Συρκάτης

Μεσαιωνικός οικισμός της Κύπρου, που δεν υφίσταται σήμερα. Βρισκόταν κοντά στο χωριό Πάνω Λεύκαρα και βορειοανατολικά τους. Σήμερα είναι περιοχή των Πάνω Λευκάρων, με ερείπια του παλαιού οικισμού και εκκλησία αφιερωμένη στον άγιο Γεώργιο του Συρκάτη.

 

Σε παλαιό έγγραφο ο οικισμός αναφέρεται ως Siriatis και περιλαμβάνεται στο διοικητικό διαμέρισμα του Μαζωτού, μεταξύ των χωριών της Madona Margarita.

 

Ο Συρκάτης, μαζί με άλλους αναφερόμενους στην παράδοση παλαιούς οικισμούς της περιοχής (Κάστρος, Σφραγίδα και Φλαμπούριν) λέγεται ότι ενωμένοι έδωσαν μια ιδιαίτερα σκληρή κι αιματηρή μάχη κατά των Τούρκων (πιθανώς το 1570, κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής;). Η παράδοση αναφέρει, πάντως, ότι η μάχη ήταν τόσο φονική, ώστε οι μεταγενέστεροι που περνούσαν από την περιοχή εκείνη εσιρκούσαν (= ανατρίχιαζαν, φοβούνταν), απ' όπου και η ονομασία, που μερικοί δίνουν στον τύπο Σιρκάτης. Ωστόσο η ονομασία είναι παλαιότερη (αφού μνημονεύεται τουλάχιστον από την εποχή της Βενετοκρατίας) και, πιθανότατα, σχετίζεται με κατοίκηση Σύρων στην περιοχή (ίσως κατά τα Βυζαντινά χρόνια;).

 

Υπάρχει, βέβαια, και τοπική παράδοση για την περίφημη και μυστηριώδη ρήγαινα  που λέγεται ότι κατοικούσε εδώ, όπου είχε και κάστρο.

 

Ο ιστορικός Φλώριος Βουστρώνιος (16ος αιώνας) αναφέρει το χωριό ως φέουδο κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας, γράφοντας την ονομασία του ως Syriati. Συγκεκριμένα ο Φλώριος, αναφερόμενος στην αναδιανομή των φέουδων στην οποία είχε προβεί ο βασιλιάς της Κύπρου Ιάκωβος Β΄ μετά την άνοδό του στο θρόνο το 1460, γράφει ότι ο Συρκάτης, μαζί με το χωριό Κατωκοπιά, δόθηκαν τότε σε μία ευγενή, την Μαργαρίτα, κόρη κάποιου Φραγκεσκίν  ντε Μπαντέ.