Φερετίμα ή Φερετίμη
Ιστορικό πρόσωπο της Αρχαιότητας. Η Φερετίμη ήταν σύζυγος του έλληνα βασιλιά της Κυρήνης Βάττου και μητέρα του βασιλιά Αρκεσίλαου. Όταν ο τελευταίος, έπειτα από λαϊκή εξέγερση, έχασε τον θρόνο και κατέφυγε στη Σάμο, η Φερετίμη έφθασε στην Κύπρο και ζήτησε από τον βασιλιά της Σαλαμίνος Ευέλθοντα να της παραχωρήσει στράτευμα για την ανάκτηση του θρόνου του γιου της.
Κατά τον Ηρόδοτο, ο Ευέλθων της πρόσφερε διάφορα δώρα. Αυτή σε κάθε περίπτωση έλεγε ότι ήταν καλό το δώρο αλλά το καλύτερο που θα μπορούσε να της δώσει ήταν το στράτευμα. Το τελευταίο δώρο που της έδωσε ο Κύπριος βασιλιάς ήταν μια «χρυσή άτρακτος» και μια «ηλακάτη», δηλαδή ένα χρυσό αδράχτι και μια ρόκα. Όταν εκείνη και πάλι παραπονέθηκε, ο Ευέλθων της είπε τη γνωστή έκτοτε φράση, ότι τέτοια δώρα ταιριάζουν στις γυναίκες και όχι στρατοί.
Ο γιός της Αρκεσίλαος πάντως κατάφερε και βρήκε την απαραίτητη υποστήριξη από τους Πέρσες με αποτέλεσμα να επιστρέψει στην Κυρήνη, σύντομα όμως ανατράπηκε και πάλι. Τότε εναπόκειτο στην Φεριτίμη να διεκδικήσει τα δικαιώματά της, καθώς ήταν μέλος του ανακτορικού συμβουλίου. Μετά από διάφορες περιπέτειες, κατάφερε να εξασφαλίσει τη διαδοχή του θρόνου για τον εγγονό της, τον Βάτο Δ΄, αλλά αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πόλη καταφεύγοντας εξόριστη στην Αίγυπτο.
Οι συνθήκες του θανάτου της δεν είναι πολύ ακριβείς, αλλά πιστεύεται ότι οφειλόταν σε δηλητηρίαση. Ο δισέγγονός της, ο τελευταίος γνωστός συγγενής της, ο Αρκεσίλαος Δ΄, κατέλαβε το θρόνο το 440 π.Χ.
Κύριος βιογράφος της Φεριτίμης ήταν ο Ηρόδοτος ο οποίος την παρουσιάζει ως ένα παράδειγμα ισχυρής γυναίκας που ήταν αναγκασμένη να ζει σε ένα περιβάλλον δυσμενές για τις γυναίκες.
Πηγές:
- Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια
-
BURN, A. R. The lyric age of Greece. N.p., 1960.
-
CHAMOUX, F.. Cyrene sous la monarchie des Battiades. Paris: E. de Boccard, 1953.
-
ROLLER, Duane W.. “Pheretime”. In: AKYEAMPONG, Emmanuel K.; GATES JR., Henry Louis (dir). Dictionary of African Biography. Oxford University Press, 2012, v. 5, p. 101-102.