Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Σημαντικός Κύπριος λόγιος της πρώτης περιόδου της Αγγλοκρατίας. Γεννήθηκε στη Λάρνακα το 1849 και πέθανε το 1915. Ήταν γόνος Κερκυραίας Ρωμαιοκαθολικής οικογένειας με δεσμούς με τη Βενετία, της οποίας ένα μέλος, ο Γκιρόλαμο, εγκαταστάθηκε στην Κύπρο το 1770. Η μητέρα του ήταν Ελληνίδα Κυπρία Ορθόδοξη. Ο Ιερώνυμος Βαρλαάμ, κάτω από την επίδρασή της, ασπάστηκε επίσης την Ορθοδοξία.

Απεφοίτησε το 1867 από το Instituto Italiano di Cipro της Λάρνακας και στη συνέχεια φοίτησε στην Ελληνική Σχολή της ίδιας πόλης. Μέχρι και το 1873 εργάστηκε ως δάσκαλος, παραδίδοντας μαθήματα σε σπίτια πλουσίων οικογενειών, κι ύστερα πήγε στην Αλεξάνδρεια όπου για ένα χρόνο εργάστηκε σε εμπορικές επιχειρήσεις. Επέστρεψε μετά στην Κύπρο και εργάστηκε πάλι ως δάσκαλος των ελληνικών στη Λατινική Σχολή της Λάρνακας. Το 1877 πήγε στην Αθήνα, όπου φοίτησε στην Φιλοσοφική Σχολή του εκεί Πανεπιστημίου για δυο χρόνια. Το 1879, αφού για οικονομικούς λόγους αναγκάστηκε να διακόψει τις σπουδές του, επέστρεψε στην Κύπρο όπου εργάστηκε και πάλι ως δάσκαλος στη Λατινική Σχολή της γενέτειράς του. Τον επόμενο χρόνο παραιτήθηκε ύστερα από διαφωνίες του με τη διεύθυνση της Σχολής. Δίδαξε κατόπιν στη Μύρτου (1880 -1882), εργάστηκε για άλλα δυο χρόνια ως υπάλληλος εμπορικού οίκου, οπότε το 1884 επανήλθε στη Λατινική Σχολή της Λάρνακας. Δίδαξε ταυτόχρονα στο Παρθεναγωγείο της ίδιας πόλης. Μεταξύ των μαθητών του ήταν κι ο ποιητής Δημήτρης Λιπέρτης. Αν και πολλές φορές του έγινε πρόταση να αναλάβει την διεύθυνση της Λατινικής Σχολής, καθώς και πρόταση να διδάξει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, δεν απεδέχθη.

Ο Ιερώνυμος Βαρλαάμ έγραψε ποιήματα στην ομηρική γλώσσα, πινδαρικές ωδές, επιγράμματα στην αρχαία ελληνική και πεζά στην αττική διάλεκτο. Μετέφρασε επίσης αρχαίους κλασσικούς συγγραφείς, καθώς και άλλους. Εξέδιδε ο ίδιος στη Λάρνακα για δυο χρόνια (1909-1911) το φιλολογικό περιοδικό «Κόσμος», αρχικά 15νθήμερο κι αργότερα μηνιαίο, ενώ για πολλά χρόνια ήταν και τακτικός συνεργάτης των ελληνικών εφημερίδων «Κλειώ» και «Νέα Ημέρα» της Τεργέστης. Ασχολήθηκε ακόμη και με λαογραφικά θέματα.

Στη Λάρνακα εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο το 1892, κι ήταν ελληνική μετάφραση του ιταλικού Ο Βολεσλάος ή ο Κλέπτης των Ανακτόρων. Τον επόμενο χρόνο εξέδωσε σε ελληνική δική του μετάφραση το ιταλικό μυθιστόρημα Η μνηστή του Μαρωνίτου. Το 1895 εξέδωσε στη Λεμεσό την Αλληλογραφία του με ένα καθηγητή στην αττική γλώσσα, Επιγράμματά του, καθώς και μετάφραση στην ομηρική γλώσσα του κυπριακού δημοτικού τραγουδιού Άσμα Κυπριακόν του Χριστοφή και της Εμινές. Τον ίδιο χρόνο εξέδωσε στη Λεμεσό και δυο Επιταφίους του (στον πατριάρχη Ιεροσολύμων Βικέντιο Βράκχο και στη μεγάλη δούκισσα Αλεξάνδρα της Ρωσσίας).

Ένα σημαντικό έργο του Ιερώνυμου Βαρλαάμ που παρέμεινε ανέκδοτο και χάθηκε, ήταν το Λεξικόν των Συνωνύμων της Ελληνικής Γλώσσης, μετηνεγμένων εις την Γαλλικήν, Ιταλικήν, Λατινικήν και Αγγλικήν. Επίσης χάθηκαν και άλλα ανέκδοτα έργα του.

Στον τομέα των λαογραφικών μελετών, ο Βαρλαάμ είχε βοηθήσει στη συγκέντρωση υλικού για το έργο του Αθανασίου Σακελλαρίου Τα Κυπριακά (τρεις τόμοι, Αθήνα, 1855 - 1891).