Χάριτες
Κατώτερες θεότητες του αρχαίου ελληνικού πανθέου. Ήταν θεότητες της χαράς, της ευτυχίας και της ευεργεσίας και, κατά τον Ησίοδο, ήταν τρεις: Η Αγλαΐα, η Ευφροσύνη και η Θάλεια (ή Θαλία) και, όπως υποδηλώνουν και τα ονόματά τους, προσωποποιούσαν αντίστοιχες καταστάσεις και ιδιότητες της ανθρώπινης ύπαρξης. Θεωρούνταν θυγατέρες του Διός και της Ωκεανίδος Ευρυνόμης, ενώ άλλοι μύθοι τις θέλουν κόρες του Ουρανού. Στην αρχαία Αθήνα λατρεύονταν ως θεότητες της γονιμότητας του εδάφους και προστάτιδες της καλλιεργούμενης γης και των εκτρεφόμενων ζώων. Γενικότερα όμως θεωρούνταν θεότητες της φύσης αλλά αργότερα ως προστάτιδες κι ως εκφράσεις της τελειότητας. Οι αρχαίοι μύθοι ποικίλλουν για τις Χάριτες, οι οποίες κι ενέπνευσαν πολλούς ποιητές και καλλιτέχνες των αρχαίων χρόνων αλλά και της Αναγέννησης. Λατρεία και ιερά τους μαρτυρούνται σε πολλά μέρη του αρχαίου ελληνικού κόσμου, περιλαμβανομένης της Κύπρου. Εξάλλου οι διάφορες ιδιότητες των Χαρίτων δεν ήταν δυνατό να μη συνδέονταν με τη λατρεία αυτής της ίδιας της Κύπριδος Αφροδίτης.
Στον ομηρικό Ὕμνο στήν Ἀφροδίτη οι Χάριτες αναφέρονται ως θεραπαινίδες της Αφροδίτης στην Κύπρο, όπου στο ιερό τέμενος της Πάφου έλουζαν τη θεά του έρωτα και την άλειβαν με αθάνατο μυρωμένο λάδι:
...ἔνθα δέ μιν Χάριτες λοῦσαν καί χρῖσαν ἐλαίῳ
ἀμβρότω, οἷα θεούς ἐπενήνοθεν...
Παρόμοια αναφορά απαντάται επίσης στην Ὀδύσσεια (Θ, 360-365). Ο δε Ευστάθιος, στα σχόλιά του στον Όμηρο, ασχολείται με τις Χάριτες σε σχέση προς την Αφροδίτη και την Κύπρο και λέγει: αἱ δέ Χάριτες δαιμόνια κἀνταῦθα ὑπουργοῦντα, ὡς εἰκός, τῇ χρυσῇ Ἀφροδίτη...
Δηλαδή οι Χάριτες ήταν κατώτερες θεότητες που, όπως φαίνεται, υπηρετούν κι εδώ (στην Κύπρο) τη χρυσή Αφροδίτη.
Στην Ἰλιάδα του Ομήρου πάλι (Ε,338) αναφέρεται ότι ο πέπλος τον οποίο φορούσε η Αφροδίτη ήταν χειροποίητος, κατασκευασμένος από τις Χάριτες.
Ο Αριστοφάνης (Ἀχαρνεῖς, 987-988) θεωρεί επίσης τις Χάριτες συνοδούς της Αφροδίτης, στην ίδια δε συντροφιά προσθέτει την Ειρήνη. Ο ίδιος (Ἐκκλησιάζουσαι, 973) αποκαλεί μια νεαρή κοπέλα «βλαστάρι της Κύπριδος και θρέμμα των Χαρίτων». Εξάλλου σ' ένα επίγραμμα του Μελεάγρου για κάποιαν Ζηνοφίλα, αναφέρεται ότι της είχαν δώσει την ομορφιά ο Έρωτας, τα μάγια της κοίτης της η Αφροδίτη και τις χάρες οι Χάριτες, που έτσι και πάλι συνδέονται άμεσα με την Κύπριδα.
Ο Νόννος πάλι, που ονομάζει τις Χάριτες «κόρες του Ορχομενού», τις θεωρεί επίσης ως εκείνες που φρόντιζαν και περιποιούνταν την Αφροδίτη. Σε άλλη περίπτωση ο Νόννος ομιλεί για μια από τις Χάριτες που μάζευε μυρωμένα φυτά στην Κύπρο για να φτιάξει στην Πάφο μύρα για την Αφροδίτη. Αλλά κι ο Κορνούτος (Περί τῆς τῶν Θεῶν φύσεως, 24) γράφει ότι η Αφροδίτη παρέδρους δέ καί συμβωμούς τάς Χάριτας ἔχει..., όπως και την Πειθώ και τον Ερμή, επειδή προσελκύει τους ερωτευμένους με χάρη, με πειθώ και με λόγια.
Παρόμοιες αναφορές για τις Χάριτες υπάρχουν κι άλλες στους αρχαίους συγγραφείς, όπως για παράδειγμα στον συγκινητικό Θάνατο Ἀδώνιδος, όπου οι Χάριτες θρηνούν στην Κύπρο τον θάνατο του ωραίου εραστή της Αφροδίτης.
Ουσιαστικά οι Χάριτες εκπροσωπούσαν μερικά από τα χαρακτηριστικά της Αφροδίτης, γι' αυτό και ήταν συνοδοί της θεάς όπως κι οι Έρωτες κ.α. ακόμη κατώτερες θεότητες. Συνεπώς θα πρέπει να είχαν λατρευθεί και στην αρχαία Κύπρο, κατ' εξοχήν χώρο λατρείας της Αφροδίτης, πλην όμως δεν φαίνεται να είχαν δικούς των ναούς όπως σε άλλα ελληνικά μέρη. Και τούτο ήταν φυσικό, αφού υπήρχαν τόσοι πολλοί ναοί της ίδιας της Αφροδίτης στο νησί, της οποίας οι Χάριτες ήταν συμβωμοί και πάρεδροι κατά τον Κορνούτο.