Κώννος
Τοπωνύμιο που απαντάται σε πολλές περιοχές της Κύπρου όπου κυριαρχούν τα λιπαρά αργιλλώδη εδάφη που λέγονται κώννοι. Από τα εδάφη αυτά, τους κώννους, προήλθε και η ονομασία διαφόρων περιοχών, αλλά και χωριών όπως η Σταυροκώννου (=Σταυρός του Κώννου) στην επαρχία Πάφου και τα Κωννιά επίσης στην επαρχία Πάφου.
Μεταξύ των λοιπών τοπωνυμίων, αναφέρουμε:
- Κώννος, τοποθεσία στην περιοχή του χωριού Άγιος Αμβρόσιος στην επαρχία Κερύνειας, αλλά και στην περιοχή του χωριού Καπηλειό της επαρχίας Λεμεσού.
- Κώννος λέγεται και λιμενίσκος φυσικός στη θαλάσσια περιοχή του Παραλιμνίου.
- Κωννολίκ (το δεύτερο συνθετικό είναι τουρκικό - lik, που σημαίνει τοποθεσία) υπάρχει τοποθεσία μεταξύ των χωριών Επιχό και Πέτρα του Διγενή, στην επαρχία Λευκωσίας.
- Κώννοι ονομάζονται τοποθεσίες των χωριών Ασγάτα, Πισσουρίου, Χανδριών της επαρχίας Λεμεσού, και Σκυλλούρας της επαρχίας Λευκωσίας. Επίσης με την ίδια ονομασία απαντώνται τοποθεσίες των χωριών Πάνω Ζώδια, της επαρχίας Λευκωσίας, και Νατάς της επαρχίας Πάφου.
- Κώννος Αρασί (το δεύτερο συνθετικό και πάλι τουρκικής προέλευσης, που σημαίνει βουνό) υπάρχει τοποθεσία περί το 0,5 χμ. ανατολικά του χωριού Κρηνί της επαρχίας Κερύνειας. Υψόμετρο 340 μέτρα. Ο λόφος είναι στρογγυλεμένος και στην κορυφή του υπάρχει νεολιθικός συνοικισμός που εντοπίστηκε το 1958. Βρέθηκαν διάφορες κινητές αρχαιότητες, αλλά δεν έχουν γίνει ανασκαφές. Κοντά υφίσταται και μια πηγή.
- Από το χωριό Κωννιά της επαρχίας Πάφου αρχίζουν οι λόφοι που λέγονται Κωννόβουνοι και συνεχίζονται μέχρι τα χωριά Άρμου και Μαραθούντα.
- Τέλος, ο μεσαιωνικός χρονογράφος Λεόντιος Μαχαιράς (Χρονικόν, παρ. 692), αναφέρει εκκλησία με την ονομασία Ἁγία Μαρίνα τοῦ Κόννου, που θα πρέπει να βρισκόταν στα νότια της Λευκωσίας. Γράφοντας για την εισβολή των Σαρακηνών στην Κύπρο το 1426 και την προέλασή τους προς τη Λευκωσία μετά τη μεγάλη μάχη της Χοιροκοιτίας, ο Μαχαιράς αναφέρει:
...Καί ὡς γοιόν ἔρκουνταν [οι Σαρακηνοί] ἀπό τήν Ποταμίαν [=το χωριό Ποταμιά, κοντά στο Δάλι] ἐκάψαν τό ἀπλίκιν τῆς Ποταμίας καί ὅλον τό χωργιόν˙ καί ὄνταν ἦρταν εἰς τήν Ἁγίαν Μαρίναν τοῦ Κόννου, δέν ἐτορμῆσα νά μποῦν ἔσσω εἰς τήν Λευκωσίαν, θωρῶντα την τόσον μεγάλην...