Μυθικά πρόσωπα που αναφέρονται ως οι πρώτοι χαλκουργοί και σιδηρουργοί της Αρχαιότητας. Οι τεχνίτες αυτοί ανήκουν στην περίοδο που προηγείται των Τρωικών και, σύμφωνα με τις φιλολογικές πηγές, κατάγονταν από την Κρήτη. Μια μάλιστα από τις ονομασίες της Κρήτης στην Αρχαιότητα ήταν και Τελχινία. Θεωρείτο ότι είχαν διαφορετικά κεφάλια από τους υπόλοιπους, διαχωρίζονταν μάλιστα στους δολιχοκέφαλους και τους σχοινοκέφαλους. Ολοι ήταν προϊόν ευγονικής αφού θεωρούνταν ως απόγονοι και συγγενείς των Θεών.
Ο Στράβων γράφει ότι οι Τελχίνες, φεύγοντας από την Κρήτη, εγκαταστάθηκαν στην Κύπρο, όπου μετέφεραν την τέχνη της κατεργασίας των μετάλλων, στοιχείο που υποδηλώνει τις σχέσεις Κρήτης και Κύπρου στην παλαιότατη αυτή περίοδο, οι οποίες έχουν επιβεβαιωθεί από την ύπαρξη κυπρομινωικής γραφής και από αρχαιολογικά ευρήματα.
Τη διαμονή των Τελχίνων στην Κύπρο αναφέρουν και οι συγγραφείς Παυσανίας και Νικόλαος Δαμασκηνός. Ο Παυσανίας σημειώνει ότι μια ομάδα απ' αυτούς έφθασε από την Κύπρο στη Βοιωτία, όπου ίδρυσε ιερό της Αθηνάς Τελχινίας. Ο Στράβων και ο Νικόλαος Δαμασκηνός γράφουν ότι οι Τελχίνες, μετά την Κύπρο, πήγαν στη Ρόδο. Ειδικά ο Δαμασκηνός κατονομάζει τους Τελχίνες ως βάσκανους και φθονερούς.
Οι 9 Τελχίνες
Οι αρχαίοι συγγραφείς θεωρούν ότι ήσαν εννέα τον αριθμό. Θεωρούνται οι πρώτοι επινοήσαντες την χώνευση του χαλκού και του σιδήρου και οι πρώτοι κατασκευάσαντες την άρπη του Κρόνου. Τους αποδίδεται η ιδέα να σμιλεύονται τα αγάλματα των Θεών και θεωρούνται κατασκευαστές των πρώτων αγαλμάτων. Έχουν την δύναμη να φέρουν βροχή, χαλάζι και χιόνι και ως όλοι οι θαλάσσιοι δαίμονες, μπορούν να παίρνουν όποια μορφή θέλουν.
Έχουν μια αδελφή, την Αλία, που έσμιξε με τον Ποσειδώνα. Από την ένωση αυτή γεννήθησαν έξι υιοί και μια κόρη, η Ρόδος που έδωσε το όνομά της στο νησί. Οι κάτοικοι της Ρόδου καθιέρωσαν λατρεία της Αλίας με το όνομα Λευκοθέα. Η Ρόδος αποκαλείται επίσης Αφροδίτης παις για το καλλος της. Έσμιξε με τον Ήλιο και γέννησε τους επτά Ηλιάδες από τους οποίους ο Όχιμος βασιλευσε στην Ρόδο και απέκτησε τρεις γιους, τον Κάμιρο, τον Ιάλυσο και τον Λίνδο. που ίδρυσαν τις ομώνυμες πόλεις. Οι Θεοί που οι Τελχίνες λάτρευαν και που φέρουν το επίθετο Τελχίνιος και αντίστοιχα κέντρα λατρείας τους είναι:
Λίνδος: Απόλλων Τελχίνιος
Ιαλυσός και Κάμειρος: Ήρα Τελχινία
Τευμεσσός (Βοιωτία): Αθηνά Τελχινία
Τελχινία: παλαιότερη ονομασία της Κρήτης
Τελχινίς: παλαιότερη ονομασία της Ρόδου
Σύμφωνα με τον Αν. Κωνσταντινίδη, Λεξικό Κυρίων Ονομάτων, Μυθολογικό, Ιστορικό, Γεωγραφικό, 1900.
Υπάρχουν και Νύμφες ονόματι Τελχινίαι.
Λίγο πριν τον κατακλυσμό, έχοντας το προαίσθημα της καταστροφής εγκατέλειψαν την Ρόδο, για να διασκορπισθούν ανά τον κόσμο. Ένας από αυτούς, ο Λύκος, πήγε στην Λυκία όπου έκτισε το ιερό του Λυκίου Απόλλωνος στις οχθες του ποταμού Ξάνθου. Ο Στράβων επίσης αναφέρει ότι έμιξαν ύδωρ της Στυγός με τους σπόρους του σίτου για να καταστήσουν την Ρόδο άγονη.
