Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Χωριό της επαρχίας Λευκωσίας, περί τα 22 χμ. νοτιοδυτικά της πρωτεύουσας.

Τα Καμπιά είναι κτισμένα σε μέσο υψόμετρο 490 μέτρων. Η μορφολογία είναι διαμελισμένη από το ποτάμιο δίκτυο του Πηδιά. Από γεωλογικής απόψεως, στη διοικητική έκταση του χωριού κυριαρχούν οι λάβες που περιβάλλουν τον ορεινό όγκο του Τροόδους. Γύρω από τον οικισμό επικρατούν οι άργιλλοι και οι αλλουβιακές αποθέσεις. Πάνω στα πετρώματα αυτά αναπτύχθηκαν φαιοχώματα και ασβεστούχα εδάφη.

Η περιοχή του χωριού δέχεται μια μέση ετήσια βροχόπτωση περί τα 420 χιλιοστόμετρα. Καλλιεργούνται κυρίως τα αμπέλια (με επιτραπέζιες και οινοποιήσιμες ποικιλίες), οι ελιές, οι αμυγδαλιές, λίγα φρουτόδεντρα, τα όσπρια, τα νομευτικά φυτά, τα λαχανικά (κυρίως πατάτες και ντομάτες) και τα σιτηρά. Καλλιεργούνται επίσης λίγα εσπεριδοειδή. Ωστόσο υπάρχουν αρκετές άγονες ακαλλιέργητες εκτάσεις που καταλαμβάνονται από χαμηλά δάση και θαμνώδη άγρια βλάστηση.

Το συγκοινωνιακό δίκτυο του χωριού είναι αρκετά καλό. Στα ανατολικά συνδέεται οδικά με το χωριό Αναλιόντας (περί τα 3,5 χμ), στα νότια με το χωριό Καπέδες (περί τα 4 χμ.) και μέσω του με το μοναστήρι του Μαχαιρά (περί τα 13 χμ. νοτιοδυτικά). Συνδέεται επίσης στα βόρεια με το χωριό Πέρα (περί τα 3 χμ.) και μέσω του με την πρωτεύουσα Λευκωσία.

Το χωριό γνώρισε πληθυσμιακές αυξομειώσεις. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

Μέσα στα διοικητικά όρια του χωριού βρίσκονται τα μεταλλεία των Καμπιών που στη διάρκεια της λειτουργίας τους πρόσφεραν εργοδότηση σε αρκετούς κατοίκους του χωριού.

Βλέπε λήμμα: Καμπιά μεταλλεία

Τα Καμπιά είναι χωριό που υφίσταται από την εποχή της Φραγκοκρατίας, κατά τη διάρκεια της οποίας αποτελούσε, σύμφωνα προς τον κατάλογο του ντε Μας Λατρί, φέουδο που ανήκε στη βασιλική οικογένεια της Κύπρου. Εξάλλου το χωριό βρίσκεται σημειωμένο και σε παλαιούς χάρτες ως Cabia. Το χωριό μνημονεύεται και σε δυο παλαιά χειρόγραφα, της περιόδου της Βενετοκρατίας, πράγμα που επιβεβαιώνει το γεγονός ότι τούτο υφίστατο κατά τα Μεσαιωνικά χρόνια.

Ο Φλώριος Βουστρώνιος (16ος αιώνας) μνημονεύει τα Καμπιά (γράφοντας Cambio αλλά και Cambia) ως φέουδο κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας. Γράφει συγκεκριμένα ότι, κατά την αναδιανομή των φέουδων την οποία είχε κάνει ο βασιλιάς της Κύπρου Ιάκωβος Β΄ μετά την άνοδό του στο θρόνο το 1460, τα Καμπιά δόθηκαν σε ένα αξιωματούχο Παλόλ Κόστα, μαζί με ένα άλλο χωριό, τα Παρσάτα.

Είναι, ωστόσο, βέβαιο ότι η περιοχή του χωριού εκατοικείτο από την Αρχαιότητα, αφού βρίσκεται στην έκταση του αρχαίου βασιλείου της Ταμασσού (απέχει λιγότερο από 2 χμ. από τον επισημασμένο αρχαιολογικό χώρο της Ταμασσού). Στην περιοχή του χωριού υπάρχουν αρχαία κατάλοιπα.

Όπως και του χωριού Καμπίν (ή Καμπίν του Φαρμακά) η ονομασία σημαίνει μικρό κάμπο, έτσι και του χωριού Καμπιά σημαίνει μικρά αγροτεμάχια, μικρούς κάμπους.

Από τα Καμπιά καταγόταν ο εθνομάρτυρας αρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός (1810 -1821), από την πλευρά της μητέρας του Μαρίας ή Μαριούς. Ο πατέρας του Γεώργιος καταγόταν από τον Στρόβολο. Ο γάμος των γονιών του έγινε στα Καμπιά, όπου ο Γεώργιος είχε μεγάλη κτηματική περιουσία. Δεν είναι όμως απόλυτα ξεκαθαρισμένο αν ο Κυπριανός γεννήθηκε στα Καμπιά ή στον Στρόβολο.

Η εκκλησία του χωριού, αφιερωμένη στον άγιο Γεώργιο, δεν παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ο Γκάννις θεωρεί ότι υπέστη ολέθρια ανακαίνιση (αρχές του 20ού αιώνα). Λίγες τοιχογραφίες που σώζονται, ανήκουν στον 17ο αιώνα.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια