ζωής που δεν ανήκουν στην κατηγορία των ψαριών (όπως λ.χ. τα οχταπόδια και τα όστρακα) για τα οποία υπάρχουν χωριστά λήμματα στη Μ.Κ.Ε.

 

Τα ψάρια είναι υδρόβια ζώα, ψυχρόαιμα, με σπονδυλική στήλη, που αναπνέουν με βράγχια. Χαρακτηριστικά γνωρίσματά τους είναι τα όργανα κινήσεως (πτερύγια) και τα λέπια. Εκτός από τις 5 αισθήσεις όρασης, ακοής, όσφρησης, γεύσης, αφής, διαθέτουν και την πλευρική γραμμή, που είναι αισθητήριο όργανο. Τα περισσότερα είδη διαθέτουν επίσης τη νηκτική κύστη που είναι μια φούσκα γεμάτη αέρα, η οποία χρησιμοποιείται σαν ρυθμιστικό όργανο κυκλοφορίας και κάποτε για την παραγωγή ήχων. Σαν τέτοια ψάρια αναφέρονται μεταξύ άλλων το ορνιθόψαρον και ψάρια της οικογένειας των Σκιαινιδών. Το σχήμα τους είναι κυρίως ατρακτοειδές, συμπιεσμένο, πλατύ, κοντόχοντρο ή οφιοειδές ή και σφαιρικό. Παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία χρωμάτων, με πιο συνηθισμένο το ασημένιο. Τα ψάρια, ανάλογα, ζουν στη θάλασσα, σε υφάλμυρα νερά και σε γλυκά νερά, όπως σε ποτάμια, λίμνες, υδατοφράκτες και δεξαμενές. Όσον αφορά τα ψάρια της θάλασσας, ζουν στην παραλία σε διάφορα είδη βυθού, σε πιο βαθιά νερά, συνήθως σε αμμώδεις και κυρίως λασπώδεις βυθούς, στις αβύσσους και στην ανοικτή θάλασσα κοντά στην επιφάνεια. Σαν τροφή για τον άνθρωπο είναι υγιεινά, εύπεπτα και συνήθως νόστιμα. Εκτός από νωπά, τρώγονται επίσης καπνιστά, παστά, σε κονσέρβες, διατηρούνται δε και κατεψυγμένα. Στο λήμμα αυτό γίνεται αναφορά σε ψάρια που ζουν στα εσωτερικά ύδατα της Κύπρου και σε ψάρια που ζουν στις κυπριακές θάλασσες και τα οποία ανήκουν σε δυο από τις βασικές ομοταξίες των ψαριών, τους Χονδριχθύες και τους Οστεϊχθύες. Συνολικά αναφέρονται 248 εντοπισθέντα μέχρι σήμερα  είδη, τα οποία ανήκουν σε 100 οικογένειες, με την πιο κάτω σειρά και τα οποία εξετάζονται ξεχωριστά στη Μ. Κ. Ε. με καταχώρηση στους διάφορους τόμους με βάση την κυπριακή τους ονομασία, όπως αυτή παρατίθεται και στο λήμμα αυτό.

 

α) Ψάρια εσωτερικών υδάτων (γλυκού νερού)

 

1. Χονδριχθύες

2. Οστεϊχθύες: 27 είδη, τα οποία ανήκουν σε 10 οικογένειες. Επισημαίνεται ότι τα 26 είδη έχουν εισαχθεί από το εξωτερικό είτε για εμπλουτισμό των υδατοφρακτών, είτε για ιχθυοκαλλιέργεια. Το 27ο είδος είναι το ασσ'έλλιν, το οποίο είναι ψάρι που ζει στα γλυκά νερά και αναπαράγεται στη θάλασσα. Εκτός από τα ασσ'έλια που εισέρχονται στους ποταμούς της Κύπρου από τη θάλασσα, εισάγονται και αρκετά νεαρά άτομα του είδους από το εξωτερικό όπου συλλαμβάνονται κατά χιλιάδες, στην προσπάθειά τους να εισέλθουν στους ποταμούς από τη θάλασσα, είτε για ιχθυοκαλλιέργεια είτε για εμπλουτισμό των υδατοφρακτών.

 

β) Θαλάσσια ψάρια

 

1. Χονδριχθύες: 36 είδη, τα οποία ανήκουν σε 18 οικογένειες.

2. Οστεϊχθύες: 185 είδη, τα οποία ανήκουν σε 72 οικογένειες.

 

Στα θαλάσσια ψάρια περιλαμβάνονται και 26 είδη της Μεσογείου, τα οποία έχουν εντοπιστεί τα τελευταία χρόνια να ζουν επίσης στις κυπριακές θάλασσες και τα οποία συμπληρώνουν τον υφιστάμενο κατάλογο των θαλάσσιων ψαριών της Κύπρου. Τα πιο πάνω 26 είδη δημοσιεύονται εδώ για πρώτη φορά, ως ψάρια της Κύπρου. Αναφορά γίνεται και σε 11 είδη θαλάσσιων ψαριών που μετανάστευσαν στη Μεσόγειο από την Ερυθρά θάλασσα μέσω της διώρυγας του Σουέζ μετά το άνοιγμά της, καθώς επίσης και σε 16 είδη που είναι μεταναστευτικά. Ξεχωριστή αναφορά γίνεται επίσης στα υπό αναφορά 26 είδη και στα είδη που χρησιμοποιούνται για ιχθυοκαλλιέργεια. Δίπλα από το επιστημονικό όνομα των θαλάσσιων ψαριών, που αναφέρονται, υπάρχουν οι πιο κάτω ενδείξεις αναφορικά με τη συχνότητα εμφάνισής τους στις κυπριακές θάλασσες:

 

Σ = Συχνά

Σπορ. = Σποραδικά

Σπ. = Σπάνια

(Μ) = Μεταναστευτικό.

 

Ωστόσο οι ενδείξεις αυτές, μερικές φορές βασίζονται κυρίως στις μεθόδους με τις οποίες συνήθως τα είδη ψαρεύονται. Έτσι η πιθανότητα να υπάρχει κάποια διαφοροποίηση δεν πρέπει να αποκλείεται.

 

α) Ψάρια εσωτερικών υδάτων (γλυκού νερού)

 

Τα πρώτα ψάρια του γλυκού νερού, εκτός από το ασσ'έλλιν, εισήχθησαν στην Κύπρο το 1939. Συγκεκριμένα αναφέρεται το είδος Gambusia affinis, γνωστό στην Κύπρο με το όνομα κουνουπιέρης. Το είδος αυτό, που είναι μικρόσωμο, γύρω στα 4 - 6 εκατοστόμετρα, χρησιμοποιήθηκε και χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα σε υδατοφράκτες ή δεξαμενές για την καταπολέμηση των κουνουπιών, επειδή τρέφεται με τις νύμφες τόσο των κουνουπιών όσο και άλλων εντόμων.

 

Το 1948 το Τμήμα Δασών εισήγαγε την ποταμίσια πέστροφα (Salmo trutta morpha fario) με την οποία εμπλουτίστηκαν ποταμοί του Τροόδους.

 

Μετά την ανεξαρτησία (1960) και την κατασκευή υδατοφρακτών σε διάφορες περιοχές της Κύπρου, έγινε επιτυχής προσπάθεια εμπλουτισμού τους με ψάρια και αστακούς του γλυκού νερού, κυρίως για ψάρεμα. Έκτοτε πολλοί ερασιτέχνες ψαράδες περνούν ευχάριστες ώρες ψαρεύοντας με τα καλαμίδια τους στους υδατοφράκτες.

 

Συνολικά έχουν εισαχθεί 26 είδη ψαριών του γλυκού νερού, από τα οποία έχουν εγκλιματισθεί τα 19 είδη, ενώ τα υπόλοιπα 7 φαίνεται ότι δεν υπάρχουν πλέον. Επιπρόσθετα ιδιώτες εισάγουν δεκάδες είδη καλλωπιστικών ψαριών, ιδιαίτερα τροπικών, για οικιακά ενυδρεία.

 

ΟΣΤΕΪΧΘΥΕΣ (OSTEICHTHYES)

 

Η ομοταξία των Οστεϊχθύων περιλαμβάνει ψάρια με οστέινο σκελετό.

 

A) CYPRINIFORMES

 

Οικογένεια Κυπρινίδαι (Cyprinidae)

 

1. Αβραμίδα - Abramis brama (Δεν υπάρχει πλέον)

2. Αβραμίδα μικρή - Blicca bjoerkna

3. Αλβούρνος - Alburnus alburnus

4. Κοκκινοφτέρα - Rutilus rutilus

5. Κυπρίνος - Cyprinus carpio

6. Κυπρίνος - Hypopthalmichthys molitrix

7. Κυπρίνος φυτοφάγος - Ctenopharyngodon idella

8. Ασπρόψαρον - Aspius aspius

9. Χρυσόψαρον - Carassius carassius

10. Χρυσόψαρον - Carassius auratus

11. Τίγγα - Tinca tinca

 

B) ANGUILLIFORMES

 

Οικογένεια Εγχελίδαι  (Anguillidae)

12. Ασσ'έλλιν - Anguilla anguilla

 

Γ) SILUROIDEI

 

Οικογένεια Κλαριίδαι (Clariidae)

13. Γατόψαρον - Clarias batrachus (Δεν υπάρχει πλέον)

 

Οικογένεια Σιλουρίδαι (Siluridae)

14. Γατόψαρον - Silurus glanis (Δεν υπάρχει πλέον)

 

Οικογένεια Ικταλουρίδαι (Ictaluridae)

15. Γατόψαρον - Ictalurus punctatus

 

Δ) PERCIFORMES

 

Οικογένεια Κεντραρχίδαι (Centrarchidae)

16. Λαυράτζ'ιν (γ.ν.) - Micropterus salmoides

 

Οικογένεια Περκίδαι (Percidae)

17. Λουτσιόπερκα - Stizostedion lucioperca

18. Πέρκα (γ.ν.) - Perca fluviatilis

 

Οικογένεια Κιχλίδαι (Cichlidae)

19. Τιλάπια - Sarotherodon aureus

20. Τιλάπια - Sarotherodon niloticus

 

Ε) SALMONOIDEI

 

Οικογένεια Σαλμονίδαι (Salmonidae)

21. Πέστροφα - Salmo gairdneri irideus

22. Πέστροφα - Salmo trutta morpha fario

23. Πέστροφα - Salmo clarki (Δεν υπάρχει πλέον)

24. Σαλμερίνος - Salvelinus fontinalis (Δεν υπάρχει πλέον)

25. Σολομός - Salmo salar (Δεν υπάρχει πλέον)

26. Σολομός - Oncorhynchus kisutch (Δεν υπάρχει πλέον)

 

ΣΤ) CYPRINODONTIFORMES

 

Οικογένεια Ποικιλίδαι (Poecilidae)

27. Κουνουπιέρης - Gambusia affinis

 

ΣΗΜ.: Τα πιο κάτω είδη του καταλόγου εξετάζονται σε ξεχωριστά λήμματα.

 

1. Κυπρίνος, Hypopthalmichthys molitrix

2. Κυπρίνος, Ctenopharyngodon idella

3. Ασπρόψαρον, Aspius aspius

4. Γατόψαρον, Clarias batrachus

5. Λουτσιόπερκα, Stizostedion lucioperca

6. Πέστροφα, Salmo clarki

 

β) Θαλάσσια ψάρια

 

Τα θαλάσσια ψάρια που αναφέρονται ανήκουν σε δυο από τις βασικές ομοταξίες των ψαριών:

 

1. Τους Χονδριχθύες, που περιλαμβάνουν ψάρια με χόνδρινο σκελετό.

2. Τους Οστεϊχθύες, που περιλαμβάνουν ψάρια με οστέινο σκελετό.

 

1. ΧΟΝΔΡΙΧΘΥΕΣ (CHONDRICHTHYES)

 

A) SQUALIFORMES

 

Οικογένεια Εξαγχίδαι (Hexanchidae)

1. Καρχαρίας Εξαβράγχιος - Hexanchus griseus Σπορ.

2. Καρχαρίας Εφταβράγχιος - Heptranchias perlo Σπορ. - Σ

 

Οικογένεια Οδοντασπίδαι (Odontaspidae)

3. Καρχαρίας - Odontaspis ferox Σπ.

4. Καρχαρίας - Odontaspis taurus Σπ.

 

Οικογένεια Ισουρίδαι (Isuridae)

5. Τουνοκαρχαρίας - Lamna nasus Σπορ. - Σ

6. Καρχαρίας - Isurus oxyrynchus Σπορ. - Σ

 

Οικογένεια Κητορρινίδαι (Cetorhinidae)

7. Φαλαινοκαρχαρίας - Cetorhinus maximus Σπ.

 

Οικογένεια Αλωπιϊδών (Alopiidae)

8. Αλουπόσσ'υλλος - Alopias vulpinus Σπορ.

 

Οικογένεια Σκυλιορρινίδαι (Scyliorhinidae)

9. Στραβόσσ'υλλος - Scyliorhinus caniculus Σ

10. Στραβόσσ'υλλος - Scyliorhinus stellaris Σπορ.

11. Στραβόσσ'υλλος - Galeus melastomus Σπορ.

 

Οικογένεια Τριακίδαι (Triakidae)

12. Γαλέος - Mustelus asterias Σ

13. Γαλέος - Mustelus mustelus Σ

 

Οικογένεια Καρχαρινίδαι (Carcharhinidae)

14. Καρχαρίας Γλαυκός - Prionace  glauca Σ

15. Δροσίτης - Galeorhinus  galeus Σ

 

Οικογένεια Σφυρνίδαι (Sphyrnidae)

16. Σφυρόσσ'υλλος - Sphyrna  zygaena Σπ. - Σπορ.

 

Οικογένεια Σκουαλίδαι (Squalidae)

17. Κοκκαλάρης - Oxynotus  centrina Σπ.

18. Κοκκαλάρης - Squalus  acanthias Σπορ.

19. Κοκκαλάρης - Squalus fernandinus Σ

 

Οικογένεια Σκουατινίδαι (Squatinidae)

20. Καττόψαρον - Squatina  squatina Σπορ. - Σ

 

Β) RAJIFORMES

 

Οικογένεια Ρινοβατίδαι (Rhinobatidae)

21. Βιολίνα - Rhinobatos  rhinobatus Σπορ. - Σ

 

Οικογένεια Τορπεδινίδαι (Torpedinidae)

22. Ηλεκτρόψαρον - Torpedo torpedo Σπ.

23. Ηλεκτρόψαρον - Torpedo marmorata Σ

24. Ηλεκτρόψαρον - Torpedo nobiliana Σπορ.

 

Οικογένεια Ραγίδαι  (Rajidae)

25. Ράζα - Raja clavata Σ

26. Ράζα - Raja radula Σ

27. Ράζα - Raja miraletus Σ

28. Ράζα - Raja asterias Σπορ.

29. Ρίνα - Raja oxyrynchus Σπορ.

 

Οικογένεια Δασυατίδαι (Dasyatidae)

30. Τρυγονόψαρον - Dasyatis  pastinaca Σ

31. Τρυγονόψαρον - Dasyatis  violacea Σπορ. - Σπ.

32. Τρυγονόψαρον - Dasyatis centroura Σπορ.

 

Οικογένεια Γυμνουρίδαι (Gymnuridae)

33. Βατί - Gymnura altavella Σπορ.

 

Οικογένεια Μυλιοβατίδαι (Myliobatidae)

34. Αετόψαρον (πεζουνόψαρον) - Myliobatis  aquila Σπορ.

35. Αετόψαρον (πεζουνόψαρον) - Pteromylaeus  bovinus Σπορ.

 

Οικογένεια Μοβουλίδαι (Mobulidae)

36. Αετόψαρον (αετός) - Mobula  mobular Σπ.

 

2. ΟΣΤΕΪΧΘΥΕΣ (OSTEICHTHYES)

 

A) CLUPEIFORMES

 

Οικογένεια Κλουπεΐδαι (Clupeidae)

37. Τσαρτέλλα - Alosa alosa Σπορ. - Σ

38. Τοαρτέλλα - Alosa fallax nilotica Σ

39. Τσαρτέλλα - Sardina pilchardus sardina Σ(Μ)

40. Τσαρτέλλα - Sardinella aurita Σ(Μ)

 

Οικογένεια Εγγραυλίδαι  (Engraulidae)

41. Αντζούγια - Engraulis  encrasicholus Σ (Μ)

 

Οικογένεια Αργεντινίδαι (Argentinidae)

42. Argentina sphyraena Σπορ. - Σ

 

B) MYCTOPHIFORMES

 

Οικογένεια Συνοδίδαι  (Synodidae)

43. Σκαρμός - Synodus  saurus Σ

44. Σκαρμός - Saurida  undosquamis Σ

 

Οικογένεια Ωλοπίδαι  (Aulopidae)

45. Aulopus filamentosus Σπορ. - Σ

 

Οικογένεια Χλωροφθαλμιδών (Chlorophtalmidae)

46. Γουρλομμάτης - Chlorophthalmus agassizi Σπορ. -Σ

 

Οικογένεια Σκοπελίδαι (Scopelidae)

47. Scopelus benoiti Σπ.

 

Γ) ANGUILLIFORMES

 

Οικογένεια Εγχελίδαι  (Anguillidae)

48. Ασσ'έλλιν - Anguilla anguilla Σ. (Ζει στα γ. ν. και αναπαράγεται στις θάλασσες).

 

Οικογένεια Μυραινίδαι (Muraenidae)

49. Σμύρνα - Muraena helena Σ

 

Οικογένεια Ετερεγχελίδαι (Heterenchelyidae)

50. Ανήλιος - Panturichthys fowleri Σπορ.

 

Οικογένεια Γογγρίδαι (Congridae)

51. Μουγκράσσ'ελλον - Conger conger Σ

 

Οικογένεια Οφιχθυίδαι (Ophichthyidae)

52. Φιδάσσ'ελλον - Echelus  myrus Σ

 

Δ) BELONIFORMES

 

Οικογένεια Βελονίδαι  (Belonidae)

53. Βελονίδα - Belone belone Σ

54. Βελονίδα - Belone imperialis Σπορ.

55. Βελονίδα - Scomberesox saurus Σπορ.

 

Οικογένεια Ημιρραμφίδαι  (Hemiramphidae)

56. Στρούθος - Hemiramphus marginatus Σπ.

57. Στρούθος - Hemiramphus far Σπ.

 

Οικογένεια Εξωκοιτίδαι (Exocoetidae)

58. Σ'ελιονόψαρον - Cypselurus  rondeleti Σ

 

Ε) GADIFORMES

 

Οικογένεια Γαδίδαι  (Gadidae)

59. Μπακκαλιάος - Gadus minutus Σπ. (Μ)

60. Μπακκαλιάος - Micromesistius poutassou Σπ.

61. Μπακκαλιάος - Merluccius merluccius Σ

62. Μαλακτός - Phycis blennioides Σ

63. Μαλακτός - Phycis phycis Σ

64. Γαϊδουρόψαρον - Gaidropsarus mediterraneus Σπορ. 

 

ΣΤ) LAMPRIDIFORMES

 

Οικογένεια Τραχυπτερίδαι (Trachypteridae)

65. Ψάρι του Αριστείδη -Zu cristatus Σπ.

 

Ζ) MACROURIFORMES

 

Οικογένεια Μακρουρίδαι (Macrouridae)

66. Coelorhynchus coelorhynchus Σπορ.

67. Hymenocephalus italicus Σπορ.

 

H) SYNGNATHIFORMES

 

Οικογένεια Μακρορραμφοσίδαι (Macroramphosidae)

68. Ξιφιούδιν - Macroramphosus  scolopax Σ

 

Οικογένεια Συγγναθίδαι (Syngnathidae)

69. Σακκοράφιν - Syngnathus acus Σ

70. Σακκοράφιν - Syngnathus typhle Σ

71. Σακκοράφιν - Nerophis ophidion Σ

72. Αλογάκι της θάλασσας - Hippocampus guttulatus Σ

 

Θ) BERYCIFORMES

 

Οικογένεια Ολοκεντρίδαι (Holocentridae)

73. Ρώσσος - Holocentrus ruber Σ

 

Ι) ZEIFORMES

 

Οικογένεια Ζεΐδαι (Zeidae)

74. Παπάπετρος - Zeus faber Σ

75. Κάπρος - Capros aper Σπορ. - Σ

 

ΙΑ) PERCIFORMES

 

Οικογένεια Σφυραινίδαι (Sphyraenidae)

76. Σφύρνα - Sphyraena sphyraena Σ

77. Σφύρνα - Sphyraena chrysotaenia Σπορ. - Σ

 

Οικογένεια Αθερινίδαι (Atherinidae)

78. Αθερίνα - Atherina hepsetus Σπορ.

79. Αθερίνα - Atherina boyeri Σ

80. Αθερίνα - Atherina pinguis Σ

 

Οικογένεια Μουγιλίδαι (Mugilidae)

81. Τζ'έφαλος - Mugil cephalus Σ

82. Τζ'έφαλος - Mugil capito Σ

83. Τζ'έφαλος - Mugil auratus Σ

84. Τζ'έφαλος - Mugil saliens Σ

85. Τζ'έφαλος - Mugil chelo Σ

86. Τζ'έφαλος - Mugil labeo Σ

 

Οικογένεια Απωγωνίδαι (Apogonidae)

87. Χρυσόψαρον - Apogon  imberbis Σ

88. Χρυσόψαρον - Apogonichthyoides uninotatus Σ

 

Οικογένεια Σερρανίδαι (Serranidae)

89. Λαυράτζ’ιν - Dicentrarchus labrax Σ

90. Λαυράτζ’ιν - Dicentrarchus punctatus Σπ.

91. Κουλαούζος - Polyprion americanum Σ

92. Ορφός - Epinephelus guaza Σ

93. Στήρα - Epinephelus alexandrinus Σ

94. Σφυρίδα - Epinephelus aeneus Σ

95. Βλάχος - Epinephelus caninus Σ

96. Πέρκα - Serranus scriba Σ

97. Χάννος - Serranus cabrilla Σ

98. Σπερκόχαννο - Serranus hepatus Σ

99. Κουρρής - Anthias anthias Σ

100. Κουρρής - Callanthias ruber Σ

 

Οικογένεια Σπαρίδαι (Sparidae)

101. Συναγρίδα - Dentex dentex Σ

102. Τσιππούρα - Sparus auratus Σ

103. Φαγγρίν - Pagrus pagrus Σ

104. Λιθρίνιν - Pagellus erythrinus Σ

105. Φατσουκλίν - Pagellus acarne Σ

106. Λιθρίνιν - Pagellus centrodontus Σπ.

107. Μούρμουρος - Lithognathus mormyrous Σ

108. Μουρμουροσορκός - Puntazzo puntazzo Σ

109. Σπάρος - Diplodus annularis Σ

110. Σορκός - Diplodus sargus Σ

111. Χαρατζ'ίδα - Diplodus vulgaris Σ

112. Χαρατζ'ίδα - Diplodus trifasciatus Σπορ.

113. Γόππα - Boops boops Σ

114. Σάρπα - Boops salpa Σ

115. Μελάνα - Oblada melanura Σ

116. Σκαθθάριν - Spondyliosoma cantharus Σ

 

Οικογένεια Μαινίδαι (Maenidae)

117. Μένουλλα - Maena  maena Σ

118. Μαρίδα - Maena  smaris Σ

119. Τσέρουλλα - Maena  chryselis Σ

 

Οικογένεια Εμμελιχθυίδαι (Emmelichtyidae)

120. Αμερικάνα - Centracanthus  cirrus Σ

 

Οικογένεια Μουλλίδαι (Mullidae)

121. Στρίλια - Mullus barbatus Σ

122. Παρπούνιν - Mullus surmuletus Σ

123. Τουρκοπάρπουνον - Upeneus tragula Σπ.

124. Τουρκοπάρπουνον - Upeneus moluccensis Σ

 

Οικογένεια Σκιαινίδαι (Sciaenidae)

125. Ουμπρέλλα - Argyrosomus regius Σ

126. Σ'ιακός - Corvina nigra Σ

127. Μυλοκόπι - Umbrina cirrosa Σ

 

Οικογένεια Ποματομίδαι (Pomatomidae)

128. Γοφάρι - Pomatomus saltator Σπορ. - Σ (Μ)

 

Οικογένεια Καραγκίδαι (Carangidae)

129. Σαφρίδιν - Trachurus trachurus Σ (Μ)

130. Σαφρίδιν - Trachurus mediterraneus Σ (Μ)

131. Σαφρίδιν - Trachurus picturatus Σ

132. Κοκκάλιν - Caranx ronchus Σπορ.

133. Κοκκάλιν - Caranx fusus Σπορ. - Σ

134. Κοκκάλιν - Caranx djedaba Σπ.

135. Κοκκάλιν - Caranx dentex Σπορ.

136. Scyris alexandrinus Σπ.

137. Μινέρι - Seriola dumerili Σ (Μ)

138. Πιλόττος - Naucrates ductor Σπορ.

139. Λίτσα - Lichia amia Σ (Μ)

140. Λίτσα - Trachynotus glaucus Σ

 

Οικογένεια Λειογναθίδαι (Leiognathidae)

141. Leiognathus  klunzinger Σπ.

 

Οικογένεια Κορυφαινίδαι (Coryphaenidae)

142. Δακκαννομούττας - Coryphaena  hippurus   Σ (Μ)

 

Οικογένεια Βραμίδαι (Bramidae)

143. Brama raji Σπ.

 

Οικογένεια Κεπολίδαι (Cepolidae)

144. Κορδέλλα - Cepola rubescens Σ

 

Οικογένεια Πομακεντρίδαι (Pomacentridae)

145. Παπαθκιά - Chromis  chromis Σ

 

Οικογένεια Λαβρίδαι (Labridae)

146. Σ'ειλού - Labrus bimaculatus Σ

147. Σ'ειλού - Labrus turdus Σ

148. Σ'ειλού - Labrus merula Σ

149. Σ'ειλού - Labrus bergylta Σ

150. Σ'ειλού - Crenilabrus mediterraneus Σ

151. Σ'ειλού - Crenilabrus cinereus Σ

152. Σ'ειλού - Crenilabrus scina Σ

153. Σ'ειλού - Crenilabrus quinquemaculatus Σ

154. Σ'ειλού - Crenilabrus tinca Σ

155. Πελαγόγυλος - Coris julis Σ

156. Γύλος - Thalassoma pavo Σ

157. Ποντικός - Xyrichthys novacula Σ

 

Οικογένεια Σκαρίδαι (Scaridae)

158. Σκάρος - Euscarus  cretensis Σ

 

Οικογένεια Τραχινίδαι (Trachinidae)

159. Δράτζ'αινα - Trachinus araneus Σ

160. Δράτζ'αινα - Trachinus draco Σ

161. Δράτζ'αινα - Trachinus lineatus Σ

162. Δράτζ'αινα - Trachinus vipera Σ

 

Οικογένεια Ουρανοσκοπίδαι (Uranoscopidae)

163. Λύχνος - Uranoscopus  scaber Σ

 

Οικογένεια Σιγανίδαι (Siganidae)

164. Προσφυγούλλα άσπρη - Siganus  rivulatus Σ

165. Προσφυγούλλα μαύρη - Siganus luridus Σ

 

Οικογένεια Τριχιουρίδαι (Trichiuridae)

166. Trichiurus lepturus Σπ.

 

Οικογένεια Γεμπυλίδαι (Gempylidae)

167. Πηλακούτας - Ruvettus  pretiosus Σ

 

Οικογένεια Σκομβρίδαι (Scombridae)

168. Σκουμπρί - Scomber scombrus Σ

169. Κολιός - Scomber japonicus colias Σ(Μ)

170. Παλαμίδα - Sarda  sarda Σ (Μ)

171. Παλαμίδα - Euthynnus alletteratus Σ(Μ)

172. Παλαμίδα - Auxis thazard Σ (Μ)

 

Οικογένεια Θυννίδαι (Thunnidae)

173. Τούνα - Thunnus  alalunga Σπορ. (Μ)

174. Τούνα - Thunnus thynnus Σπορ.

 

Οικογένεια Ιστιοφορίδαι (Istiophoridae)

175. Σαργάνα - Tetrapturus  belone Σ

 

Οικογένεια Ξιφίδαι (Ξιφιίδαι) (Xiphiidae)

176. Ξιφίας - Xiphias  gladius Σ (Μ)

 

Οικογένεια Κεντρολοφίδαι (Centrolophidae)

177. Μαυρόψαρον - Centrolophus  niger Σπ.

178. Μουέλλιν - Schedophilus ovalis Σπ.

 

Οικογένεια Στροματεΐδαι (Stromateidae)

179. Stromateus fiatola Σπ.

 

Οικογένεια Καλλιονυμίδαι (Callyonymidae)

180. Callyonimus festivus Σπορ.

 

Οικογένεια Λοβοτίδαι (Lobotidae)

181. Χριστάκης - Lobotes  surinamensis Σπορ.

 

Οικογένεια Βλεννιΐδαι (Blenniidae)

182. Σάλιαρος - Blennius ocellaris Σ

183. Σάλιαρος - Blennius sanguinolentus Σ

184. Σάλιαρος - Blennius gattorugine Σ

185. Σάλιαρος - Blennius pavo Σπορ. - Σ

186. Σάλιαρος - Blennius tentacularis Σ 

 

Οικογένεια Κλινίδαι  (Clinidae)

187. Cristiceps argentatus Σπ. 

188. Tripterygion tripteronotus Σπ. 

 

Οικογένεια Οφιδιίδαι (Ophidiidae)

189. Ασσ'ελλούιν - Ophidion barbatum Σ

 

Οικογένεια Γωβιδών (Gobiidae)

190. Στραβός - Gobius niger jozo Σ

191. Στραβός - Gobius  cobitis Σ

192. Κοτσ'ινοσ'ειλάς - Gobius  cruentatus Σ

 

Οικογένεια Σκορπαινίδαι (Scorpaenidae)

193. Σκορπιός - Scorpaena porcus Σ

194. Σκορπιός - Scorpaena scrofa Σ

195. Σκορπιός - Scorpaena notata Σ

196. Σκορπιός του πελάγου - Helicolenus  dactylopterus Σ

 

Οικογένεια Τριγλίδαι (Triglidae)

197. Πετεινός - Trigla  lyra Σ

198. Καπόνιν - Trigla  lucerna Σ

199. Πετεινός - Trigloporus  lastoviza Σ

200. Πετεινός - Eutrigla  furnardus Σ

201. Πετεινός - Aspitrigla  cuculus Σ

202. Πετεινός - Lepidotrigla cavillone Σ

 

Οικογένεια Περιστεδιίδαι (Peristediidae)

203. Κερατάς - Peristedion cataphractum Σπορ.

 

Οικογένεια Δακτυλοπτερίδαι (Dactylopteridae)

204. Ορνιθόψαρον - Dactylopterus volitans Σ

 

IB) PLEURONECTIFORMES

 

Οικογένεια Κιθαρίδαι (Citharidae)

205. Γλώσσα - Citharus linguatula Σ

 

Οικογένεια Βοθίδαι (Bothidae)

206. Γλώσσα - Bothus  podas Σ

207. Γλώσσα - Arnoglossus  grohmanni Σ

208. Γλώσσα - Arnoglossus laterna Σ

 

Οικογένεια Σολεΐδαι (Soleidae)

209. Γλώσσα - Solea solea Σ

210. Γλώσσα - Solea ocellata Σ

211. Γλώσσα - Solea lascaris Σ

212. Γλώσσα - Monochirus hispidus Σ

 

ΙΓ) ECHENEIFORMES

 

Οικογένεια Εχενηίδαι (Echeneidae)

213. Βυζαστάριν - Echeneis  naucrates Σπορ. - Σ

 

ΙΔ) ΤETRAQDONTIFORMES

 

Οικογένεια Βαλιστίδαι (Balistidae)

214. Σ'οιρόψαρον - Balistes carolinensis Σ

 

Οικογένεια Μονακανθίδαι (Monacanthidae)

215. Σ'οιρόψαρον - Stephanolepis diaspros Σ

 

Οικογένεια Λαγοκεφαλίδαι (Lagocephalidae)

216. Βουόψαρον - Lagocephalus  lagocephalus Σ

217. Βουόψαρον - Lagocephalus  spadiceus Σ

 

Οικογένεια Μολίδαι (Molidae)

218. Φεγγαρόψαρον - Mola mola Σπορ.

 

ΙΕ) GOBIESOCIFORMES

 

Οικογένεια Γωβιεσοκίδαι (Gobiesocidae)

219. Lepadogaster lepadogaster Σπορ.

 

ΙΣτ) LOPHIIFORMES

 

Οικογένεια Λοφιίδαι (Lophiidae)

220. Πεσκαντρούλλα - Lophius  piscatorius Σπορ.

221. Πεσκαντρούλλα - Lophius budegassa Σπορ.

 

γ) Ψάρια που μετανάστευσαν στη Μεσόγειο (περιλαμβάνονται και στον βασικό πιο πάνω κατάλογο).

 

Έχουν εντοπιστεί 11 τουλάχιστον είδη ψαριών που μετανάστευσαν στη Μεσόγειο από την Ερυθρά θάλασσα, μέσω της διώρυγας του Σουέζ, και τα οποία έχουν εγκλιματισθεί στις κυπριακές θάλασσες. Με ιδιαίτερη επιτυχία έχουν εγκλιματισθεί οι προσφυγούλλες, που είναι ταυτόχρονα και εμπορεύσιμα είδη:

 

1. Σκαρμός - Saurida undosquamis

2. Στρούθος - Hemiramphus far

3. Ρώσσος - Holocentrus ruber

4. Χρυσόψαρον - Apogonichthyoides uninotatus

5. Τουρκοπάρπουνον - Upeneus tragula

6. Κοκκάλιν - Caranx djedaba

7. Τουρκοπάρπουνον - Upeneus moluccensis

8. Προσφυγούλλα άσπρη - Siganus rivulatus

9. Προσφυγούλλα μαύρη - Siganus luridus

10. Σ'οιρόψαρον - Stephanolepis diaspros

11. Βουόψαρον - Lagocephalus  spadiceus

 

δ) Μεταναστευτικά ψάρια (περιλαμβάνονται και στον βασικό κατάλογο)

 

Τις κυπριακές θάλασσες τις επισκέπτονται και παραμένουν για ένα χρονικό διάστημα 16 τουλάχιστον είδη, κυρίως αφρόψαρα.

 

1. Τσαρτέλλα - Sardina  pilchardus  sardina

2. Τσαρτέλλα - Sardinella  aurita

3. Αντζούγια - Engraulis  encrasicholus

4. Μπακκαλιάος - Gadus  minutus

5. Γοφάρι - Pomatomus saltator

6. Σαφρίδι - Trachurus trachurus

7. Σαφρίδι - Trachurus mediterraneus

8. Μινέρι - Seriola dumerili

9. Λίτσα - Lichia amia

10. Δακκαννομούττας - Coryphaena hippurus

11. Κολιός - Scomber japonicus colias

12. Παλαμίδα - Sarda sarda

13. Παλαμίδα - Euthynnus alletteratus

14. Παλαμίδα - Auxis thazard

15. Τούνα - Thunnus alalunga

16. Ξιφίας - Xiphias gladius

 

ε) Θαλάσσια ψάρια που δημοσιεύονται για πρώτη φορά (περιλαμβάνονται και στον βασικό κατάλογο)

 

Στις κυπριακές θάλασσες έχουν εντοπιστεί και καταγραφεί 195 είδη ψαριών που ζουν στη Μεσόγειο. Σ' αυτά έχουν προστεθεί άλλα 26 είδη ψαριών, που έχουν εντοπιστεί και αναγνωριστεί από τον συγγραφέα του παρόντος λήμματος, και τα οποία δημοσιεύονται για πρώτη φορά. Έτσι ο συνολικός αριθμός τους φθάνει τα 221 είδη, αριθμός που πιστεύεται ότι θα αυξηθεί.

 

1. Φαλαινοκαρχαρίας - Cetorhinus  maximus

2. Στραβόσσ'υλλος - Scyliorhinus  stellaris 

3. Δροσίτης - Galeorhinus  galeus 

4. Κοκκαλάρης - Oxynotus  centrina

5. Κοκκαλάρης - Squalus  fernandinus

6. Τρυγονόψαρον - Dasyatis  centroura

7. Αετόψαρον (Πεζουνόψαρον) - Myliobatis  aquila

8. Σκαρμός - Saurida  undosquamis

9. Ανήλιος - Panturichthys  fowleri

10. Βελονίδα - Belone imperialis

11. Γαϊδουρόψαρον - Gaidropsarus mediterraneus

12. Ψάρι του Αριστείδη - Zu cristatus

,13. Χρυσόψαρον - Apogonichtyoides uninotatus

14. Κουρρής - Anthias anthias

15. Κουρρής - Callanthias ruber

16. Αμερικάνα - Centracanthus cirrus

17. Τουρκοπάρπουνον - Upeneus tragula

18. Κοκκάλι - Caranx dentex

19. Λίτσα - Lichia amia

20. Σ' ειλού - Labrus turdus

21. Σ'ειλού - Labrus merula

22. Τούνα - Thunnus alalunga

23. Σαργάνα - Tetrapterus belone

24. Μαυρόψαρον - Centrolophus niger

25. Μουέλλιν - Schedophilus ovalis

26. Βουόψαρον - Lagocephalus  lagocephalus

 

στ) Είδη που χρησιμοποιούνται για ιχθυοκαλλιέργεια

 

1. Ιχθυοκαλλιέργεια γλυκών νερών

 

Από το 1969 άρχισε πειραματικά κατ' αρχάς και αργότερα σε εμπορική βάση, η καλλιέργεια από ιδιώτες της ιριδίζουσας πέστροφας. Σε πειραματική βάση καλλιεργείται το ασσ'έλλιν, ενώ παρόμοιες προσπάθειες αναφορικά με τον σολομό, δεν φαίνεται να καρποφορήσουν.

 

Ιδιώτης καλλιεργεί σε εμπορική βάση καλλωπιστικά ψάρια, κυρίως για εξαγωγή σε περιοχή του χωριού Τόχνη κοντά στο Ζύγι.

 

2. Θαλάσσια ιχθυοκαλλιέργεια

 

Στο Μενεού λειτουργεί πειραματικό θαλάσσιο ιχθυοτροφείο. Εκτός από την τσιππούρα και το λαυράτζ'ιν, που καλλιεργούνται ήδη στην Κύπρο σε εμπορική βάση σε ιδιωτικό ιχθυοτροφείο πάχυνσης στο Λιοπέτρι, γίνονται προσπάθειες και για άλλα θαλάσσια ψάρια, για τον ίδιο σκοπό, όπως σορκό, προσφυγούλλα και μουρμουροσορκό.

 

Βλέπε επίσης τα λήμματα

 

 Θάλασσα, ιχθυοκαλλιέργεια, ψάρεμα.

 

Λ. ΛΟΥΚΑ