Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Στην Κύπρο απαντώνται αυτοφυόμενα δυο είδη άγριας τουλίπας που δίνουν και τα δυο ωραιότατα λουλούδια έντονου κόκκινου χρώματος. Το ένα από αυτά είναι ενδημικό της Κύπρου (δεν απαντάται πουθενά αλλού στον κόσμο) και είναι σπανιότατο. Είναι το είδος Tulipa cypria, ενώ το άλλο είναι το είδος Tulipa agenensis. Και τα δυο ανήκουν στην οικογένεια των Λειριωδών (Liliaceae).

Tulipa cypria (τουλίπα η κυπριακή): Είδος άγριας τουλίπας που απαντάται μόνο στην Κύπρο, γι’ αυτό φέρει και την επιστημονική ονομασία cypria. Αυτοφύεται μόνο σε πολύ μικρές περιοχές κοντά στη Μύρτου και στο Διόριος, όπως και στην περιοχή νότια του Πέλλα Παΐς, επειδή δε αφθονούσε κάποτε σε περιοχή στα Πάναγρα, είναι γνωστή και ως τουλίπα των Πανάγρων. Στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου δεν απαντάται, εκτός μόνο στην περιοχή του Ακάμα όπου είναι σχετικά σπάνια. Ανθίζει μεταξύ Μαρτίου και Απριλίου. Τα άνθη της έχουν χρώμα βαθύ κόκκινο με ελαφρές μαύρες ραβδώσεις στο μέσα μέρος τους. Σε ύψος φθάνει τα 40 εκατοστόμετρα. Χαρακτηρίζεται επίσης από τέσσερα σαρκώδη λογχοειδή φύλλα, τα δύο στη βάση πλατύτερα, τα άλλα δύο λεπτότερα και μακρύτερα.

Tulipa agenensis: Ανθίζει μεταξύ Μαρτίου και Απριλίου. Αυτοφύεται σε μικρή περιοχή των αμπελώνων του χωριού Πολέμι της Πάφου. Επίσης αναφέρεται ότι αυτοφύεται και στην περιοχή της Παναγίας Αμασγού (κοντά στο χωριό Μονάγρι). Το φυτό αυτό αφθονεί σε άλλες χώρες της Ευρώπης (κυρίως νότια Γαλλία και Ιταλία), στην Ελλάδα, ιδίως στα νησιά του Αιγαίου, και απαντάται επίσης στην Τουρκία, Συρία, Παλαιστίνη, μέχρι και το Ιράν. Το χρώμα των λουλουδιών της είναι φανταχτερό κόκκινο με έντονο μαύρο στο μέσα μέρος τους. Σε ύψος φθάνει επίσης τα 40 εκατοστόμετρα. Απαντάται επίσης σε μία μικρή έκταση σε περιοχή του χωριού Κυπερούντα.

* Και τα δυο είδη τουλίπας είναι φυτά βολβόριζα και πολύ όμορφα. Δυστυχώς όμως κινδυνεύουν με εξαφάνιση επειδή κόβονται.

Τρίτο είδος: Σε μία πολύ μικρή έκταση στον Ακάμα έχει εντοπιστεί μικρός αριθμός από αυτοφυόμενες τουλίπες που διαφέρουν κάπως, ιδίως στο άνθος, από το ενδημικό είδος της Tulipa cypria. Πιθανώς να πρόκειται για νέο (ενδημικό;) είδος ή υποείδος. Έως τώρα (2011) βρίσκεται σε εξέλιξη η έρευνα ως προς την ταυτοποίηση του φυτού αυτού.

Τις τουλίπες μερικοί στην Κύπρο ονομάζουν πετεινούς.