Χώρα

Image

Η λέξη χώρα, που σημαίνει πόλη, χρησιμοποιείται ευρύτατα στην Κύπρο, μετατρεπόμενη σε κύριο όνομα, ως άλλη ονομασία της πρωτεύουσας Λευκωσίας. Κατ' ακολουθίαν, κι ο κάτοικος της Λευκωσίας, ο Λευκωσιάτης, συχνά ονομάζεται Χωραΐτης, ως κάτοικος της Χώρας (=πόλης/πρωτεύουσας).

 

Η λέξη χώρα χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα στο παρελθόν ως ονομασία της Λευκωσίας, σαν μεγεθυντική (και σ' αντίθεση) προς τη λέξη χωριό. Πρβλ. και το γνωστό επικό ποίημα του Βασίλη Μιχαηλίδη 9η Ιουλίου:

 

...Σέ δκυό λεφτά τῆς ὥρας

νά βαωθοῦν, νά κλειωθοῦν τζ'οί οί τρεῖς πόρτες τῆς Χώρας...

 

Παράλληλα, από την ονομασία Χώρα προήλθαν και διάφορες άλλες λέξεις που χρησιμοποιήθηκαν ευρύτατα, όπως λ.χ. χωραΐτικος/η/ον (=λευκωσιάτικος/η/ον).

 

Η ονομασία/χαρακτηρισμός Χώρα εχρησιμοποιείτο για τη Λευκωσία από τα Μεσαιωνικά χρόνια, προφανώς δε από τη Βυζαντινή εποχή. Απαντάται στα μεσαιωνικά χρονικά κι άλλα κείμενα. Ο Γεώργιος Βουστρώνιος επανειλημμένα χρησιμοποιεί τη λέξη Χώρα για να υποδηλώσει την πρωτεύουσα Λευκωσία, όπως λ.χ.:

 

...πγαν ναγκαστοί ες τήν μμόχουστον, καί φκαν ες τήν χώραν, νά περισκοπ τήν χώραν, τόν σίρ Τζουάν Τερρς...

 

Τη λέξη Χώρα (=Λευκωσία) χρησιμοποιεί και ο μεσαιωνικός χρονογράφος Λεόντιος Μαχαιράς, επανειλημμένα. Αλλά και στο μακροσκελές ποίημα Ὁ Θρῆνος τῆς Κύπρου, που αναφέρεται στην κατάληψη της Κύπρου από τους Τούρκους το 1570 - 71, απαντάται η Χώρα/ Λευκωσία:

 

 

...ναν Σαβτον δύσκολον καί πικραμμένην ραν

'βουλήθην κενος  παχις νά βγ νά π' στήν Χώραν...

 

Παρόμοιες χρήσεις της ονομασίας Χώρα για τη Λευκωσία απαντώνται και σε πολλά άλλα κείμενα, διαφόρων εποχών.