Τύρος
Σημαντική αρχαία φοινικική πόλη-λιμάνι, η σημερινή Σουρ του νοτίου Λιβάνου. Βρισκόταν στα νοτιοανατολικά της Κύπρου, με την οποία κατά την Αρχαιότητα διατηρούσε πολλές και ποικίλες σχέσεις.
Βλέπε λήμμα: Φοίνικες και Κύπρος
Η Τύρος ήταν κτισμένη πάνω σ' ένα μικρό νησί, πολύ κοντά στις ακτές του νοτίου Λιβάνου (Κοίλη Συρία) και βρισκόταν κοντά και νότια της επίσης σημαντικής πόλης Σιδώνος, και βόρεια της Πτολεμαΐδος (Άκης, γνωστής ως Άκρας κατά τον Μεσαίωνα).
Αρχικά οι σχέσεις της Κύπρου με την Τύρο, και γενικότερα με τη Φοινίκη, ήσαν βασικά εμπορικές. Όμως αργότερα, ιδίως μετά τον εποικισμό της Κύπρου από Φοίνικες, που έκαναν πολύ αισθητή την παρουσία τους στο νησί από τον 9ο π.Χ. αιώνα περίπου και εξής, οι σχέσεις αυτές είχαν πολλές προεκτάσεις (εκτός από οικονομικές-εμπορικές, υπήρξαν σχέσεις πολιτικές, πολιτιστικές, θρησκευτικές κλπ.). Ιδιαίτερα οι σχέσεις της Τύρου με την κυπριακή πόλη Κίτιον (σημαντικότερη φοινικική έδρα στην αρχαία Κύπρο) ήσαν πολύ πυκνές κι αντικατοπτρίζονταν και σε σχετική προφητεία του βιβλικού προφήτη Ησαΐα κατά τον 8ο π.Χ. αιώνα
Βλέπε λήμμα: Καρχηδόνα
Εξάλλου κι ο Ευσέβιος (Εἰς Ἡσαΐαν, 23), γράφει ότι στην Κύπρο υπήρχε η πόλη Κίτιον, από την οποία περνούσαν όσοι ταξίδευαν με καράβια από την Τύρο (δι' ἧς παρέπλεον οἱ ἀπό τῆς Τύρου ναυτιλλόμενοι...).
Ο Κύριλλος πάλι (Εἰς Ἡσαΐαν, 23.1), γράφει ότι οι κάτοικοι της χώρας των Κιτιέων (της πόλης Κίτιον της Κύπρου) περηφανεύονταν για (τις σχέσεις τους με) την Τύρο και είχαν το δικό τους μερίδιο από τα κέρδη των εμπορικών δραστηριοτήτων (των Φοινίκων).
Η Τύρος, μητρόπολις κατά την Αρχαιότητα των Φοινίκων, επηρέαζε πολύ σοβαρά το φοινικικό στοιχείο στην Κύπρο και, κατ' επέκταση, αυτές τις ίδιες τις εξελίξεις στο νησί. Η φημισμένη Καρχηδών, εξάλλου, στη βόρεια ακτή της Αφρικής, είχε ιδρυθεί από Φοίνικες της Τύρου που έφθασαν εκεί μέσω Κύπρου. Όπως μάλιστα αντικατοπτρίζεται και στον σχετικό μύθο, στην ίδρυση της Καρχηδόνος είχαν πάρει μέρος και Κύπριοι.
Βλέπε λήμμα: Διδώ
Ο Ιώσηπος (Ἰουδαϊκή Ἀρχαιολογία, 9.283) μας δίνει ένα παράδειγμα του άμεσου επηρεασμού των κυπριακών εξελίξεων από την Τύρο, γράφοντας ότι (κατά τα τέλη του 8ου π.Χ. αιώνα) ο βασιλιάς της Τύρου Ελουλαίος είχε πλεύσει με στόλο στο Κίτιον, που είχε τότε αποστατήσει, και το είχε επαναφέρει υπό την εξουσία του.
Ο Διόδωρος Σικελιώτης, διηγούμενος τους αγώνες του βασιλιά της κυπριακής Σαλαμίνας Ευαγόρα Α', γράφει ότι αυτός, αφού κυρίευσε κι έθεσε υπό την εξουσία του τις περισσότερες κυπριακές πόλεις, επεξέτεινε τις επιχειρήσεις του κι εκτός Κύπρου, κατέλαβε δε διάφορες πόλεις της Φοινίκης, περιλαμβανομένης κι αυτής της Τύρου! (πρβλ. και Ισοκράτη, IV, 161, IX, 62). Η επίθεση του Ευαγόρα εναντίον της Τύρου φαίνεται ότι αποσκοπούσε στο να εξουδετερώσει την εκεί σημαντική βάση του περσικού στόλου, η δε όλη δραστηριότητά του εντασσόταν στο πλαίσιο συμμαχίας του με τους Αιγυπτίους. Από την επιχείρηση κατά της Τύρου ο Κύπριος βασιλιάς ενίσχυσε τον στόλο του με 20 τριήρεις που εξασφάλισε απ' εκεί.
Η επόμενη ιδιαίτερα σημαντική σχέση της Κύπρου με την Τύρο τοποθετείται στα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Όταν ο Αλέξανδρος, καθ' οδόν προς την Ανατολή, πολιορκούσε για μήνες την Τύρο (332 π.Χ.), είχε σημαντική ναυτική βοήθεια από τους Κυπρίους. Μάλιστα η συμβολή του κυπριακού ναυτικού στην άλωση της Τύρου από τον Αλέξανδρο ήταν ιδιαίτερα αξιόλογη.
Βλέπε λήμμα: Αλέξανδρος Μέγας και Κύπρος
Οι επαφές της Κύπρου με την Τύρο συνεχίστηκαν και κατά τα Ελληνιστικά και Ρωμαϊκά χρόνια. Γενικότερα, οι σχέσεις Κύπρου και Τύρου εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο των σχέσεων του νησιού με τη Φοινίκη.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια
Φώτο Γκάλερι
