Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Τούρκος κυβερνήτης της Κύπρου κατά το 1864-1865 (Ν.Γ. Κυριαζής, Κυπριακά Χρονικά, Θ', 1933). Φαίνεται όμως ότι είναι το αυτό πρόσωπο με τον Χαλήλ μπέη που αναφέρεται σε μερικές πηγές ως άλλος κυβερνήτης της Κύπρου αμέσως πιο πριν, δηλαδή κατά το 1863-1864. Για τη σύγχυση βλέπε στον George Hill, A History of Cyprus, IV, 1972, p. 236n, που καθορίζει την περίοδο κυβερνητείας του Μεχμέτ Χαλίτ από τον Απρίλιο του 1863 μέχρι τον Οκτώβριο του 1864.

Σε έγγραφό του ο τότε πρόξενος της Γαλλίας στη Λάρνακα περιγράφει τον Μεχμέτ Χαλίτ μπέη ως ένα άνδρα περίπου 50 χρόνων, τραχύ και αγενή και ρέοντα προς τον φανατισμό. Κατά τον ίδιο πρόξενο, ο νέος κυβερνήτης είχε περηφανευτεί ότι γνώριζε τον τρόπο της απαλλαγής της Κύπρου από τη μάστιγα των ακρίδων που προκαλούσαν τεράστιες καταστροφές και που πολλοί πριν απ' αυτόν είχαν προσπαθήσει, ανεπιτυχώς, να τις αντιμετωπίσουν. Ωστόσο η μόνη λύση που μπόρεσε να εισηγηθεί ο κυβερνήτης κατά των ακρίδων ήταν η μεταφορά «θαυματουργού» νερού από τη Μέκκα («μέθοδος» που ήδη είχε δοκιμαστεί πολύ πιο πριν στο Αλέππο και σε άλλα μέρη, κι αντιστοιχούσε προς παρακλήσεις και λιτανείες που στην Κύπρο γίνονταν από τα Μεσαιωνικά χρόνια).

Μόλις εγνώσθη η μέθοδος του «θαυματουργού» νερού της Μέκκας, ένα πλήθος περικύκλωσε το σεράγιο στη Λευκωσία, κουβαλώντας κάθε είδους δοχεία, και ελπίζοντας να πάρει το νερό. Η μέθοδος όμως δεν λειτούργησε κι ο κυβερνήτης κατέφυγε στο ίδιο μέτρο που είχαν εφαρμόσει κι άλλοι: τη συλλογή και καταστροφή αυγών των ακρίδων. Έτσι, υποχρέωσε κάθε ένα φορολογούμενο Κύπριο να παραδώσει 30 οκάδες αυγά ακρίδων (υπολογίζεται ότι σε κάθε οκά αναλογούσαν περίπου 50.000 αυγά). Έτσι, σε δυο περίπου χρόνια, υπολογίζεται ότι σχεδόν ένα τρισεκατομμύριο αυγά ακρίδων είχαν συλλέγει και καταστραφεί.

Ο κυβερνήτης αυτός προσπάθησε, πάντως, να κάμει και διάφορα έργα۠ επέφερε μερικές βελτιώσεις στους δρόμους (μονοπάτια περισσότερο), έβαλε κάποια τάξη στο χάος που επικρατούσε στα λιμάνια, συγύρισε και καθάρισε την αγορά στη Λευκωσία και εισήγαγε ένα οικονομικό σύστημα που απεδείχθη αρκετά καλό και συνέβαλε στη σταθερότητα του νομίσματος, όμως αύξησε το κόστος ζωής. Το 1864 ιδρύθηκε στην Κύπρο η πρώτη τράπεζα (παράρτημα της Αυτοκρατορικής Οθωμανικής Τράπεζας) και πιθανώς είχε συμβάλει σ' αυτό και ο κυβερνήτης. Ο κυβερνήτης είχε επίσης επεξεργαστεί την καθιέρωση ενός γενικού σχεδίου για φύλαξη σιτηρών, που ήταν πολύ ενδιαφέρον. Η φύλαξη σιτηρών, για χρήση σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, θα συγκρατούσε, μεταξύ άλλων, την άνοδο των τιμών. Δεν είναι όμως γνωστό εάν το σχέδιο αυτό ετέθη ποτέ σε εφαρμογή.

Η θητεία του Μεχμέτ Χαλίτ μπέη ως κυβερνήτη της Κύπρου προφανώς θεωρήθηκε επιτυχής από την Υψηλή Πύλη, που τον προήγαγε σε ανώτερη διοικητική θέση στην Κωνσταντινούπολη.