Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Τριμήκληνη- Trimiklini. Χωριό της επαρχίας Λεμεσού, περί τα 29 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της πόλης της Λεμεσού.

 

Η Τριμήκλινη είναι κτισμένη σε μέσο υψόμετρο 570 μέτρων. Το ανάγλυφο στην περιοχή της είναι ημιορεινό μέχρι ορεινό. Το υψόμετρο αυξάνεται από τα νότια προς τα βόρεια, φθάνει δε τα 800 μέτρα στα βόρειά του σύνορα. Το τοπίο του χωριού είναι διαμελισμένο από το ποτάμιο δίκτυο του Κούρη.

 

Από γεωλογικής απόψεως, στη διοικητική έκταση του χωριού κυριαρχούν οι διαβάσες και οι λάβες του Οφιολιθικού Συμπλέγματος του Τροόδους, ο φλύσχης της Κυθρέας, και οι αποθέσεις του σχηματισμού Πέρα Πεδίου (λεπτές ασυνεχείς στρώσεις από φαιόχωμα, ραδιολαρίτες, ραδιολαριτικούς πηλίτες και μπεντονίτες). Πάνω στα πετρώματα αυτά αναπτύχθηκαν πυριτιούχα εδάφη, φαιοχώματα και ασβεστούχα εδάφη.

 

Η Τριμήκληνη δέχεται μια μέση ετήσια βροχόπτωση περί τα 680 χιλιοστόμετρα. Στην περιοχή της καλλιεργούνται τα αμπέλια (οινοποιήσιμες και επιτραπέζιες ποικιλίες), διάφορα είδη φρουτόδεντρων (κυρίως μηλιές, ροδακινιές, αχλαδιές, δαμασκηνιές), οι αμυγδαλιές, οι ελιές, καθώς και λίγα εσπεριδοειδή και λαχανικά. Υπάρχουν επίσης αρκετές ακαλλιέργητες εκτάσεις που καταλαμβάνονται από ποικίλη άγρια βλάστηση, κυρίως πεύκα, λατζ’ιές και αντρουκλιές. Μέρος του δάσους Μονής, στα βόρεια του χωριού, εμπίπτει στα διοικητικά του όρια.

 

Περί το 1,5 χιλιόμετρο βόρεια της Τριμίκλινης βρίσκεται το ομώνυμο φράγμα, χωρητικότητας 340.000 μ³. Από το φράγμα αυτό, που είναι κτισμένο πάνω στον ποταμό Κούρη, αρδεύεται και έκταση του χωριού η οποία καλλιεργείται με φυλλοβόλα οπωροφόρα δέντρα.

 

Από συγκοινωνιακής απόψεως, η Τριμήκληνη βρίσκεται δίπλα στον υπεραστικό δρόμο Λεμεσού-Πλατρών-Τροόδους που τη συνδέει τόσο με την πόλη της Λεμεσού όσο και με τα ορεινά θέρετρα του Τροόδους. Από το χωριό Μονιάτης που βρίσκεται στα βορειοδυτικά της απέχει περί τα 3,5 χιλιόμετρα και από το χωριό Μονάγρι που βρίσκεται στα νότιά της απέχει περί τα 6,5 χιλιόμετρα.

 

Το χωριό γνώρισε πληθυσμιακές αυξομειώσεις. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

 

Χρονολογία	Κάτοικοι
1881	134
1891	172
1901	194
1911	230
1921	279
1931	303
1946	333
1960	330
1973	332
1976	358
1982	279
1992	254
2001	170
2011	307
2021	353

 

Ιστορικά στοιχεία

Το χωριό υφίστατο κατά τα Μεσαιωνικά χρόνια και βρίσκεται σημειωμένο σε παλαιούς χάρτες, ήδη από την εποχή της Βενετοκρατίας, ως Trimichini.

 

Ωστόσο υπήρξε μια σύγχυση σε παλαιότερους ερευνητές, οι οποίοι συσχέτισαν -χωρίς καμιά απόδειξη- την Τριμίκλινη με το μεσαιωνικό φέουδο Themocrini. Συγκεκριμένα, όλοι οι παλαιότεροι μελετητές θεώρησαν ότι η ονομασία του χωριού ήταν αρχικά Θερμή Κρήνη (=Θεμοκρήνη), κι έσπευσαν να το αποδείξουν επειδή σε μεσαιωνικές πηγές αναφέρεται οικισμός Themocrini.  Όμως ο οικισμός αυτός βρισκόταν στην επαρχία Πάφου, κοντά στο χωριό Αρόδες, και σ' εκείνη τη θέση βρίσκεται σημειωμένος σε πολλούς παλαιούς χάρτες. Συνεπώς δεν είχε καμιά απολύτως σχέση προς την Τριμίκλινη.

 

Βλέπε λήμμα: Θεμοκρήνη ή Θερμοκρήνη

 

Εντούτοις οι διάφοροι μελετητές προχώρησαν ακόμη περισσότερο, κι αυθαίρετα έγραφαν το όνομα του χωριού ως Τριμήκληνη, δικαιολογώντας την ορθογραφία αυτή επειδή, δήθεν, το όνομα προέρχεται από τις λέξεις θερμή κρήνη. Επίσης, επειδή στο χωριό υπάρχει μια συνηθισμένη πηγή νερού, θεώρησαν ότι αυτή η πηγή ήταν η περίφημη «θερμή κρήνη» που «δικαιολογούσε» την ονομασία. Η πηγή όμως δεν υπήρξε καθόλου «θερμή». Αντίθετα, θεωρείται από τους κατοίκους ως αγίασμα της Παναγίας που τιμάται στο χωριό.

 

Η δική μας άποψη είναι ότι η ονομασία του χωριού ορθά γραφόταν  παλαιότερα ως Τριμίκλινη από μερικούς (αντί της «επίσημης» γραφής Τριμήκληνη). Γιατί θεωρούμε ότι είναι φυτώνυμη, από το φυτό τριμιθιά, απ' όπου προήλθαν τόσα πολλά τοπωνύμια σ' ολόκληρη την Κύπρο. Συγκεκριμένα πιστεύουμε ότι η αρχική ονομασία ήταν Τριμιθινή, που σήμαινε περιοχή κατάφυτη από τριμιθιές. Τούτο συμφωνεί και με τη μεσαιωνική γραφή της ονομασίας του χωριού: Trimichini.

 

Η διαφορά είναι σαφής. Για παράδειγμα στον χάρτη του Abraham Ortelius, του 1573, η Τριμίκλινη βρίσκεται σημειωμένη ως Trimichini, ενώ η Θεμοκρήνη, στην επαρχία Πάφου, ως Timochrini.

 

Η εκκλησία του χωριού κτίστηκε κατά τα μέσα του 18ου αιώνα κι είναι αφιερωμένη στην Παναγία. Περί τα 2,5 χμ. προς τα βορειοανατολικά του χωριού βρίσκονται τα ερείπια άλλης εκκλησίας, αφιερωμένης στην Παναγία Σαϊττιώτισσα, που φέρει το επίθετο του οικισμού Σαϊττάς.

 

Βλέπε λήμμα: Σαϊττάς

 

Κατά τον 17ο αιώνα αναφέρεται ότι οι μεγαλύτερες εκτάσεις της Τριμήκληνης ανήκαν σε κάποιο «Τούρκο» που ονομαζόταν Αλή Τριμικλινί. Ο μεγαλοκτηματίας αυτός είναι προφανές ότι την ονομασία του χωριού την έλαβε ως οικογενειακό επίθετο, κάτι που συνηθιζόταν πιο παλιά, κατά τα Μεσαιωνικά χρόνια. Φαίνεται, επίσης, ότι ο «Τούρκος» αυτός ήταν μάλλον λινοβάμβακος, δηλαδή  Έλληνας Χριστιανός που στα φανερά εξισλαμίστηκε αλλά κρυφά παρέμεινε Χριστιανός.

 

Παλιά γεφύρια

Ο δρόμος Λεμεσού-Τροόδους, που κατασκευάστηκε κατά την περίοδο της Αγγλοκρατίας, έφθασε μέχρι την Τριμήκληνη (ενώνοντάς την με τη Λεμεσό) το 1900. Το 1902 έφθασε μέχρι τον Καρβουνά.

 

Στην Τριμήκληνη υπάρχει αρχαίο γεφύρι το οποίο είναι κατασκευασμένο στην κοίτη του ποταμού Κούρη και έχει κτισθεί κατά την εποχή των Ενετών. Το γεφύρι είναι κατασκευασμένο από πέτρες της κοίτης του ποταμού και αποτελείται από τρεις συνεχόμενες καμάρες. Κατά τη χριστιανική εποχή, η Αγία Ελένη πέρασε από το γεφύρι ερχόμενη από το Σταυροβούνι και μετέφερε τον Τίμιο Σταυρό και ιερό Κάνναβο (το σχοινί με το οποίο είχαν δέσει τον Χριστό πάνω στο Σταυρό) στο αρχαίο μοναστήρι του Σταυρού στο γειτονικό χωριό Κουκά και στο Όμοδος.

 

Βλέπε λήμμα: Τίμιος Σταυρός, Κουκά

 

Της περιόδου της Αγγλοκρατίας είναι και δυο γεφύρια στην περιοχή του χωριού, εκ των οποίων ενδιαφέρον παρουσιάζει το λεγόμενο διπλογιόφυρον. Πρόκειται για πέτρινο γεφύρι με δυο καμάρες, που όμως βρίσκονται η μια πάνω από την άλλη, σε διατάξεις δυο ορόφων. Κατασκευάστηκε το 1901 και χρησιμοποιείτο για να περνούν τα κάρα. Το 1917 αναβαθμίστηκε ώστε να περνούν και μηχανοκίνητα οχήματα, όταν αυτά πρωτοεμφανίστηκαν στο νησί. Με την κατασκευή του νέου δρόμου το γεφύρι αυτό παρακάμφθηκε και δεν χρησιμοποιείται σήμερα.

 

Σημαντικό κτίριο του χωριού αποτελεί το πρώτο δημοτικό σχολείο το οποίο κατασκευάστηκε το 1926. Είναι κτισμένο από πέτρες της περιοχής. Αποτελεί μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της Τριμίκλινης και είναι ιδιοκτησία της κοινότηταςκαι σήμερα έχει αναπαλαιωθεί. 

 

 

 

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια