Τρουλλουρία ή τρουλλία
Burhinus oedicnemus. Οικογένεια: Burhinidae. Νυκτόβιο ενδημικό πουλί που απαντάται στις πεδιάδες μέχρι και τις παραλίες της Κύπρου. Πολλές, ωστόσο, τρουλλουρίες έρχονται στο νησί για να διαχειμάσουν ή περνώντας όταν μεταναστεύουν.
Είναι πουλί αξιοπρόσεκτο από το ασυνήθιστο ύψος του, τη στρογγυλή κεφαλή, τα μεγάλα κίτρινα μάτια και τις μακριές κίτρινες κνήμες του. Το χρώμα του είναι ελαφρό καφέ. Τα μεσαία φτερά της ουράς είναι γκρίζα, με μαύρες αποχρώσεις, και στο τέλος έχουν τρεις μαύρες ραβδώσεις, στις δε φτερούγες του υπάρχουν δυο άσπρες ταινίες πολύ ευδιάκριτες, ιδίως όταν πετά. Το μέγεθός του φθάνει τα 41 εκατοστόμετρα. Τρέφεται κυρίως με διάφορα έντομα, ιδιαίτερα σκαθάρια, καραόλους και μικρά ερπετά (σαύρες, μικρά φίδια κ.α.). Κατά τη διάρκεια της μέρας ησυχάζει σε σκιερά μέρη και κυκλοφορεί όταν σουρουπώσει. Η κλαψιάρικη φωνή του είναι πολύ δυνατή και ακούγεται μόνο κατά την άνοιξη. Είναι πουλί προστατευόμενο και το κρέας του δεν τρώγεται.
Είναι η τουρλίδα ή τρολουρίδα των νεοελλήνων και ο χαραδριός των αρχαίων. Ο Αριστοτέλης δίνει θαυμάσια περιγραφή του: ...τάς δ' οἰκήσεις οἱ μέν περί τάς χαράδρας καί χηραμούς ποιοῦνται καί πέτρας, οἶον ὁ καλούμενος χαραδριός۠ ἔστι δ' ὁ χαραδριός καί τήν χρόαν καί τήν φωνήν φαῦλος, φαίνεται δέ νύκτωρ, ἡμέρας δ' ἀποδιδράσκει. Όπως ιστορεί ο Αιλιανός, η θέα και μόνο του χαραδριού θεράπευε τους ασθενείς από τον ίκτερο, παίρνοντας την ασθένεια ο ίδιος μέσω των μεγάλων κίτρινων ματιών του.
Επίσης στο έργο Φυσιολόγος αναφέρονται τα εξής για το πουλί αυτό: Ἔστι πετεινόν λεγόμενον χαραδριός, ὡς ἐν τῶ Δευτερονομίω γέγραπται۠ ὁ φυσιολόγος ἔλεξε περί αὐτοῦ ὅτι ὁλόλευκός ἐστι, μή ἔχων μηδεμιάν μελανίαν۠ καί τά άφοδεύματα αὐτοῦ θεραπεύει τούς ἀμβλυωποῦντας ὀφθαλμούς۠ καί ἐν ταῖς αὐλαῖς τῶν βασιλέων εὑρίσκεται, καί ἐάν τις νοσῇ, ἐξ αὐτοῦ γινώσκουσιν ἤ ἀποθνήσκει ἤ ὑγιαίνει ὁ νοσῶν ۠ φέρουσιν αὐτόν ἔμπροσθεν τοῦ νοσοῦντος ἐν τῆ κλίνῃ۠ καί ἐάν ἧ ἡ νόσος τοῦ ἀνθρώπου πρός θάνατον, ἀποστρέφει τό πρόσωπον αὐτοῦ...
Οι αρχαίοι αναφέρουν το πουλί αυτό και στις παροιμίες τους, όπως ο Πλάτων στον Γοργίαν: χαραδριοῦ βίον ζῆν και ὄρνις τίς ὅς ἄμα τῶ ἐσθίειν ἐκκρίνει.
Φώτο Γκάλερι
