Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Σωματείο που ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 1914 στη Λευκωσία με πρωτεργάτριες τις Θεανώ Λιασίδου, Ελένη Χρίστου, Χαριτίνη Σακκάδα και Αναστασία Σεβέρη, με στόχο:

1. την παροχή βοηθημάτων σε άπορες οικογένειες,
2. την προικοδότηση απόρων κοριτσιών,
3. την παροχή μηνιαίων βοηθημάτων (συσσίτια, γάλα του παιδιού σε όλα τα σχολεία και υποτροφίες στα Γυμνάσια).

Το Σωματείο Ελληνίδων Κυριών ιδρύθηκε ως  ηχώ ενός παρόμοιου αθηναϊκού που επισκέφθηκε το νησί για να μεταφέρει τις νέες ευρωπαϊκές ιδέες που άρχισαν να φαίνονται στον ορίζοντα, αναφέρει στο λεύκωμα που έχει ετοιμάσει το 2022 η συγγραφέας ΄Αννα Μαραγκου για τα 108 χρόνια λειτουργίας του. "Μπόλιασε μορφωμένες κύπριες γυναίκες που στη συνέχεια σήκωσαν ανάστημα και διεκδίκησαν το «κοινό καλό» μέσα σε ένα περιβάλλον απείρως δυσκολότερο, ανδροκρατούμενο και άκρως συντηρητικό. Αυτά που πέτυχαν τότε είναι η δική μας βάση, από εκεί πήραμε εμείς τη σκυτάλη και μάλλον τρέχουμε ακόμη".

Το Σωματείο των Ελληνίδων Κυριών Ένωσις ιδρύθηκε στη Λευκωσία κάτω από συνθήκες έναρξης του  Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και ενώ η Κύπρος βίωνε την αποικιοκρατία με τεράστια οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα, όπως  χαμηλό βιοτικό επίπεδο, πείνα, εξαθλίωση, εκθετοτροφείο, δηλαδή αφήνεις το βρέφος σου να το μεγαλώσει άλλος γιατί εσύ αδυνατείς!

Η μόρφωση ελλιπής, αφού οι μαθητές της Λευκωσίας στις αρχές του 20ού αιώνα ανέρχονται σε 455. Στις πόλεις ο ρόλος της γυναίκας περιορίζεται κυρίως στην ανατροφή των παιδιών και στη συντήρηση του σπιτιού, ελάχιστες οι μορφωμένες, ενώ αυτές που εργάζονται αντιμετωπίζουν βουνά προβλημάτων. Στην ύπαιθρο η γυναίκα είναι υποχείριο του ανδρός/πατέρα/αδελφού [όχι πως στην πόλη δεν είναι], στη μεγάλη πλειοψηφία αμόρφωτη και ασχολείται εκτός από την επιβίωση της οικογένειάς της και με τις σκληρές γεωργικές εργασίες. Η ζωή είναι  δύσκολη, οι γυναίκες αναλαμβάνουν τα της οικογένειας και δουλεύουν για τα προς το ζην ταυτόχρονα.

Η Κύπρος  μαστίζεται διαδοχικά από ανομβρίες και πλημμύρες, από ακρίδες και αρρώστιες, ενώ οι συνθήκες διαβίωσης στις πόλεις και στην ύπαιθρο παραμένουν ακατάλληλες για το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού. Η άφιξη των προσφύγων από τη Μικρά Ασία το 1922 δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο τα θέματα σίτισης και στέγασης στις πόλεις. 

Το Σωματείο ιδρύθηκε και διαχρονικά στάθηκε στις ανάγκες της κοινωνίας με υπευθυνότητα και αφοσίωση. Στο επίκεντρο οι γυναίκες και η  προστασίας τους, η στήριξη των εργαζομένων, χωρίς να χάνουν από τα μάτια τους τα παιδιά, όλα τα παιδιά, ιδιαίτερα εκείνα που αντιμετώπιζαν με δυσκολία τη ζωή.

Έργα

Δημιούργησαν μέσα στα πλαίσια των δυνατοτήτων τους έργα που έδωσαν ουσιαστική στήριξη σε ομάδες πληθυσμού: άσυλα αστέγων, «εργαστήρια απόρων γυναικών», το Γάλα του Παιδιού, το Τμήμα Προβλεπτικής Φιλανθρωπίας, έδωσαν επιδόματα, στήριξαν τον προσφυγικό κόσμο, οργάνωσαν γιορτές για να μαζέψουν τα απαιτούμενα χρήματα για τα έργα τους, τη γιορτή του Ρόδου και τα Ανθεστήρια.

» Βλέπε συνέντευξη: Σουλλα Κολακίδου. Πρόεδρος Σωματείου Ελληνίδων Κυριών Ένωσις

Ανάμεσα στις δραστηριότητες του Σωματείου Ελληνίδων Κυριών «Ένωσις» περιλαμβάνονται η ίδρυση σε συνεργασία με την Παγκύπρια Εταιρεία Ψυχικής Υγιεινής της πρώτης Σχολής Ασκησίμων Παιδιών στη Λευκωσία (1962), η ίδρυση της Σχολής «Ελεούσα» για βαριά καθυστερημένα άτομα (1965), και η ίδρυση της Ειδικής Επαγγελματικής Σχολής «Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ'» για καθυστερημένα άνω των 18 ετών. Τα ιδρύματα αυτά συντηρούνται από το Σωματείο «Ένωσις».

Τα έσοδα του Σωματείου προέρχονται από οδικούς εράνους, Γιορτή των Πτωχών, συνδρομές Χριστουγέννων, συνδρομές μελών και από διάφορες άλλες εκδηλώσεις.

Πρώτη πρόεδρος του Σωματείου ήταν η Θεανώ Λιασίδου. Ακολούθως, για δεκαέτιες πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου διετέλεσε η Λία Τσεριώτη. Την προεδρία του Σωματείου ανέλαβε στη συνέχεια η Σούλλα Κολακίδου.

Στις 14 Ιουνίου 2022 στο Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο παρουσιάστηκε το λεύκωμα του Σωματείου Ελληνίδων, το οποίο καταγράφει τη δράση του Σωματείου Ελληνίδων Κυριών από το 1914 έως και τις μέρες μας.

Πηγές:

1. Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια
2. Αννα Μαραγκού. Λεύκωμα Σωματείου Ελληνίδων Κυριών