Λοαράς ή Λογαράς επίσκοπος

Image

Κύπριος Ορθόδοξος επίσκοπος κατά τα τελευταία χρόνια της βενετικής κυριαρχίας, άγνωστο όμως ποιας επισκοπικής έδρας. Τον αναφέρει ο Άγγελος Καλλέπιο (Α. Calepio). Πιθανό να πρόκειται περί του αγνώστου Ορθοδόξου επισκόπου που αναφέρεται ότι κατείχε την έδρα της επισκοπής Λευκωσίας κατά το 1570, οπότε πολέμησε κατά των Τούρκων και σκοτώθηκε κατά την άλωση της πόλης στις 9 Σεπτεμβρίου του χρόνου αυτού.

 

Ο Καλλέπιο τον αναφέρει ως Loara και ο Cobham (Excerpta Cypria) θεωρεί ότι η λέξη Λοαράς πιθανώς σήμαινε απλώς τον καταγόμενο από το χωριό Λουβαράς. Ωστόσο επρόκειτο προφανώς περί γόνου εκλεκτής κυπριακής οικογένειας της οποίας το επώνυμο Λογαράς παρήχθη — όπως πιστεύει ο Σίμος Μενάρδος — από ομώνυμο αξίωμα στο αυτοκρατορικό παλάτι της Κωνσταντινουπόλεως, το αξίωμα εκείνου που κρατούσε το βασιλικό λογάριν. Κατά τον Μενάρδο το χωριό Λουβαράς πήρε τη ν ονομασία του από το επώνυμο της οικογένειας αυτής, κατά τα Βυζαντινά χρόνια, κι όχι το αντίθετο.  Άλλα μέλη της ίδιας οικογένειας ήσαν ο Νεόφυτος Λογαράς, ιερωμένος επίσης και οικονόμος στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου των Μαγγάνων στη Λευκωσία και ο Θεοφάνης Λογαράς.

 

Ο Α. Καλλέπιο, γενικός βικάριος στην Αγία Γη, που βρισκόταν στην Κύπρο το 1570 και περιέγραψε την κατάκτησή της από τους Τούρκους, ομιλεί σε κείμενό του και για εκκλησιαστικά θέματα. Ο ίδιος ο Καλλέπιο είχε συνομιλία με τον επίσκοπο Λογαρά που περιστράφηκε γύρω από το μόνιμο, κατά τις περιόδους της Φραγκοκρατίας και της Βενετοκρατίας ζήτημα: τον εξαναγκασμό των Ορθοδόξων κληρικών της Κύπρου ν' αποδεχθούν το λατινικό δόγμα. Μετά την άρνηση των Κυπρίων επισκόπων να συμμορφωθούν στην εντολή του Λατίνου αρχιεπισκόπου Φιλίππου Μοτσιονίκο (Filippo Moccionico), αποδεχόμενοι τις αποφάσεις συνόδων των Λατίνων, ο Καλλέπιο γράφει ότι ο Μοτσιονίκο «επέμεινε να παραινεί τους Έλληνες, Αρμένιους, Κόπτες, Μαρωνίτες, Ιακωβίτες και Νεστοριανούς», αλλά «πολλάκις οι  Έλληνες τον επαγίδευσαν» και μάλιστα «έφεραν όπλα κάτω από τα ενδύματά τους για να εξοντώσουν τους Λατίνους»! Στη συνέχεια ο Καλλέπιο γράφει:

 

Ουδέποτε θέλησαν [οι   Έλληνες επίσκοποι της Κύπρου] ν' αποδεχθούν τη Σύνοδο [του Τριδέντου] ούτε τις αποφάσεις της, ούτε την 8η Σύνοδο της Φλωρεντίας. Μάλιστα ο Έλληνας επίσκοπος Λοαράς μου είπε ρητά όταν τον επισκέφθηκα ως απεσταλμένος του [Λατίνου] αρχιεπισκόπου για να τον διαφωτίσω και να τον παραινέσω να υπακούει στην Αγία μας Εκκλησία και να τηρεί τον όρκο του: "Τέκνον μου», είπε, «υπάρχουν όρια χαραγμένα μεταξύ ημών των Ελλήνων και εσάς των Λατίνων και είναι διαφορετικές οι μεταξύ μας φροντίδες προς τα ποίμνιά μας· έτσι σ' εμένα ανήκει η φροντίδα για τους Έλληνες, για δε τον αρχιεπίσκοπό σου η φροντίδα για τους Λατίνους. Η 8η και η 9η Σύνοδος πραγματοποιήθηκαν και ασχολήθηκαν με θέματα που αφορούν εσάς τους Λατίνους, συνεπώς δεν έχουν καμιά σχέση μαζί μας...

 

Ο Καλλέπιο, τέλος, αφήνει να νοηθεί ότι ο επίσκοπος Λογαράς εκλήθη σε απολογία για την όλη στάση του έναντι των Λατίνων, στη Ρώμη. Όμως, αν και ταξίδευσε μέχρι τη Βενετία, ωστόσο αρνήθηκε να παρουσιαστεί στη Ρώμη. Και καταλήγει ο Καλλέπιο, γράφοντας ότι ο Θεός τιμώρησε τον επίσκοπο αυτό της Κύπρου για την απείθειά του προς τους Λατίνους, διότι ευθύς μόλις επέστρεψε στο νησί από τη Βενετία, πέθανε αιφνιδίως!