Σώζων άγιος
Τοπικός άγιος και μάρτυρας, της Κυπριακής Εκκλησίας, που όμως αγνοείται από τους συναξαριστές. Τον αναφέρει ο μεσαιωνικός χρονογράφος Λεόντιος Μαχαιράς (Χρονικόν, παρ. 36), που γράφει:
... Ὁμοίως ὁ ἅγιος Σώζοντας εἰς τοῦ Πλακουντουδίου, παιδίν βοσκαρίδιν, καί ἐτρέξαν το οἱ Σαρακηνοί ὅταν ἐκάψαν τήν εἰκόναν τῆς Θεοτόκου εἰς τήν μονήν ۠ καί ἐτυπώθην ἡ εἰκόνα εἰς τάς πλάκας καί εἶνε μέχρι τήν σήμμερον. Καί ἐτρέξαν το, καί ἐκράτεν τό γαλευτήριν μέ τό γάλαν καί ἐσκοντύλισεν καί ἐτζακίστην τό γαλευτήριν καί ἐχενώθην τό γάλαν, καί φαίνεται ὡς τήν σήμερον. Καί ἐνέβην εἰς τό σπήλαιον μέ τά ἄλλα παιδία, καί ἐβάλαν λαμπρόν καί ἐκάψαν τα. Καί ἐκτίσαν ναόν καί ἐβάλαν τά ἅγια λείψανα καί θεραπεύουν πᾶσαν νόσσον...
Κατά τον Λεόντιο Μαχαιρά, λοιπόν, ο άγιος Σώζων ήταν νεαρός βοσκός από το Πλακουντούδιν, μεσαιωνικό οικισμό στην επαρχία Πάφου, που αναφέρεται και σε άλλες μεσαιωνικές πηγές (βλέπε σχετικό λήμμα). Ο νεαρός αυτός βοσκός καταδιώχθηκε από τους Σαρακηνούς (πιθανότατα κατά τη διάρκεια των αραβικών επιδρομών του 7ου μ.Χ. αιώνα), και κατά την καταδίωξη έσπασε το δοχείο με το γάλα που κρατούσε, και φαίνονταν τα αποτυπώματα του χυμένου γάλακτος στις πέτρες. Ο άγιος Σώζων κατέφυγε σε ένα σπήλαιο, όπου είχαν κρυφτεί και άλλα παιδιά, οι διώκτες τους όμως έβαλαν φωτιά και τα έκαψαν.
Κοντά στο χωριό Ασπρογιά, της επαρχίας Πάφου, υπάρχει σπήλαιο γνωστό ως σπήλιος τ' άη Σώζοντα. Αν, όντως, στην περιοχή εκείνη είχε γίνει το επεισόδιο της καταδίωξης και του θανάτου του αγίου, τότε η αναφερόμενη από τον Μαχαιρά μονή απ' όπου οι εισβολείς πήραν κι έκαψαν την εικόνα της Παναγίας, πιθανότατα είναι το κοντινό μοναστήρι της Παναγίας Χρυσορροϊάτισσας, ή η επίσης κοντινή Αγία Μονή (Μονή των Ιερέων).
Εκεί που μαρτύρησε ο άγιος, κτίστηκε αργότερα εκκλησία κατά τον Μαχαιρά, όπου φυλάγονταν τα οστά του μάρτυρα που εθεωρείτο και θαυματουργός.
Στην εικονογραφία, ο άγιος Σώζων παριστάνεται άλλοτε ως νεαρός βοσκός με γκλίτσα, κι άλλοτε ως ώριμος άντρας.