Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Είδος χαλιού (ψάθας) πλεγμένο με καζάβιν κατά κύριο λόγο (Imperata cylindrica, της οικογένειας των Αγρωστωδών, που μοιάζει με μικρό καλάμι), αλλά σε μερικές περιοχές και με υδρόβια βούρλα που στην Κύπρο λέγονται σκλινίτζια (Juncus sp., της οικογένειας των Βρουλωδών). Το ψαθίν (υποκοριστικό της λέξης ψάθα) απαντάται επίσης και με την ονομασία ψάθα (για τα μεγαλύτερων διαστάσεων) και με την ονομασία ψαθούιν ή ψαθάκιν (για τα μικρότερων διαστάσεων). Είναι όμως εντελώς διαφορετικό είδος από την ψαθαρκάν και ως προς το υλικό κατασκευής (η ψαθαρκά πλεκόταν με καλάμια) και ως προς τις χρήσεις.

Το ψαθίν ήταν ωραίο στην κατασκευή του, στερεό, κι εχρησιμοποιείτο σε παλαιότερες εποχές στην Κύπρο με διάφορους τρόπους: Τα μεγάλα ψαθκιά χρησιμοποιούνταν για άπλωμα πάνω σ' αυτά προϊόντων για αποξήρανση στον ήλιο (λ.χ. σταφίδες). Χρησιμοποιούνταν επίσης ως χαλιά στο έδαφος (δεν υπήρχε συνήθως πάτωμα) των φτωχών αγροτικών σπιτιών (πρβλ. και την φράση: επέθανεν στην ψάθαν. Πρόκειται για μια φράση που αφορούσε τους φτωχούς που δεν είχαν λεφτά για φέρετρο και τους έπαιρναν στην εκκλησία για ταφή πάνω στο ψαθί).

Επίσης οι οικοκυρές συνήθιζαν να καρφώνουν μεγάλο ψαθίν στον εσωτερικό τοίχο του σπιτιού όπου βρισκόταν το κρεβάτι, για να μη ακουμπούν τα κλινοσκεπάσματα απ' ευθείας στον τοίχο (που είτε ήταν ασβεστωμένος είτε είχε κάλυψη με γύψο, αλλά λέρωνε). Ακόμη μικρά ψαθκιά τοποθετούνταν στις εισόδους, ως χαλιά για σκούπισμα των υποδημάτων.

Σε παλαιότερες εποχές σε μερικά χωριά (ιδίως στο Καπούτι) ανθούσε η βιοτεχνία της κατασκευής ψαθκιών από καζάβιν, που πλέκονταν σε ειδικούς αργαλειούς. Κατά την εποχή αμέσως μετά τον θερισμό πολλοί άντρες ασχολούνταν με το μάζεμα του καζαβκιού, από το οποίο αργότερα οι γυναίκες κατασκεύαζαν τα ψαθκιά.

Σήμερα, με την ύπαρξη αφθονίας βιομηχανοποιημένων υποκατάστατων, το ψαθίν δεν χρησιμοποιείται πλέον, συνεπώς και δεν κατασκευάζεται.

*Ψαθάκιν ονομαζόταν είδος καπέλου, πλεγμένου επίσης με βούρλα ή άλλο φυτικό υλικό, που ήταν πολύ της μόδας στις αρχές του 20ού αιώνα.

Πηγή: 

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια