Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Δομινικανός μοναχός που καταγόταν από την πόλη Ουλμ της Γερμανίας και που κατά τη διάρκεια δυο ταξιδιών του στους Αγίους Τόπους το 1480 και το 1483 πέρασε και από την Κύπρο. Τις εντυπώσεις του από τα ταξίδια του περιέγραψε στη λατινική γλώσσα στο έργο του Evagatorium in Terrae Sanctae, Arabiae et Egypti Peregrinationem, το οποίο εκδόθηκε σε τρεις τόμους με βάση τα χειρόγραφά του μεταξύ των ετών 1843 και 1849.

Απ' αυτό το έργο ο C.D.Cobham μετέφρασε στην αγγλική εκείνα τα αποσπάσματα που αναφέρονταν στην Κύπρο και παρουσίαζαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και τα περιέλαβε στο γνωστό και πολύτιμο έργο του Excerpta Cypria, που εξέδωσε το 1908.

Ο Φάμπερ πέρασε από την Κύπρο κατά τα τελευταία χρόνια της Φραγκοκρατίας και οι πληροφορίες που δίνει για τους τόπους που επισκέφθηκε και την κατάσταση του νησιού και των κατοίκων κατά την περίοδο αυτή είναι αρκετά ενδιαφέρουσες. Ανάμεσα στα μέρη που επισκέφθηκε ήσαν οι παραλιακές πόλεις της Πάφου, της Λεμεσού, της Λάρνακας και της Αμμοχώστου, και στο εσωτερικό του νησιού το Σταυροβούνι και η Λευκωσία. Σε μια εποχή που η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου είναι υποταγμένη στους Καθολικούς και ο Ελληνισμός της Κύπρου αγωνίζεται για την εθνική του επιβίωση, στον Φάμπερ κάμνει εντύπωση η αντίσταση των Ελλήνων προς την Καθολική Εκκλησία. Με επικριτική διάθεση αναφέρεται στους μοναχούς του τάγματός του, του Αγίου Δομινίκου, οι οποίοι είχαν το πλουσιότερο μοναστήρι στη Λευκωσία -σ' αυτό θάβονταν οι Φράγκοι βασιλιάδες του νησιού-, καθώς επίσης και στους μοναχούς άλλων δυτικών ταγμάτων. Η διήγησή του, η οποία μεταδίδει την ατμόσφαιρα της εποχής του, διανθίζεται και με παραδόσεις που άκουγε στους τόπους των επισκέψεών του, και οι οποίες απηχούν λαϊκές δοξασίες και προλήψεις από την εποχή του Μεσαίωνα.

Η πρώτη επίσκεψη στην Κύπρο

Τη Δευτέρα φτάσαμε στην Κύπρο και κατευθυνθήκαμε προς το λιμάνι του Λιμόβικου (Πάφος) επειδή ένας αντίθετος άνεμος μας ανάγκασε να αναζητήσουμε λιμάνι. Όταν αυτός κόπασε, πλεύσαμε προς το λιμάνι της Νιμόνιας (Λεμεσός) για να μείνουμε εκεί μερικές μέρες, γιατί ο καπετάνιος μας είχε έναν αδελφό με τη βασίλισσα της Κύπρου στη Λευκωσία (αναφέρεται στην Αικατερίνη Κορνάρο) με τον οποίο είχε δουλειές, και έπρεπε να περιμένουμε μέχρι να τελειώσει.

Με καλό καιρό επιστρέψαμε στο λιμάνι που λέγεται Σαλίνα (Λάρνακα): εκεί πήγαμε τους ασθενέστερους προσκυνητές σε μια κοντινή πόλη, οι πιο υγιείς από εμάς πήγαμε με τον καπετάνιο μας πάνω σε μισθωμένα άλογα στη Νικοσία, που είναι η μητρόπολη της Κύπρου και η βασιλική κατοικία, έξι γερμανικά μίλια από τη θάλασσα. Είναι αρχαίο έθιμο οι ιππότες του Παναγίου Τάφου να παρουσιάζονται στον βασιλιά της Κύπρου και να συνάπτουν μαζί του ένα είδος συμφώνου. Τους αποκαλεί συντρόφους του, καταχωρεί τα ονόματά τους σε ένα βιβλίο και τους δίνει ένα ασημένιο στιλέτο σε θήκη με ζώνη γι' αυτό, ενώ στην άκρη του στιλέτου κρέμεται ένα ασημένιο φυλλαράκι σαν βιολέτα, σε ένδειξη της μεταξύ τους συμμαχίας. Για τον λόγο αυτό ο κύριός μου Georius de Lapide, τον οποίο δεν άφησα ποτέ, μαζί με άλλους ευγενείς μπήκε στη Νικοσία και έμεινε εκεί τρεις μέρες. Επειδή όμως το βασίλειο της Κύπρου δεν έχει πλέον βασιλιά (πέθανε ο Ιάκωβος Β το 1473) οι ευγενείς παρακάλεσαν τη βασίλισσα να τους δεχτεί στη συντροφιά των βασιλιάδων της Κύπρου. Εκείνη τους κάλεσε σε μια μεγάλη αίθουσα συμποσίων και όταν τους έστησε μπροστά της τους πρότεινε μέσω ενός διερμηνέα το καταστατικό αυτής της συντροφιάς, το οποίο είναι: να προσπαθούν να βοηθήσουν το βασίλειο της Κύπρου στην ανάγκη του, αφού βρίσκεται στη μέση μεταξύ Σαρακηνών, Τούρκων και Τατάρων. Υποσχέθηκαν την πίστη τους στη βασίλισσα με τα χέρια τους, και εκείνη τους παρέδωσε τα στιλέτα και τους επέτρεψε να αναχωρήσουν. Στη συνέχεια επιστρέψαμε έφιπποι στη θάλασσα. Επιπλέον περάσαμε στο δρόμο τις παρυφές ενός ορισμένου πολύ υψηλού βουνού (Σταυροβούνι) στην κορυφή του οποίου υπάρχει ένα παρεκκλήσι, στο οποίο μας είπαν ότι είναι τοποθετημένος ο σταυρός του ληστή στα δεξιά του Κυρίου μας, αναρτημένος με θαυμαστό τρόπο, τον οποίο θα ήθελα ευχαρίστως να είχα δει. Αλλά δεν είχα χρόνο, και έτσι το ανέβαλα για το δεύτερο προσκύνημά μου.

Πηγή:

• Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια