Σωκράτους Κώστας
Συγγραφέας. Γεννήθηκε στη Λευκωσία το 1939. Αποφοίτησε από την Εμπορική Σχολή Σαμουήλ και εργάστηκε ως δημοσιογράφος. Συνεργάστηκε με διάφορες εφημερίδες και περιοδικά, και για ένα διάστημα εξέδιδε ο ίδιος το περιοδικό Νέα Πατρίδα.
Από το 1964 παραμένει αγνοούμενος ο αδελφός του Χρίστος Σωκράτους. Ο Κώστας Σωκράτουςυπήρξε τότε ιδρυτής και γενικός γραμματέας της Παγκύπριας Ένωσης Συγγενών Ελλήνων Ομήρων και Σφαγιασθέντων από τους Τούρκους. Εξέδιδε, για ένα διάστημα, τη Μαύρη Βίβλο για τις ωμότητες των Τούρκων κατά τη διάρκεια των Διακοινοτικών Ταραχών το 1963 -1964. Διετέλεσε επίσης πρόεδρος της Παγκύπριας Ένωσης Συγγραφέων.
Στα κυπριακά γράμματα εμφανίστηκε το 1959 με την έκδοση της πρώτης ποιητικής συλλογής του με τίτλο Ἥρωες. Στα χρόνια που ακολούθησαν ασχολήθηκε τόσο με την ποίηση όσο και με την πεζογραφία και τη θεατρική γραφή. Εξέδωσε πολλά βιβλία:
1. Ἥρωες (ποίηση), 1959.
2. Παλληκάρια τῆς Ε.Ο.Κ.Α. (θεατρικό), 1959.
3. Ἀντάρτικη φλόγα (ποίηση), 1959.
4. Σάρκα - Αἷμα - Πηλός (μυθιστόρημα), 1962.
5. Ὁ Ἀφορισμένος (μυθιστόρημα), 1964 ۠ β' έκδοση, 1989.
6. Ὁ Ἀνταρτοπόλεμος. Τό μυθιστόρημα τῆς Ε.Ο.Κ.Α., 1968.
7. Φωτόνια (ποίηση), 1970.
8. Κωφάλαλη Πόρτα (διηγήματα), 1971.
9. Ἐράτης καί Κρίνα (εκτενέστατο επικολυρικό ποίημα), 1975.
10. Ἡ Μεγάλη Σφαγή (μυθιστόρημα), 1976.
11. Ἀντιγόνη καί Πολυνείκης (τραγωδία), 1977.
12. Ὁ Χριστός (τραγωδία), 1977.
13. Ἡ Πηνελόπη καί οἱ Μνηστῆρες (κωμωδία), 1978.
14. Καμπάνες καί Ψίθυροι (ποίηση), 1981.
15. Κραυγή στόν Ἥλιο (μυθιστόρημα), 1981.
16. Κράτος 24 καρατίων (μυθιστόρημα), 1983.
17. Μυθολογία τοῦ Ὀδυσσέα (ποίηση), 1984.
18. Οι Αγνοούμενοι (μυθιστόρημα), 1985.
19. Ο Άνθρωπος και το Άγαλμα (μυθιστόρημα), 1986.
20. Δίωξη (μυθιστόρημα), 1987.
21. Της Πέτρας και της Σιωπής (ποίηση), 1988.
22. Ο Λαβύρινθος των Καθρεφτών (μυθιστόρημα), 1989.
23. Ο Λαβύρινθος των Καθρεφτών (μυθιστόρημα, 1989)
24. Η Πέτρινη και ο Άνθρωπος Πολυκατοικία (μυθιστόρημα, 1992)
25. Το Μεγάλο Τραγούδι του Σύμπαντος (ποίηση, 1994)
26. Σωκράτης και Ξανθίππη (κωμωδία σε στίχους, 1994)
27. Ο Γόρδιος Δεσμός (μυθιστόρημα, 1994)
28. Τροία, η Μητρόπολη της Ατλαντίδος (1995). Μελέτη, με την οποία ο συγγραφέας εισηγείται, ερμηνεύοντας τις αρχαίες πηγές, ότι η Τροία δεν ευρισκόταν εκεί που συνήθως την τοποθετούν, αλλά ήταν η πρωτεύουσα της Ατλαντίδας, της μεγάλης θρυλούμενης χώρας στον Ατλαντικό Ωκεανό. Ο δε Οδυσσέας, κατά την δεκάχρονη περιπέτεια της επιστροφής του στην Ιθάκη, είχε περιπλανηθεί στις ανατολικές ακτές της Αμερικής, περιλαμβανομένων των ακτών της Καραϊβικής και του Κόλπου του Μεξικού.
Ο Κώστας Σωκράτουςτιμήθηκε με κρατικό βραβείο για το μυθιστόρημα του Ο Άνθρωπος και το Άγαλμα.
Διαμάχη με Ουμπέρτο Έκο
Το 1989 προκάλεσε ο Κώστας Σψκράτους την προσοχή των λογοτεχνικών κύκλων και του Τύπου, κατηγορώντας τον διάσημο Ιταλό συγγραφέα Ουμπέρτο Έκο ότι με το μυθιστόρημά του Το Όνομα του Ρόδου (παγκόσμιο «μπεστ - σέλερ») αντέγραψε το δικό του μυθιστόρημα Ο Αφορισμένος. Η δίκη για το ζήτημα αυτό έγινε στη Λευκωσία. Ο Κώστας Σωκράτους έχασε την υπόθεση αυτή, αλλά ο ίδιος επέμεινε και το 1996 η υπόθεση επανεξετάσθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο.
Ακολούθησε έφεση από τον Κύπριο συγγραφέα το 1997 την οποία το δικαστήριο απέρριψε με το αιτιολογικό ότι:
«Στο "Όνομα του Ρόδου" η δράση εκτυλίσσεται σε ένα σταθερό μεσαιωνικό σκηνικό, που στήνει η μυθοπλαστική φαντασία, η πλατιά γνώση και οι μελέτες του συγγραφέα του. Έχει άρτιες και εκτεταμένες περιγραφές είτε πρόκειται για το ίδιο το μοναστήρι (που γίνεται στην αρχή του βιβλίου κατά την άφιξη των κεντρικών ηρώων) είτε για τις έριδες της καθολικής εκκλησίας και τις αιρέσεις της. Μια απαστράπτουσα πτυχή του βιβλίου είναι το έντονο αστυνομικό στοιχείο, που έχει επίπεδο ιστοριών Σέρλοκ Χόλμς. Είναι η σαγηνευτικά ευχάριστη αφήγηση αστυνομικών περιπετειών σε μοναστήρι, το 1327, που προκαλεί το αδιάπτωτο ενδιαφέρον και την αγωνία του αναγνώστη. Το αστυνομικό μυστήριο διαπερνά ολόκληρη την πλοκή.
Το βιβλίο αυτό είναι ακόμη ένα εκτεταμένο χρονικό των θρησκευτικών πολέμων του 14ου αιώνα. Και επίσης των μοναστικών ταγμάτων της εποχής και των διαφόρων αιρέσεων που μάστιζαν την καθολική θρησκεία. Ακόμη η στροφή σε αλληγορήματα δεν είναι σπάνια. Η απαγόρευση της χρήσης του δεύτερου ορόφου της βιβλιοθήκης, στον οποίο, κατά τον ηγούμενο, υπήρχαν βιβλία με πολλά ψεύδη, συμβολίζει και ένα διαχρονικό κοινωνικό φαινόμενο. Την προσήλωση σε δόγματα και την εμπέδωση τους με την παρεμπόδιση της ελεύθερης πρόσβασης και χρήσης της γνώσης.
Διαβάζοντας κανείς τα δύο βιβλία έχει τη συνεχή και έντονη αίσθηση της ετερότητας όλων των στοιχείων που απαρτίζουν ένα μυθιστόρημα, που σε τελική ανάλυση είναι η ίδια η ετερότητα των συγγραφέων τους. Ο καθένας έθεσε τη δική του χωριστή σφραγίδα στο έργο του.
Για τους παραπάνω λόγους η έφεση απορρίπτεται».
Αρκετά χρόνια αργότερα στις 4 Μαρτίου του 2016, λίγες μόνο μέρες μετά το θάνατο του διάσημου συγγραφέα Ουμπέρτο Έκο ο Κώστας Σωκράτους σημείωνε σε επιστολή του προς την εφημερίδα «Ο Φιλελεύθερος»:
Λυπήθηκα ειλικρινά όταν πληροφορήθηκα τον θάνατο του Ουμπέρτο Έκο. Ο Έκο ήξερε πέντε γλώσσες μεταξύ τους και την αρχαία ελληνική γλώσσα.
Με τον Ουμπέρτο Έκο για τρία χρόνια ήμασταν σε αντιδικία, γιατί τον κατηγορούσα ότι μου έκλεψε τον μύθο και την πλοκή του βιβλίου μου «Αφορισμένος», που εκδόθηκε το 1964. Πράγματι, υπάρχουν πολλές ομοιότητες του «Αφορισμένου» με το βιβλίο του «Τ' όνομα του ρόδου». Αυτό μας οδήγησε στα δικαστήρια της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά δυστυχώς το βρετανικό δίκαιο που ίσχυε δεν ήταν υπέρ μου.
Η ελληνική τηλεόραση μού είχε κάνει ένα αφιέρωμα στα πολιτιστικά δρώμενα και ένα στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων. Είχα αρκετούς φίλους συγγραφείς που με υπεράσπιζαν, όπως τον αγαπητό Πέτρο Στυλιανού και τον φίλο Άντρο Παυλίδη, αλλά είχα και εναντίον μου αρκετούς άλλους συγγραφείς.
Είναι πολλές οι ομοιότητες των δύο βιβλίων, με δύο επισκέπτες που πήγαιναν στο μοναστήρι ντυμένοι σαν καλόγηροι από το Άγιο Όρος.
Αναζητούσαν τα αρχαία χειρόγραφα του Πλάτωνα και του Σωκράτη. Στο μεταξύ γίνονταν και μυστηριώδη εγκλήματα στο μοναστήρι.
Τα μεγάλα περιοδικά Spiegel και Epoca μού πήραν συνέντευξη, τα οποία συνηγορούσαν με τη δική μου άποψη. Το αμερικανικό κανάλι CNN μού πήρε επίσης συνέντευξη και ο μεγάλος λόγιος Σωφρόνης Σωφρονίου, που βρισκόταν στην Αμερική και άκουσε τη συνέντευξή μου, μου ανέφερε ότι ήταν πειστική.
Στο μεταξύ το μυθιστόρημα του Κώστα Σωκράτους «Ο Αφορισμένος» επανεξεδόθη επανειλημμένα. Το ίδιο έργο, με τίτλο «The Excommunicated», εξεδόθη και στην αγγλική γλώσσα το 1994.
Ο Κώστας Σωκράτουςκυκλοφόρησε επίσης συγκριτικές μελέτες, στην προσπάθειά του να αποδείξει ότι το μυθιστόρημα Το Όνομα του Ρόδου αντιγράφει τον Αφορισμένο:
1.«Η Λεηλασία του Αφορισμένου», (1989).
2. «Ο Αφορισμένος και το Όνομα του Ρόδου» (1990).
3. «Ο Αφορισμένος - Το Όνομα του Ρόδου - Η Μεγάλη Λογοκλοπή» (1992).
4. «Το Όνομα του Ρόδου είναι ο Αφορισμένος» (1993. Το ίδιο και στην αγγλική το 1994).
Πηγές:
1. Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια
2. Ρεπορτερ: Ο άνθρωπος που έσυρε στα δικαστήρια τον Ουμπέρτο Έκο