Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Στο στενό συνοριακό περιβάλλον του χωριού Καζάφανι αποκαλύφθηκαν το 1972 δυο σημαντικοί τάφοι της Μέσης και Τελευταίας εποχής του Χαλκού, με πολύ πλούσιο αρχαιολογικό υλικό (αγγειοπλαστική και διάφορα άλλα μικροτεχνικά έργα). Τα ευρήματα αυτά μαρτυρούν ότι στο χώρο του χωριού Καζάφανι υπάρχει μεγάλο νεκροταφείο των δυο αυτών σημαντικών προϊστορικών εποχών του κυπριακού πολιτισμού.

Βλέπε λήμμα: Χαλκού εποχή

Εξαιτίας της τουρκικής εισβολής του 1974 και της συνεχιζόμενης κατοχής, τόσο ο χώρος του νεκροταφείου όσο κι ο χώρος του οικισμού ή των οικισμών που οπωσδήποτε υφίσταντο εκεί, δεν έχουν διερευνηθεί.

Λίγο πιο πάνω, πλησιέστερα προς το γειτονικό Πέλλα Παΐς, βρίσκεται ο περίφημος αρχαιολογικός χώρος των Βουνών, που ανήκει χρονολογικά στην προγενέστερη Πρώιμη εποχή του Χαλκού.

Βλέπε λήμμα: Βουνοί

Τόσο η γειτνίαση των Βουνών με το Καζάφανι όσο και η χρονική συνέχεια του πρώτου με τον δεύτερο αρχαιολογικό χώρο, μαρτυρούν την συνεχή πυκνή κατοίκηση στην περιοχή αυτή της επαρχίας Κερύνειας κατά τα προϊστορικά χρόνια. Αναμφίβολα το Καζάφανι αποτελεί τη χρονική συνέχεια των Βουνών.

Κοντά στο χωριό Καζάφανι, είχε κάνει σύντομη αρχαιολογική έρευνα ο Κύπριος αρχαιολόγος Πορφύριος Δίκαιος, τον Μάρτιο του 1934, που επεσήμανε μεταξύ άλλων και κατάλοιπα κτισμάτων και τειχών που ανάγονταν στη Βυζαντινή εποχή. Επίσης, επεσήμανε κατάλοιπα της Ρωμαϊκής εποχής, βρήκε δε και ρωμαϊκά νομίσματα. Ο ίδιος επιστήμονας αναφέρει ακόμη σε έκθεσή του, ότι διάφορα άλλα αρχαιολογικά κατάλοιπα στην περιοχή ανάγονται χρονολογικά στην Αρχαϊκή και στην Κλασσική περίοδο, καθώς επίσης και στην Ελληνιστική περίοδο. Έτσι, μπορεί να θεωρηθεί ότι η περιοχή αυτή της Κύπρου κατοικείτο αδιάκοπα από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι και τη σύγχρονη εποχή.

Συστηματικές ανασκαφές δεν έχουν γίνει στο Καζάφανι. Αλλά ακόμη και τα τοπωνύμια της περιοχής του χωριού υποδηλώνουν την ύπαρξη εκεί αξιόλογου αρχαιολογικού χώρου: Βίκλα, Καταλύμματα, Λακάνες, Σκάλες, Πέτρα Στητή κλπ.

Μεταξύ των πολλών ευρημάτων που προέρχονται από το Καζάφανι, είναι αριθμός αγγείων, έργα μικροτεχνίας, τερρακότες διαφόρων μεγεθών, κεφαλές και μέλη αγαλμάτων από ασβεστόλιθο κ.α. (Κατάλογο και περιγραφή των ευρημάτων του 1934, βλέπε σε άρθρο του Β. Καραγιώργη “A "Favissa" at Kazaphani”, RDAC, 1978, pp. 156 - 193, καθώς και plates XVI - L).

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια