Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Ο Ακάμας είναι το δυτικότερο τμήμα της Κύπρου, που περιλαμβάνει την ομώνυμη χερσόνησο και το ομώνυμο δάσος. Λόγω της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας του, θεωρείται μια ευδιάκριτη μικροπεριφέρεια ή περιοχή της Κύπρου. Ένα μεγάλο μέρος της περιοχής ταυτίζεται με το δάσος του Ακάμα. Τα νότια και ανατολικά σύνορα της είναι η Λάρα κι η ιδιωτική γη των χωριών Ίνιας, Δρούσιας, Φασλί, Ανδρολίκου και Νέου Χωριού.

Σήμερα όμως υπάρχουν σοβαρές διαφωνίες ως προς την έκταση της περιοχής που καθορίζεται ως Ακάμας. Τα πιο πάνω όρια, δηλαδή μέχρι την ιδιωτική γη των χωριών που αναφέρθηκαν, καθορίζουν οι κάτοικοι των χωριών αυτών. Αντίθετα, οι διάφορες περιβαλλοντικές οργανώσεις (που κατά τα τελευταία χρόνια ενδιαφέρθηκαν ιδιαίτερα για την περιοχή του Ακάμα) επεκτείνουν τα όρια της περιοχής, περιλαμβάνοντας σ' αυτήν και τα πιο πάνω χωριά, μέχρι και την Τοξεύτρα (παράλια τοποθεσία στην περιοχή του Αγίου Γεωργίου Πέγειας) και μέχρι τα όρια των χωριών Πάνω και Κάτω Αρόδες, περιλαμβάνοντας επίσης τον ποταμό Αβγά και το γνωστό φαράγγι Άβακας, όπως και το φαράγγι της Ανδρολίκου και το φαράγγι του Πετράτη. Η διαφορά είναι έντονη, επειδή οι κάτοικοι των χωριών της περιοχής επιδιώκουν εξαίρεση των περιουσιών τους από την περιοχή της οποίας τη διαφύλαξη και προστασία ζητούν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις που είναι αντίθετες προς την αλόγιστη τουριστική και γενικότερη αξιοποίηση της. Όλοι συμφωνούν ως προς την προστασία και διαφύλαξη του Ακάμα, ως μοναδικής ομορφιάς παρθένας περιοχής κι ως σημαντικού οικότοπου και βιότοπου με ιδιαίτερα πλούσια χλωρίδα και γενικά άγρια ζωή. Η διαφορά έγκειται, ωστόσο, στον καθορισμό της έκτασης υπό προστασία, όπου θ' απαγορεύονται οι οποιεσδήποτε «αναπτυξιακές» επεμβάσεις και η τουριστική αξιοποίηση.

Διάφορα σχέδια έχουν προταθεί κατά καιρούς. Εκείνο που φαίνεται ότι συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες για γενική αποδοχή του είναι ένα σχέδιο διαφύλαξης και προστασίας της παρθένας περιοχής της χερσονήσου με ταυτόχρονη ανάπτυξη των χωριών της περιοχής διά του αγροτουρισμού. Η επιδιόρθωση κι αναπαλαίωση των σπιτιών των χωριών της Λαόνας και η δημιουργία κινήτρων για πρόοδο κι ευημερία τους συνδυάζεται με την ανάγκη προστασίας της περιοχής. Έχει επίσης προταθεί η δημιουργία ζωνών εκ των οποίων η κυριότερη θα είναι η ζώνη που θ' αποτελεί εθνικό πάρκο. Οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες επεξεργάστηκαν μεγάλο σχέδιο για τον Ακάμα, που συνδυάζει ακριβώς την προστασία της περιοχής και την ανάπτυξη των χωριών της. Ωστόσο το σχέδιο αυτό δεν είναι καθολικά αποδεκτό.

Το τοπίο: Το ανάγλυφο της περιοχής αποτελείται από μια κορυφογραμμή με ΒΔ. - ΝΑ. διεύθυνση και με μια κάπως απότομη κλίση του εδάφους προς τα δυτικά. Το υψόμετρο πλησιάζει τα 494 μ. στο Βλάμπουρο, ΒΔ. του χωριού Φασλί, και στα 428 στη Μαύρη Σ’ινιά. Στα βόρεια της γνωστής τοποθεσίας Σμιγιές. Πάρα πολλά μικρά ποτάμια και ρυάκια που πηγάζουν από την κορυφογραμμή, χύνονται στα δυτικά ακρογιάλια της περιοχής, διαμελίζοντας σε μεγάλο βαθμό το τοπίο. Αρκετές βαθιές στενές κοιλάδες και μερικά φαράγγια έχουν δημιουργηθεί στο δυτικό τμήμα της περιοχής. Μερικά από τα τμήματα μεταξύ των ρυακιών εμφανίζονται ως μικρά οροπέδια, ενώ πολύ κοντά στις ακτές είναι εμφανής μια πολύ στενή παραθαλάσσια πεδιάδα, που το πλάτος της ποικίλλει από το νότιο στο βόρειο τμήμα. Είναι, άλλωστε, πάνω σ' αυτό τον παραθαλάσσιο στενό πεδινό χώρο που κατασκευάστηκε ο μοναδικός σκυρόστρωτος και χωματένιος δρόμος, στα δυτικά της χερσονήσου του Ακάμα, που φθάνει μέχρι το νησάκι των Καννουδιών. Στα ανατολικά ο άσφαλτο στρωτός δρόμος από την Πόλη της Χρυσοχούς μόλις πλησιάζει τα Λουτρά της Αφροδίτης. Έτσι η περιοχή του Ακάμα, χωρίς συγκοινωνιακό δίκτυο, παραμένει η πιο παρθένα και η πιο απρόσιτη περιοχή της Κύπρου.

Τοπων: Ακάμας , για την ονομασία της περιοχής αυτής υπάρχουν τρεις εκδοχές:

1. Από το όνομα του μυθικού ήρωα Ακύμαντα που ίδρυσε εκεί αποικία και πόλη, την Ακαμαντίδα.
2. Από το στερητικό α και το ρήμα κάμνω, δηλαδή ακάμωτος (=ακαλλιέργητος), επειδή ακριβώς δεν καλλιεργείται.
3. Από το στερητικό α και το ρήμα καίω, δηλαδή άκαος (=που δεν καίγεται), επειδή, σύμφωνα με την παράδοση, ήταν η μοναδική περιοχή της Κύπρου που δεν είχε καεί από εκτεταμένες πυρπολήσεις των Σαρακηνών.