Ύπνος
Θεότητα των αρχαίων Ελλήνων, προσωποποίηση της καταστάσεως του ύπνου. Εθεωρείτο γιος της Νύκτας και αδελφός του Θανάτου, που κι αυτός κατοικούσε στον Κάτω Κόσμο και δεν είχε δει ποτέ το φως. Αντίθετα όμως προς τον Θάνατο, ο Ύπνος επερχόταν στους ανθρώπους ήπια και γλυκά, προσφέροντάς τους την ανάπαυση από τους κόπους της μέρας. Συνήθως εικονιζόταν ως ωραίος φτερωτός νέος που άγγιζε απαλά τους ανθρώπους με τα φτερά του και τους οδηγούσε σε κατάσταση προσωρινής νάρκης των αισθήσεων κι αδράνεια του σώματος, δηλαδή τους πρόσφερε τον ύπνο. Αναφέρεται όμως και με τη μορφή πουλιού της νύκτας, μεταμορφωμένου από τον Δία. Ο Όμηρος (Ἰλιάς, Ξ, 233) τον θεωρεί βασιλιά όλων των θεών και όλων των ανθρώπων (αφού κανένας δεν ξεφεύγει από την κατάσταση του ύπνου). Ως θεότητα, ο Ύπνος λατρευόταν στην Τροιζήνα, στην Επίδαυρο, στην Ολυμπία και σε άλλα μέρη, όπως και στην αρχαία Κύπρο.
Από τον Νόννο ο Ύπνος θεωρείται ως μια από τις θεότητες που υπηρετούσαν την Κύπριδα Αφροδίτη, την θεά του έρωτα. Ο Νόννος ονομάζει τον Ύπνο «καμαριέρη της Παφίας»:
Ὕπνον ἴδον, Παφίης θαλαμηπόλον..
Η ιδιότητα του Ύπνου ως υπηρέτη της Αφροδίτης σχετιζόταν με την ερωτική πράξη που, συνήθως, γίνεται τη νύκτα και πολύ συχνά ακολουθείται από τον ύπνο.
Αλλού ο Ύπνος παρουσιάζεται από τον Νόννο ως απεσταλμένος της Αφροδίτης που παντρολογούσε τον Διόνυσο:
...Ὕπνος ἔην Βάκχοιο γαμοστόλος...
Κι αυτό γιατί, κατά τον Νόννο, ο Ύπνος υπηρετούσε την Αφροδίτη αφού με τις ισκιερές φτερούγες του βοηθούσε τους ερωτευμένους να σμίγουν μέσα στο σκοτάδι. Σχετική είναι και αναφορά του Παυσανία, που αναφέρει ιερό της Αφροδίτης στην Αρκαδία, όπου η θεά λατρευόταν με το επίθετο Μελαινίδα, επειδή συνήθως οι έρωτες των ανθρώπων δεν γίνονται την ημέρα (όπως των ζώων) αλλά περισσότερο τη νύκτα.
Σε αλφαβητική επιγραφή των Ρωμαϊκών χρόνων, που βρέθηκε στους Σόλους, βλέπουμε αναφορά στη στενή σχέση Αφροδίτης και Ύπνου στην αρχαία Κύπρο. Η επιγραφή λέγει:
Ἀφροδείτῃ Ὀρείᾳ
Ἐπηκόῳ τόν Ὕπνον
Τίτος Φλάουϊος
Ζήνων εὐξάμενος
Προκύπτει από το κείμενο αυτό ότι κάποιος Τίτος Φλάβιος Ζήνων, εκπληρώνοντας ένα τάμα του, είχε αφιερώσει στην Αφροδίτη Ορείαν Επήκοον ένα άγαλμα του Ύπνου. Η αφιέρωση στην Αφροδίτη αγάλματος που εικόνιζε τον Ύπνο φανερώνει στενή σχέση των δυο θεοτήτων στην αντίληψη των ανθρώπων.