Ξάλωνα
Αρκετά συνηθισμένο τοπωνύμιο, που απαντάται σε διάφορες περιοχές της Κύπρου. Η ονομασία Ξάλωνα είναι σύνθετη, από τις λέξεις έξω και αλώνια. Σημαίνει, δηλαδή, τα αλώνια εκείνα που βρίσκονταν «έξω του χωριού», σε σχετικά μακρινή δηλαδή απόσταση από το χωριό.
Ως ονομασία τοποθεσίας συνεπώς, τα Ξάλωνα ήσαν περιοχές στις οποίες υπήρχαν αλώνια, σε ικανή απόσταση από τα χωριά στα οποία ανήκαν. Η δημιουργία αλωνιών μακριά από τα χωριά εξυπηρετούσε από την άποψη ότι το αλώνισμα των δημητριακών σ' αυτά γινόταν πλησιέστερα προς τον τόπο παραγωγής, δηλαδή προς τα καλλιεργήσιμα χωράφια, και αποφευγόταν έτσι η κοπιαστική μεταφορά στο χωριό ολόκληρων των δεματιών. Στο χωριό μεταφερόταν μόνο ο καρπός και τα χρειαζούμενα άχυρα.
Βλέπε λήμμα: Δημητριακά
Τοποθεσίες με το όνομα Ξάλωνα απαντώνται σε περισσότερες από 25 περιοχές της Κύπρου, αλλά όχι απαραιτήτως πάντοτε στον πληθυντικό. Σε λιγότερες περιπτώσεις απαντά το τοπωνύμιο Ξάλωνας (ο) ή και Ξάλωνον (το).
Τέτοια τοπωνύμια υπάρχουν στα χωριά Ασγάτα, Τσάδα, Στενή, Πέγεια, Λετύμπου, Επισκοπή, Μονή, Κολόσσι, Λουρουτζίνα, Μόρφου, Μένοικον, Μαρώνι, Αρμενοχώρι κλπ.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια