Βερνάτσας Ραφαήλ
Χιώτης Καθολικός βιβλιοθηκάριος του Βατικανού από το 1746 κ.ε. Στα 1751 έγραψε στιχούργημα για την Κύπρο, στο οποίο εξέφραζε την ελπίδα ότι η γέννηση τότε του διαδόχου της Σαβοΐας, Εμμανουήλ, γιου του Βίκτωρος Αμεδαίου Β' και της Αντωνίας, Φερδινάνδος των Βουρβώνων, θα οδηγούσε μια μέρα στην απελευθέρωση του νησιού από τον τουρκικό ζυγό. Με το στιχούργημά του αυτό ο Ραφαήλ Βερνάτσας αναζωπύρωσε το ενδιαφέρον της Σαβοΐας για την Κύπρο που είχε ατονήσει από τα μέσα του 17ου αι., καθώς είχε προκαλέσει αντιδικίες με τους Βενετούς και κάποιου είδους συμβιβασμό (1662) των απαιτήσεων και των δυο στην Κύπρο, καθώς και μετά την κατάληψη της Κρήτης από τους Τούρκους στα 1669, που κατέδειξε την αδυναμία όλων των δυτικών δυνάμεων να επέμβουν στην ανατολική Μεσόγειο αποτελεσματικά. Υπό το πρίσμα των εξελίξεων αυτών το στιχούργημα του Βερνάτσα είναι δύσκολο να εξηγηθεί γιατί γράφτηκε και ποιες ακριβώς δυνάμεις και πολιτικές σκοπιμότητες εξέφραζε. Πιθανώς πρέπει να ενταχθεί σε πρωτοβουλίες και σχέδια της Αγίας Έδρας για την Κύπρο τότε παρά σε σχέδια της ίδιας της Σαβοΐας.