Τανζιμάτ tanzimat
Λέξη τουρκική που σημαίνει μεταρρύθμιση, αναδιοργάνωση. Σαν όρος καθιερώθηκε να δηλώνει τις μεταρρυθμίσεις του σουλτάνου Αβδούλ Μετζίτ που εισήχθησαν στη διοίκηση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας το 1839 και το 1856. Οι μεταρρυθμίσεις ανακοινώθηκαν με τα διατάγματα του Χάττ-ι Σιερίφ του Γκιουλχανέ στις 3 Νοεμβρίου 1839 και του Χάττ-ι Χουμαγιούν στις 18 Φεβρουαρίου 1856 και είχαν σαν σκοπό να διορθώσουν τα κακώς έχοντα στη διοίκηση του κράτους (καταχρήσεις, δωροδοκίες, κακή απονομή της δικαιοσύνης, δυσμενείς διακρίσεις εις βάρος των Χριστιανών υπηκόων κ.ά.), ώστε να περιοριστούν ή και να εξαλειφθούν τα αίτια που συχνά προκαλούσαν εξεγέρσεις των Χριστιανών υπηκόων του σουλτάνου και επεμβάσεις των Ευρωπαϊκών δυνάμεων στα εσωτερικά της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Ταυτόχρονα οι μεταρρυθμίσεις τροφοδοτούσαν την ελπίδα ότι θα συνέβαλλαν στη σημαντική ενίσχυση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας από στρατιωτικής, πολιτικής και οικονομικής απόψεως.
Βλέπε: Οθωμανική τράπεζα
Οι πρώτες μεταρρυθμίσεις Tanzimat εφαρμόστηκαν με σχετικό φιρμάνι στις 4 Οκτωβρίου 1840 και αφορούσαν διοικητικές και πολιτικές ελευθερίες και λιγότερο σε ουσιαστικές οικονομικές αλλαγές
Η εισαγωγή των μεταρρυθμίσεων, που έγινε κάτω από την πίεση των Ευρωπαϊκών δυνάμεων, είχε περιορισμένη επιτυχία λόγω της αντίδρασης όλων εκείνων των παραγόντων που ευνοούνταν από το υφιστάμενο καθεστώς και που ζημιώνονταν από την αλλαγή του συστήματος, και γι’ αυτό δεν μπόρεσε να ανακόψει την παρακμή και την τελική διάλυση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Οι μεταρρυθμίσεις του Αβδούλ Μετζίτ εφαρμόστηκαν σε κάποιο βαθμό και στην Κύπρο με ανάλογα επίσης αποτελέσματα.