Εύγευστο και θρεπτικό παλαιό παραδοσιακό φαγητό. Πρόκειται για σούπα με σιτάρι ζυμωμένο σε ξινισμένο γάλα, που παρασκευάζεται ως εξής:
Το σιτάρι αφού πλυθεί καλά, αλέθεται σε χειρόμυλο. Το άλεσμα γίνεται με ανάποδη περιστροφή, ώστε οι σπόροι απλώς ξεφλουδίζονται και σπάζουν, αλλά δεν αλευροποιούνται. Στη συνέχεια αναμειγνύεται με ξινισμένο γάλα και το μείγμα τοποθετείται στη φωτιά. Όταν βράσει καλά, το μείγμα πήζει, οπότε πλάθεται σε μικρά μακρόστενα κομμάτια που απλώνονται στον ήλιο όπου και ξηραίνονται. Τα ξηρά αυτά κομμάτια αποθηκεύονται και έτσι διατηρούνται για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Κάθε φορά που η οικοκυρά επιθυμεί να μαγειρέψει σούπα τραχανά, παίρνει ικανή ποσότητα από τα αποθηκευμένα ξηρά κομμάτια, ανάλογα προς το πόση θέλει να φτιάξει. Τοποθετεί τα κομμάτια σε νερό, όπου φουσκώνουν κι ανοίγουν, στη συνέχεια δε τα ψήνει στη φωτιά, συνήθως σε ζωμό κρέατος. Ενώ ψήνεται η σούπα, μπορεί να προστεθεί και λίγη ποσότητα φρέσκου γάλακτος. Μπορεί επίσης να προστεθεί χαλλούμι κομμένο σε μικρά κομμάτια, που ψήνεται κι αυτό μέσα στη σούπα. Ο τραχανάς σερβίρεται ζεστός, αφού προστεθούν (κατά βούληση) αλάτι, πιπέρι και λεμόνι.
Την εύγευστη και θρεπτική αυτή σούπα συνήθιζαν πολύ οι Κύπριοι σε παλαιότερες εποχές, ιδίως κατά τον χειμώνα. Πολλοί δε σκληρά εργαζόμενοι συνήθιζαν να τρώνε σούπα τραχανά την αυγή, πριν φύγουν για τη δουλειά. Συνηθιζόταν όμως και τα χειμωνιάτικα βράδια. Σήμερα αποξηραμένος τραχανάς, έτοιμος να μαγειρευτεί, πωλείται στα καταστήματα, εξακολουθεί δε ν' αποτελεί αγαπημένη χειμωνιάτικη σούπα των Κυπρίων.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια