Χάριτος ιερέας Χαρίτων
Μοναχός και θεραπευτής
Γνωστός παγκύπρια ως παπά Χαρίτος, ή και ως παπά Τεράτσας, ήταν διάσημος σε όλη την Κύπρο πρακτικός γιατρός του 19ου αιώνα. Γεννήθηκε στο χωριό Γούρρι περί το 1820 και πέθανε το 1908. Ανήκε στη δύναμη του μοναστηριού της Παναγίας του Μαχαιρά, στο οποίο είχε εισέλθει ως δόκιμος το 1833. Κι ο πατέρας κι ο παππούς του ήταν ιερείς. Στο μοναστήρι προφανώς μαθήτευσε κοντά στον γνωστό σκευοφύλακα Μητροφάνη, τον συγγραφέα του περιβόητου Ἰατροσοφικοῦ του μοναστηριού της Παναγίας του Μαχαιρά. Ο Μητροφάνης, που αναφέρεται ότι «γνώριζε 72 τέχνες», πέθανε το 1867, οπότε ο παπά Χαρίτος συνέχισε την παράδοση του μοναστηριού στην άσκηση της πρακτικής ιατρικής.
Σε μια εποχή κατά την οποία οι ασθένειες και οι επιδημίες ήταν πολλές και συχνές, αλλά και κατά την οποία δεν υπήρχαν στην Κύπρο ούτε τα μέσα ούτε οι επιστημονικές γνώσεις για την αντιμετώπισή τους, ο ρόλος των εμπειρικών και πρακτικών γιατρών ήταν πολύ σημαντικός. Η πρακτική ιατρική ασκείτο και στα μοναστήρια, εκ των οποίων εκείνο του Μαχαιρά έχει ιδιαίτερα αξιόλογη παράδοση.
Το μετόχι του Αγίου Ελευθερίου
Ο παπά Χαρίτος περιγράφεται ως «λεβεντάνθρωπος εἰς τό σῶμα καί εἰς τήν ψυχήν», αλλά τόσον κακόφωνος ώστε προκαλούσε τα γέλια όταν έψαλλε.
Για πολλά χρόνια διηύθυνε το μετόχι του Μαχαιρά στη Λευκωσία (Άγιος Ελευθέριος), το οποίο μετέτρεψε σε νοσοκομείο. Η φήμη του ως πρακτικού γιατρού ήταν μεγάλη, κι εκεί δεχόταν, αφιλοκερδώς, ασθενείς από όλη την Κύπρο. Μεταξύ δε των ανθρώπων που φρόντιζε, ήταν κι ο ίδιος ο αρχιεπίσκοπος Κύπρου Σωφρόνιος. Ο παπά Χαρίτος έκανε τον παθολόγο, τον οδοντίατρο, τον οφθαλμίατρο, ακόμη και τον χειρούργο! Μάλιστα μετά την αγγλική κατοχή (1878) του εδόθη κι επίσημη άδεια να ασκεί το λειτούργημα του πρακτικού γιατρού. Οι γνώσεις του και οι τρόποι θεραπείας (κυρίως με βότανα και διάφορα φάρμακα που παρασκεύαζε, αλλά και με άλλες μεθόδους) προκάλεσαν τον θαυμασμό του πρώτου Άγγλου αρχίατρου της Κύπρου Χάιντενσταμπ, που έγινε φίλος του και τον προσφωνούσε με τις λέξεις «γιατρέ» και «συνάδελφε». Μάλιστα του Άγγλου αρχίατρου ο παπά Χαρίτος είχε θεραπεύσει τα παιδιά, τα οποία έπασχαν από μια ασθένεια που είχε γεμίσει τα κεφάλια τους με σπυριά.
Πηγή:
- Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια