Χειροτεχνία
Χειροτεχνία (=χέρι + τέχνη) είναι η κατασκευή ή/και διακόσμηση ενός αντικειμένου με τα χέρια, από τον χειροτέχνη. Το αντικείμενο, που λέγεται χειροτέχνημα, έχει ρόλο είτε καθαρά χρηστικό, είτε απλώς διακοσμητικό.
Η χειροτεχνία έχει στην Κύπρο μια πολύ μακρά παράδοση κι έχει ταυτόχρονα να επιδείξει ένα πλήθος από διαφορετικά είδη. Όλα αυτά τα είδη περιλαμβάνονται κι εξετάζονται στη Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια σε χωριστά αυτοτελή λήμματα, στα οποία και παραπέμπουμε (λήμματα αγγειοπλαστική, μικροτεχνία, άργυρος-αργυροχοΐα, κεντητική, υφαντική, καλαθοπλεκτική, γενικό λήμμα βιοτεχνία κλπ.). Σε χωριστά αυτοτελή λήμματα περιλαμβάνονται και οι παραδοσιακές εργασίες που σχετίζονται με έργα χειροτεχνίας (όπως λ.χ. λήμμα βούφα, λήμμα μετάξι, λήμμα βαμβάκι κλπ.), καθώς και όλοι οι παραδοσιακοί τεχνίτες που δημιουργούσαν είδη λαϊκής τέχνης (αγγειοπλάστης, τσαεράς ή καρεκλάς, ταλιαδώρος, παπλωματάς, μεταξάς, κωμοδρόμος, πιτσιακσ'ής, τσαγκάρης, σκαλιστής κλπ.).
Παραδοσιακά θαυμάσια είδη κυπριακής λαϊκής τέχνης βρίσκονται σήμερα σε Μουσεία σε διάφορα μέρη της Κύπρου, καθώς και σε ιδιωτικές συλλογές. Αναφέρουμε τα Μουσεία Λαϊκής Τέχνης στη Λευκωσία (παλαιό αρχιεπισκοπικό μέγαρο), στη Λεμεσό (κτίριο παλαιού γηροκομείου), στη Γεροσκήπου (οικία Χατζησμίθ), στα Λεύκαρα (οικία Πάτσαλου) και στο Φικάρδου (οικίες Κατσινιόρου και Αχιλλέα Δημήτρη). Μουσείο Λαϊκής Τέχνης, με αξιόλογα εκθέματα, υφίστατο στην Κερύνεια αλλά απωλέσθη με την τουρκική εισβολή του 1974 και τη συνεχιζόμενη κατοχή της πόλης. Είδη χειροτεχνίας κοσμούν και το ιστορικό Μουσείο που αποτελείται από την περίφημη οικία του δραγομάνου Χατζηγεωργάκη Κορνέσιου, στη Λευκωσία. Εξάλλου θαυμάσια εκκλησιαστικά είδη χειροτεχνημάτων φυλάσσονται σε αντίστοιχα Μουσεία, όπως και σε εκκλησίες και μοναστήρια σε πολλά μέρη της Κύπρου.
Η Κυπριακή Πολιτεία, θέλοντας να προωθήσει και να προβάλει την παραδοσιακή κυπριακή χειροτεχνία, ίδρυσε στη Λευκωσία την Υπηρεσία Κυπριακής Χειροτεχνίας και Οικοτεχνίας που υπάγεται στο υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού. Η Υπηρεσία αυτή ιδρύθηκε το 1975 και κατασκευάζει και προωθεί παραδοσιακά είδη κεντητικής, υφαντικής, ξυλογλυπτικής, επιπλοποιίας, αγγειοπλαστικής κλπ.
Παραδοσιακά είδη χειροτεχνίας εξακολουθούν να κατασκευάζονται και σήμερα ακόμη, σε μερικά χωριά όπου η παράδοση έχει επιβιώσει, όπως η κεντητική και η αργυροχοΐα στο χωριό Λεύκαρα και στην περιοχή του και η υφαντική στο χωριό Φύτη και στην περιοχή του.
Links: