Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Γεράνι- Gerani. Κατεχόμενο σήμερα χωριό της Αμμοχώστου, στο δυτικό τμήμα της Καρπασίας, 112 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Βρίσκεται 4 χμ. βόρεια του Αγίου Ηλία και 5 περίπου χμ. νότια της Καντάρας.

Πάνω στο φλύσχη της Κυθρέας, τις σκόρπιες αποθέσεις ασβεστολιθικών ψαμμιτών της Πλειστόκαινης περιόδου και τους ασβεστόλιθους της Καντάρας της Περμολιθανθρακοφόρου περιόδου αναπτύχθηκαν κυρίως ρεντζίνες και ξερορεντζίνες. Το ανάγλυφο έχει μια αισθητή κλίση προς τα νότια, οι δε επικλινείς πλαγιές διαμελίζονται από τα ρυάκια που έχουν ΒΔ. - ΝΑ. κατεύθυνση. Το υψόμετρο από 600 μ. στο διάσελο της Καντάρας, μειώνεται στα 250 στην τοποθεσία Άνω Μούττη και στα 80 μ. στα νότια του οικισμού.

Στην περιοχή του Γερανιού, που δέχεται μια μέση ετήσια βροχόπτωση γύρω στα 460 χιλιοστόμετρα, καλλιεργούνταν πριν από την τουρκική εισβολή του 1974 κυρίως σιτηρά, ελιές και χαρουπιές. Ωστόσο στο χωριό, όπου δεν υπήρχαν αρδευόμενες εκτάσεις, ένα σημαντικό τμήμα της γης παρέμενε ακαλλιέργητο. Όσον αφορά την κτηνοτροφία, το 1973, ένα χρόνο πριν από την τουρκική εισβολή, εκτρέφονταν 837 πρόβατα, 86 κατσίκες και 15 βόδια.

Ο πληθυσμός γνώρισε διάφορες αυξομειώσεις μεταξύ 1881 και 1973. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

Το Γεράνιν μαζί με το γειτονικό χωριό Άρδανα είναι δυο χωριά στις νότιες πλαγιές του Πενταδάκτυλου περιτριγυρισμένα από τουρκοκυπριακά χωριά. Οι Ελληνοκύπριοι κάτοικοι του χωριού το εγκατέλειψαν και προσφυγοποιήθηκαν λόγω της τουρκικής στρατιωτικής εισβολής του 1974. Στα επόμενα λίγα χρόνια το χωριό παρέμεινε ακατοίκητο, αργότερα όμως εγκαταστάθηκαν σ' αυτό Τούρκοι από τη Μικρά Ασία.

Βλέπε λήμμα: Πρόσφυγες

Οι Τούρκοι θεώρησαν ότι η ελληνική ονομασία του χωριού προερχόταν από το πουλί γερανός, αντί από το φυτό γερανιν. Έτσι, μετονομάζοντάς το, το 1975, στο πλαίσιο της προσπάθειάς τους για τουρκοποίηση όλων των τοπωνυμίων στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου, του έδωσαν την ονομασία Tumalar που σημαίνει γερανός. Πάντως στην περιοχή του χωριού αυτού φαίνεται ότι κατέβαιναν μερικές φορές γερανοί για να ξεκουραστούν κατά τη μετανάστευσή τους, αν και τα πουλιά αυτά, που περνούν από την Κύπρο σε μεγάλους αριθμούς, σπάνια προσγειώνονται σε κυπριακό έδαφος. Ίσως στο παρελθόν τα πράγματα να ήταν διαφορετικά.

Το Γεράνιν συνδέεται με το Όβγορος στ' ανατολικά, τον Άγιο Ηλία στα νοτιοδυτικά, και μέσω Καντάρας με τον Δαυλό στα βόρεια. Με χωμάτινο δρόμο συνδέεται με τα Άρδανα στα δυτικά.

Το χωριό δεν σημειώνεται στους βενετικούς χάρτες τουλάχιστον με το σημερινό ή άλλο παραπλήσιο όνομα ούτε και υπάρχουν αρκετές πηγές για τη μεσαιωνική του ζωή. Περιλαμβάνεται στον κατάλογο βασιλικών κτημάτων του ντε Μας Λατρί, ο ίδιος δε ιστορικός, που το κατατάσσει στην επαρχία της Καρπασίας, χρησιμοποιεί τις ονομασίες Mierani, Gerani, Yerani και lerani.

Τοπων: Γεράνιν, ονομασία που πιθανότατα προήλθε από το ομώνυμο φυτό που αυτοφύεται στην Κύπρο και που υπήρχε άφθονο στην περιοχή του χωριού αυτού.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια