Μπράσσεϋ Άννυ
Πλούσια Αγγλίδα περιηγήτρια του 19ου αιώνα, που το 1878 (αμέσως μετά την κατάληψη της Κύπρου από τους Βρετανούς) επισκέφθηκε την Κύπρο μαζί με την οικογένειά της, με τη θαλαμηγό «Sunbeam». Η ομάδα της Άννυ Μπράσσεϋ ήταν, αν όχι η πρώτη, μία από τις πρώτες που είχαν έλθει στην Κύπρο απλώς για τουρισμό. Η ίδια ήταν μία τολμηρή για την εποχή της γυναίκα, που αγαπούσε τη θάλασσα και τα ταξίδια, που ταξίδευσε πολύ, και μάλιστα έγραψε και διάφορα ταξιδιωτικά βιβλία. Μεταξύ αυτών και τα έργα: Around the World in the Yacht Sunbeam (= Ο Γύρος του Κόσμου με τη θαλαμηγό Σανμπήημ) και Sunshine and Storm in the East (=Λιακάδα και Θύελλα στην Ανατολή).
Στο δεύτερο ακριβώς από τα πιο πάνω έργα της, που εξεδόθη στο Λονδίνο το 1880, η Άννυ Μπράσσεϋ αφηγείται δύο ταξίδια της στην Μεσόγειο, ένα το 1874-5 και ένα το 1878. Κατά τη διάρκεια του δευτέρου είχε επισκεφθεί και την Κύπρο, από τις 7 μέχρι τις 14 Νοεμβρίου του 1878. Για την Κύπρο αφιερώνει τρία κεφάλαια του βιβλίου της Sunshine and Storm in the East, το πέμπτο, το έκτο και το έβδομο, ενώ περιλαμβάνει και αρκετά «κυπριακά» σχέδια και γκραβούρες που έγιναν στο νησί. Τα τρία κεφάλαια του βιβλίου της που αφορούν την Κύπρο, παρέθεσε για πρώτη φορά μεταφρασμένα στην ελληνική ο Άντρος Παυλίδης στο έργο του Η Κύπρος Ανά τους Αιώνες μέσα από τα Κείμενα Ξένων Επισκεπτών της (τόμος 3ος,
1995, σσ. 1286-1311), μαζί με σημειώσεις και σχόλια.
Με γυναικεία λεπτότητα και ευαισθησία, αλλά και με παρατηρητικότητα, χιούμορ και τρυφερότητα, η Άννυ Μπράσσεϋ περιγράφει την Κύπρο του 1878 και τους Κυπρίους, τις ασχολίες, τα έθιμα, τον τρόπο ζωής τους. Αφηγείται ακόμη τις εμπειρίες της με τα
στρατιωτικά σώματα των Βρετανών που λίγο μόλις ενωρίτερα είχαν μεταφερθεί στο νησί, τη συνάντησή της με τον πρώτο διοικητή (ύπατο αρμοστή) της Κύπρου σερ Γκάρνετ Γούλσλεϋ, τις πρώτες πρόχειρες εγκαταστάσεις των Βρετανών στο νησί και τα προβλήματά τους, ιδίως προβλήματα υγείας.
Κατά σειράν, η Άννυ Μπράσσεϋ πέρασε από την Πάφο, τη Λεμεσό και τη Λάρνακα, όπου η θαλαμηγός της τελικά αγκυροβόλησε. Από εκεί πήγε στη Λευκωσία και την Αμμόχωστο, επισκέφθηκε την Κερύνεια, τη Μόρφου, το μοναστήρι του Κύκκου, το Καραβοστάσι από το οποίο επιβιβάστηκε πάλι στη θαλαμηγό της και αναχώρησε.
Η Άννυ Μπράσσεϋ μας δίνει, με το κείμενό της αυτό, μία σημαντική προσωπική σκιαγράφηση της Κύπρου σε μία ιστορική στιγμή: τη στιγμή του τέλους της Τουρκοκρατίας και της έναρξης της Αγγλοκρατίας˙ δηλαδή τη στιγμή της επανασύνδεσης της Κύπρου με την Ευρώπη, από την οποία το νησί είχε αποκοπεί για 308 χρόνια.
Το περί Κύπρου κείμενο της Άννυ Μπράσσεϋ μετέφρασε στην ελληνική ο Άντρος Παυλίδης και περιέλαβε στο έργο του Η Κύπρος ανά τους Αιώνες, μέσα από τα κείμενα ξένων επισκεπτών της (τόμος Γ΄, 1995).
Φώτο Γκάλερι
