Τζαφέρ πασάς

Image

Οθωμανός κυβερνήτης της Κύπρου, κατά τα τέλη του 16ου αιώνα, σε μία περίοδο λιγότερη από 30 χρόνια από την οθωμανική κατάκτηση της Κύπρου (1570- 1571), όταν ακόμη ο κίνδυνος για τους Τούρκους κατακτητές ήταν μεγάλος στο νησί, τόσο από προσπάθειες των ιδίων των Κυπρίων όσο και από προσπάθειες στην Ευρώπη για εκδίωξή τους.

 

Δεν γνωρίζουμε πολλές λεπτομέρειες για τον Τζαφέρ πασά και η μοναδική περί αυτού μαρτυρία που έχουμε προέρχεται από έναν επισκέπτη της Κύπρου, τον Γερμανό καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης Ιωάννη Κοτόβικους.

 

Ο Κοτόβικους, που πέρασε από την Κύπρο το 1598 και ξανά το 1599, κατά τη διάρκεια προσκυνηματικού ταξιδιού του στους Αγίους Τόπους, γράφει στο ταξιδιωτικό του κείμενο μεταξύ άλλων και τα εξής:

 

...Ενώ ευρισκόμασταν στην Κύπρο, κυβερνήτης ήταν ο Τζαφέρ πασάς, Καλαβρός, ταπεινής καταγωγής και εξωμότης της Χριστιανοσύνης, και όπως όλοι οι όμοιοί του, έντονα εχθρικός προς τους Χριστιανούς... (Α. Παυλίδης, Η Κύπρος Ανά τους Αιώνες, τόμος Β', 1994, σ. 555. Πρβλ. και C.D. Cobham, Excerpta Cypria, 1908, p. 197).

 

Μιλώντας γενικά για τους Τούρκους κυβερνήτες της Κύπρου, ο Κοτόβικους λέει ότι ο εκάστοτε κυβερνήτης (πασάς) κατοικούσε στη Λευκωσία και ασκούσε την εξουσία περίπου ως αντιβασιλιάς, ήταν ο ανώτατος άρχων στο νησί και η εξουσία του ήταν πολιτική, στρατιωτική και δικαστική.

 

Από τη μαρτυρία του Κοτόβικους προκύπτει ότι ο αναφερόμενος Τζαφέρ πασάς, πρώην Χριστιανός που ασπάσθηκε τον Ισλαμισμό, ήταν σκληρός κυβερνήτης και έτρεφε μίσος εναντίον των Χριστιανών, δηλαδή των Ελλήνων Κυπρίων στην προκειμένη περίπτωση. Ο Κοτόβικους τον ονομάζει Καλαβρόν, αλλά δεν φαίνεται πιθανό να καταγόταν από το μικροσκοπικό νησάκι Καλαβρός της Δωδεκανήσου (βραχονησίδα μάλλον στη δυτική πλευρά της Καλύμνου), αφού το νησάκι αυτό είχε ελάχιστους κατοίκους και ήταν εντελώς άγνωστο για να αναφέρεται ως τόπος καταγωγής κάποιου αξιωματούχου. Έτσι, φαίνεται ότι ο Τζαφέρ πασάς θα πρέπει να ήταν ιταλικής καταγωγής, από την Καλαβρία της νότιας Ιταλίας. Ο Κοτόβικους, μεταξύ άλλων, διεκτραγωδεί την κατάσταση των Ελλήνων Κυπρίων τότε και αναφέρεται στο τυραννικό καθεστώς, του οποίου ένας των εκφραστών στο νησί ήταν και ο Τζαφέρ πασάς κατά το 1598-1599.