Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Τοπικό «μεγάλο συμβούλιο» που ιδρύθηκε και λειτούργησε στην Κύπρο κατά την τελευταία περίοδο της Τουρκοκρατίας, ως συνέπεια των μεταρρυθμίσεων του σουλτάνου Αβδούλ Μετζίτ, του 1839. Εξαιτίας των μεταρρυθμίσεων (βλέπε λήμμα Αβδούλ Μετζίτ και Κύπρος), η Κύπρος διοικητικά αφαιρέθηκε από τη δικαιοδοσία του καπουτάν πασά κι εντάχθηκε στην επαρχία των νησιών του αρχιπελάγους ως σαντζάκιο, προσαρτημένο στο πασαλίκι της Ρόδου. Αντί κυβερνήτης, διοικούσε τώρα την Κύπρο διοικητής (mutesarrif) με ετήσιο μισθό 120.000 γρόσια, που ήταν κι ο πρόεδρος του τοπικού «μεγάλου συμβουλίου» το οποίο ιδρύθηκε για να υποβοηθεί το διοικητικό του έργο.

Το «μεγάλο συμβούλιο» αποτελούσαν αρχικά (εκτός από τον διοικητή - πρόεδρό του) τα ακόλουθα οκτώ μέλη:

1. Ο μουφτής της Κύπρου (ανώτατος θρησκευτικός αξιωματούχος των Μουσουλμάνων της Κύπρου).

2. Ο καδής της Λευκωσίας.

3. Ο Τούρκος στρατιωτικός διοικητής του νησιού.

4. Ο πρώτος ιεραρχικά από τους αγάδες της Λευκωσίας.

5. Ο αρχιεπίσκοπος (ανώτατος θρησκευτικός και εθνικός ηγέτης των Ελλήνων

της Κύπρου).

6. Ένας από τους Έλληνες δημογέροντες

7. Ένας αντιπρόσωπος των Αρμενίων της Κύπρου, και

8. Ένας αντιπρόσωπος των Μαρωνιτών της Κύπρου.

Αργότερα, τα μέλη του σώματος αυξήθηκαν σε 13 (πλην του προέδρου) από τα οποία τα 9 ήταν Μουσουλμάνοι (κι απ' αυτούς οι 6 μετείχαν εξ οφφίκιο), και τα υπόλοιπα 4 ήταν Χριστιανοί. Δηλαδή στα πιο πάνω 8 μέλη προστέθηκαν:

9. Ο μουδίρης (υπεύθυνος για τα οικονομικά).

10. Ο διαχειριστής των κρατικών (αναπαλλοτρίωτων) κτημάτων.

11. Ο διαχειριστής των σουλτανικών κτημάτων.

12 και 13. Δυο ακόμη αιρετά μέλη.

(Η σύνθεση αυτή του σώματος, σύμφωνα προς τον Savile [Cyprus, σ. 133]. Όμως άλλος συγγραφέας, ο Lang [Cyprus, ΧΙΙΙ, σ. 269] γράφει ότι τα μέλη του σώματος ήσαν συνολικά δέκα).

Παράλληλα προς το σώμα αυτό, που ήταν διοικητικό, ιδρύθηκε την ίδια εποχή και δεύτερο, δικαστικό συμβούλιο.

Βλέπε σχετικά και στο λήμμα Τουρκοκρατία.