Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Κατά την Αρχαιότητα οι Κύπριοι είχαν τη φήμη ικανών ναυτικών αλλά και ναυπηγών, τα δε κυπριακά βασίλεια διέθεταν σημαντικούς αριθμούς τόσο εμπορικών όσο και πολεμικών καραβιών. Αναφέρεται, για παράδειγμα, ότι κατά την εκστρατεία του Ξέρξη εναντίον της Ελλάδος οι Κύπριοι μετείχαν με 150 πλοία, ενώ αργότερα, η ναυτική βοήθεια την οποία πρόσφεραν στον Μέγα Αλέξανδρο ανερχόταν σε 120 πλοία.

Διάφορες μαρτυρίες αρχαίων συγγραφέων αναφέρουν τη φήμη και τις ικανότητες των Κυπρίων ως ναυτικών αλλά και ως ναυπηγών. Πέραν τούτων, ο Ευστάθιος Θεσσαλονίκης (Παρεκβολαί εἰς Διονύσιον Περιηγητήν, 508), σχολιάζοντας σχετική αναφορά του Διονυσίου που δεν σώθηκε, γράφει ότι οι Κύπριοι, οι ευτυχέστεροι από όλους τους νησιώτες, όπως τους ονομάζει, είχαν κάποτε γίνει θαλασσοκράτορες: λέγονται δέ ποτε θαλασσοκρατῆσαι καί αὐτοί...

Πιο συγκεκριμένος, ο Ευσέβιος γράφει στο Χρονικόν του (που μέρος του σώθηκε στην Ἐκλογήν Χρονογραφίας του Γεωργίου Συγκέλλου), ότι μετά τον Τρωικό πόλεμο εθαλασσοκράτησαν διάφοροι λαοί για διάφορες χρονικές περιόδους και παραθέτει σχετικό κατάλογο ως εξής:

1. Λυδοί (92 χρόνια).

2. Πελασγοί (85 χρόνια).

3. Θράκες (79 χρόνια).

4. Ρόδιοι (23 χρόνια).

5. Φρύγες (25 χρόνια)

6. Κύπριοι (33 χρόνια).

7. Φοίνικες (45 χρόνια).

Το ότι κάποτε οι Κύπριοι υπήρξαν θαλασσοκράτορες, θεωρείται σήμερα ως ιστορικό γεγονός, αν και παλαιότερα μερικοί το αμφισβήτησαν. Εκείνο που περισσότερο συζητήθηκε ήταν η χρονική περίοδος κατά την οποία οι Κύπριοι κυριαρχούσαν στις θάλασσες, κι όχι κατά πόσον κυριάρχησαν κάποτε. Ο σερ Τζωρτζ Χιλλ αμφισβητεί την ιστορική αξία του καταλόγου του Ευσεβίου, αλλά θεωρεί ότι ήταν δυνατό να υπήρξε εποχή κατά την οποία οι Κύπριοι εθαλασσοκράτησαν και ως τέτοια εποχή θεωρεί πιθανό ότι άρχισε μετά τη συντριβή των Φοινίκων και των Σύρων (ανταγωνιστών των Κυπρίων στη θάλασσα) από τους Ασσυρίους το 741/740 π.Χ. Την ίδια άποψη είχε διατυπώσει πιο πριν και ο J. Myres, ενώ άλλοι μελετητές πρότειναν κατά καιρούς διάφορες άλλες χρονολογίες.

Με βάση τις περιόδους κατά τις οποίες εθαλασσοκράτησαν διάφοροι λαοί, όπως παρατίθενται από τον Ευσέβιο, η θαλασσοκρατορία των Κυπρίων μπορεί να τοποθετηθεί περί τα μέσα του 9ου π.Χ. αιώνα.

Έστω κι αν μερικοί αμφισβητούν το γεγονός ότι οι Κύπριοι υπήρξαν κάποτε θαλασσοκράτορες (ακόμη και για το μικρό χρονικό διάστημα των 33 χρόνων που δίνει ο Ευσέβιος), εκείνο που δεν μπορεί ν' αμφισβητηθεί είναι η στενή σχέση τους προς τη θάλασσα και η ικανότητά τους ως ναυτικών κατά την Αρχαιότητα. Ο νησιώτικος χαρακτήρας της Κύπρου, τα άφθονα δάση της που έδιναν καλή ξυλεία για τη ναυπήγηση καραβιών, η ανάγκη διεξαγωγής του εμπορίου και, γενικότερα, η επικοινωνία σε σχέση με την προνομιακή γεωγραφική θέση του νησιού, ήσαν οι λόγοι που γέννησαν την ικανότητα των Κυπρίων στη θάλασσα. Μια ικανότητα που  σταδιακά απωλέσθηκε όταν δημιουργήθηκαν οι μεγάλες αυτοκρατορίες που κυριάρχησαν στη θάλασσα και των οποίων η Κύπρος απετέλεσε πλέον ασήμαντη επαρχία (βλέπε και πρώτο κεφάλαιο του λήμματος θάλασσα).