Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Εξέχον μέλος της ομάδας των Ισπανών ευγενών που βρίσκονταν και δρούσαν στην Κύπρο κατά τον 15ο αιώνα (περίοδος Φραγκοκρατίας), αδελφός του Λατίνου αρχιεπισκόπου Λευκωσίας Λουδοβίκου Πέρεζ Φαμπρίκιου.

Ο Ιωάννης Πέρεζ Φαμπρίκιος (ή Φαμπρέγκουες ή Φαμπρέγκ) ήταν Καταλανός, από τη Βαρκελώνη της Ισπανίας. Τον Οκτώβριο του 1461 ήρθε στην Κύπρο με δικό του καράβι για εμπορικές δραστηριότητες, και συγκεκριμένα για να εμπορευθεί σιτάρι, όπως αναφέρει ο μεσαιωνικός χρονογράφος Γεώργιος Βουστρώνιος. Ο Βουστρώνιος, υποστηρικτής του βασιλιά της Κύπρου Ιακώβου Β' του Νόθου στη διαμάχη με τη βασίλισσα Καρλόττα, ήταν τότε διοικητής στις Αλυκές (=Λάρνακα) όπου έφθασε ο Φαμπρέγκουες. Ο Βουστρώνιος τον φιλοξένησε στο σπίτι του και τον στρατολόγησε στην υπηρεσία του βασιλιά Ιακώβου Β'.  Έκτοτε ο Φαμπρέγκουες εγκατέλειψε το εμπόριο και παρέμεινε στην υπηρεσία του βασιλιά Ιακώβου, όπου ανεδείχθη ως ένας από τους πιο σημαντικούς υποστηρικτές, βοηθούς και φίλους του.

Αυτή την εποχή ο Ιάκωβος Β' στρατολογούσε κάθε ικανό άνθρωπο που μπορούσε να βρει, αφού προσπαθούσε ακόμη να σταθεροποιηθεί στον θρόνο της Κύπρου κι εξακολουθούσε ν' αγωνίζεται κατά της ετεροθαλούς αδελφής του Καρλόττας και των πολλών ευγενών υποστηρικτών της. Στη συνέχεια ο Ιάκωβος Β' είχε και πάλι ανάγκη ικανών ανδρών, στον αγώνα του κατά των Γενουατών προς εκδίωξή τους από την Αμμόχωστο.

Ο Ιάκωβος Β' εκχώρησε στον Ιωάννη Πέρεζ Φαμπρέγκουες μεγάλες εκτάσεις γης, χωριά και τίτλους. Τον ανύψωσε μάλιστα στα ιδιαίτερα υψηλά αξιώματα του κόμητα της Γιάφφας και της Καρπασίας.  Όταν δε ο βασιλιάς πέθανε, το 1473 με τη διαθήκη του όριζε τον Ιωάννη Πέρεζ ως μέλος του συμβουλίου το οποίο σχηματίστηκε για να κυβερνήσει το βασίλειο της Κύπρου και να προστατεύσει τη σύζυγό του (τη βασίλισσα Αικατερίνη Κορνάρο) και το παιδί του που αναμενόταν να γεννηθεί σύντομα.

Η βαρωνία της Καρπασίας είχε ιδρυθεί από τον Ιάκωβο Β' το 1472 κι ο τίτλος μαζί με ολόκληρη την περιοχή είχε δοθεί στον Ιωάννη Πέρεζ Φαμπρέγκουες, που πιο πριν είχε πάρει από τον Ιάκωβο τον τίτλο του κόμητα της Γιάφφας (Ιόππης). Ωστόσο η βαρωνία αυτή δεν διατηρήθηκε για πολύ. Μετά τον θάνατο του Ιακώβου Β' άρχισαν οι έριδες κι οι προσπάθειες επικράτησης διαφόρων παρατάξεων, σ' αυτές δε αναμείχθηκε, όπως ήταν αναπόφευκτο, κι ο Ιωάννης Πέρεζ. Πρωταγωνιστική ανάμειξη στις έριδες είχε κι ο νεώτερος αδελφός του, ο αρχιεπίσκοπος Λουδοβίκος Πέρεζ Φαμπρέγκουες ή Φαμπρίκιος (βλέπε γι' αυτόν στο λήμμα Λουδοβίκος Πέρεζ Φαμπρίκιος αρχιεπίσκοπος). Και οι δυο αυτοί αδελφοί ήταν ηγέτες του Καταλανικού (Ισπανικού) κόμματος που αντιπαρατασσόταν προς τους Βενετούς και προωθούσε τα συμφέροντα του βασιλιά της Νεαπόλεως Φερδινάνδου*.

Σύντομα ο Ιωάννης Πέρεζ έγινε κατορθωτό ν' απομακρυνθεί από το συμβούλιο που κυβερνούσε το βασίλειο, και λίγο αργότερα (στις 24 Οκτωβρίου του 1473) πέθανε. Όπως μάλιστα αναφέρει ο Γεώργιος Βουστρώνιος, ετάφη στον καθεδρικό ναό της Αγίας Σοφίας στη Λευκωσία.

Δεν γνωρίζουμε εάν ο θάνατός του ήταν φυσικός ή όχι. Συνέβη, πάντως, σε μια πολύ κρίσιμη στιγμή αντιπαράθεσης των Καταλανών προς τους Βενετούς και οπωσδήποτε η απώλεια του Ιωάννη Πέρεζ έπληξε καίρια το Καταλανικό κόμμα. Όταν μάλιστα λίγο αργότερα, μέσα στον ίδιο χρόνο, έγιναν οι φόνοι των Βενετών Ανδρέα Κορνάρο και Μάρκο Μπέμπο στην Αμμόχωστο, κι όταν η Βενετία αντέδρασε αποφασιστικά, οι λοιποί ηγέτες των Καταλανών διέφυγαν κρυφά από την Κύπρο για να σώσουν τη ζωή τους, περιλαμβανομένου και του αρχιεπισκόπου Λουδοβίκου Πέρεζ.

Η Αικατερίνη Κορνάρο δήμευσε τις περιουσίες των Καταλανών. Ιδιαίτερα την βαρωνία της Καρπασίας εκχώρησε στον ξάδελφό της Γεώργιο Κονταρίνι, αν και η οικογένεια του Ιωάννη Πέρεζ Φαμπρέγκουες δεν είχε παύσει να την διεκδικεί. Μάλιστα η χήρα του, η Απολλωνία της Πεντάγυιας, συνέχισε να χρησιμοποιεί τον τίτλο της κόμησσας της Γιάφφας. Ο γιος του, λεγόμενος Αλβίς, κατόρθωσε να διατηρήσει διάφορα φέουδα που ανήκαν στην οικογένεια (όπως το Ριζοκάρπασο, τα Κνώδαρα κ.α. χωριά), μέχρι τον θάνατό του το 1511. Στη συνέχεια η μεγαλύτερη αδελφή του Κάρλα (κόρη του Ιωάννη Πέρεζ) κι ο σύζυγός της Νικόλαος Ιουστινιάνι διεκδίκησαν την περιουσία και κατόρθωσαν να εξασφαλίσουν μέρος της από τις βενετικές αρχές. Ωστόσο οι τίτλοι δεν επεστράφησαν αλλά παρέμειναν στην οικογένεια Κονταρίνι.

* Στην Κύπρο έδρασε κι άλλος αδελφός του Ιωάννη Πέρεζ Φαμπρέγκουες, κατά την ίδια εποχή. Επρόκειτο για τον Γκασπάρ Πέρεζ Φαμπρέγκουες ο οποίος επίσης υπηρέτησε πιστά τον Ιάκωβο Β' μέχρι τον θάνατο του βασιλιά. Όταν ο βασιλιάς πέθανε, ο Γκασπάρ βρισκόταν σε μυστική αποστολή στη Νεάπολη της Ιταλίας, σταλμένος από τον Ιάκωβο Β'. Η αποστολή αυτή φαίνεται ότι σκόπευε σε σύναψη γάμου μεταξύ της νόθου κόρης του βασιλιά της Κύπρου, της Κάρλας, με ένα νόθο γιο του βασιλιά της Νεαπόλεως Φερδινάνδου. Ωστόσο η ενέργεια αυτή, που σήμαινε και νέες συμμαχίες, ματαιώθηκε από τους Βενετούς.