Φεβράρης ή Φερβάρης
Ο δεύτερος μήνας του χρόνου, ο Φεβρουάριος, ονομάζεται στην Κύπρο Φλεβάρης ή Φεβράρης αλλά και με μετάθεση των γραμμάτων β και ρ, λέγεται και Φερβάρης. Ονομάζεται επίσης και Κουτσοφέβραρος (ή Κουτσοφέρβαρος) ή, πιο απλά, και Κούτσουλλος ή Κουτσός, επειδή έχει 28 ημέρες αντί 30. Τις δυο ημέρες που του λείπουν, θεωρείται ότι του τις είχαν πάρει οι δυο γειτονικοί του μήνες, ο Γενάρης (Ιανουάριος) και ο Μάρτης (Μάρτιος), που και οι δυο έχουν από 31 ημέρες. Ωστόσο στους δίσεκτους χρόνους ο Φεβρουάριος έχει 29 ημέρες.
Ως μήνας, ο Φεβρουάριος προστέθηκε το 50 π.Χ. στο Ρωμαϊκό ημερολόγιο σαν ο τελευταίος σεληνιακός μήνας του. Αργότερα τοποθετήθηκε ως δεύτερος μήνας του χρόνου, μετά τον Γενάρη. Η ονομασία του προέρχεται από τη λατινική Februarius και συσχετίζεται προς το ρήμα februare (=εξαγνίζω). Σχετίζεται όμως και με το όνομα Februus, ρωμαϊκής θεότητας που αρχικά ταυτιζόταν με τον θεό Φαύνο κι αργότερα έγινε θεότητα του Άδη, αντίστοιχη προς τον ελληνικό θεό Πλούτωνα. Αυτό τον μήνα, λόγω των πολλών βροχών του, γίνονταν οι θυσίες εξαγνισμού. Η χρησιμοποιούμενη δε από τους Νεοέλληνες ονομασία Φλεβάρης παρετυμολογείται από την φλέβα, επειδή λέγουν ότι με τα κρύα που κάνει «παγώνει τις φλέβες της γης».
Βλέπε λήμμα: Ημερολόγιο Κυπριακό
Μέσα στον Φεβρουάριο πέφτουν μερικές κινητές γιορτές των Αποκριών (Μεγάλες Σήκωσες), όπως το Ψυχοσάββατο, που μπορεί να συγκριθεί με τις γιορτές χάριν των νεκρών που έκαναν οι αρχαίοι Έλληνες κατά τα Ανθεστήρια (τον μήνα Ανθεστηριώνα που συμπίπτει με τον Φεβρουάριο). Γ
Βλέπε λήμμα: Σήκωσες
Ο Φεβρουάριος συνήθως διακρίνεται και για τις βροχερές του μέρες αλλά και για ηλιόλουστες μέρες, έτσι θεωρείται άστατος μήνας, όπως υπονοεί και το τετράστιχο:
Ο Φεβράρης φεβραρίζει
τζ’αι καλοτζ’αιρκές μυρίζει
Μ' άν του δόξει τζ'α'ι κατζ'ιώσει
μες στα σ'ιόνια 'ννα μας χώσει.
Συνηθέστεροι είναι οι δυο πρώτοι στίχοι του τετράστιχου αυτού. Την αστάθεια στον καιρό κατά τον Φεβρουάριο εκφράζουν κι άλλοι πολλοί κυπριακοί στίχοι, όπως:
Νήλιον, νήλιον τζ'αι νερά
τζ’αι που πάνω μια χαρά...
ή ακόμη:
Λάμπει ο ήλιος τζ' εν χαρά
τζ'αι που κάτω τα νερά...
Απαντώνται αρκετές παραλλαγές τέτοιων στίχων σε διάφορα μέρη της Κύπρου, στους οποίους ανευρίσκονται προστιθέμενοι και άλλοι, όπως:
...τζ' η Τταλλού τζ'η Αθηνά
μαειρεύκουν τραχανάν...
Ο τραχανάς είναι, βέβαια, χειμωνιάτικη σούπα, άρα φαγητό που συνηθίζεται και κατά τον Φεβρουάριο.
Την εναλλαγή των βροχερών και των ξηρών ημερών κατά τον Φεβρουάριο εκφράζει και η κυπριακή παροιμία:
Τον Φεβράρην ομπρός νερά τζ'αι πίσω χώματα.
Μια άλλη κυπριακή παροιμία, που εκφράζει κλιμάκωση της κακοκαιρίας μέχρι τον Μάρτιο, είναι η ακόλουθη:
Ο Γεννάρης ποδιά, ο Φεβράρης χτέρνει τζ' ο Μάρτης έβαλεν την βόσσ'αιναν που κάτω στο χαρτζ'ίν.
Δηλαδή ο Ιανουάριος σε κάνει να «ποδώσεις» (=να αισθανθείς εγκατάλειψη από τις δυνάμεις σου) λόγω του κρύου, ο Φεβρουάριος σε γδέρνει, λόγω περισσότερου κρύου, κι ο Μάρτιος ανάγκασε την βοσκοπούλα κάτω από το καζάνι, λόγω βροχής και κρύου.
Επίσης οι εμπειρικές παρατηρήσεις των παλαιότερων σχετίζονται βέβαια και με τον Φεβρουάριο. Έτσι, πιστεύουν ότι εάν στις 2 Φεβρουαρίου (γιορτή της Υπαπαντής) υπάρχει καλός καιρός, τότε θ' ακολουθήσει βαρύς χειμώνας. Εάν πάλι, αντιθέτως, στις 2 Φεβρουαρίου η μέρα είναι κακή, με βροχή ή και κρύο, τότε θ' ακολουθήσει σύντομα το καλοκαίρι και δεν θα υπάρξει άλλος χειμωνιάτικος καιρός. Επίσης εάν κατά τον Φεβρουάριο ο ουρανός είναι γενικά ξάστερος και δεν φυσά αέρας, τότε θα έλθει παγωνιά, που συνήθως είναι πολύ καταστρεπτική για τις καλλιέργειες.
Γενικά όμως κατά τον Φεβρουάριο η κυπριακή ύπαιθρος είναι καταπράσινη, ενώ ανθίζουν ήδη και πολλά αγριολούλουδα και δέντρα, δίνοντας ωραιότητα στην κυπριακή φύση.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια