Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Η είδηση για την ήττα του κυπριακού στρατού στη Χοιροκοιτία προκάλεσε πανικό τόσο στην πρωτεύουσα Λευκωσία όσο και σ' ολόκληρη την Κύπρο. Είχε προκληθεί χάος, ο στρατός είχε διαλυθεί και ηγεσία δεν υπήρχε. Ο αρχιεπίσκοπος Λευκωσίας καρδινάλιος Ούγος (αδελφός του βασιλιά Ιανού) μάζεψε βιαστικά όσα πολύτιμα αντικείμενα μπορούσε και κατέφυγε από την πρωτεύουσα στην Κερύνεια μαζί με τη βασιλική οικογένεια και τις οικογένειες άλλων ευγενών. Στην Κερύνεια κατέφυγαν και οι βασιλικές γαλέρες, που δεν τόλμησαν ν’ αντιμετωπίσουν τον αιγυπτιακό στόλο. Πολλοί Άραβες που ζούσαν στην Κύπρο κι είχαν εκχριστιανισθεί, κατέφυγαν στα βουνά από φόβο μήπως συλληφθούν από τους εισβολείς και εκτελεστούν (θεωρούμενοι ως προδότες).

Οι Μαμελούκοι από τη Χοιροκοιτία βάδισαν προς άλλα μέρη του νησιού, λεηλατώντας, καίγοντας, σκοτώνοντας και παίρνοντας πολλούς σκλάβους. Κατέλαβαν και το βασιλικό παλάτι στο χωριό Ποταμιά, το οποίο λεηλάτησαν κι έκαψαν. Τελικά ανενόχλητοι κατέλαβαν κι αυτή την ίδια τη Λευκωσία που κούρσεψαν και έκαψαν επίσης. Λεηλατήθηκαν το βασιλικό παλάτι, τα αρχοντικά, τα μοναστήρια και οι εκκλησίες και γενικά η πόλη ολόκληρη.

Μετά απ' όλες αυτές τις επιτυχίες, οι Μαμελούκοι επιβιβάστηκαν στα καράβια τους και επέστρεψαν στην Αίγυπτο. Στο μεταξύ στην ίδια την Κύπρο οι τρομερές επιπτώσεις της καταστροφής «έφεραν τη δυστυχία που, σε συνδυασμό με» την αγανάκτηση για την ευθύνη και ανικανότητα της ηγεσίας και της τάξεως των ευγενών γενικότερα, οδήγησε σε ξέσπασμα οργής του λαού και σε επανάσταση υπό τον ρήγα Αλέξη. Η επανάσταση, που απλώθηκε σχεδόν σ' ολόκληρη την Κύπρο, κράτησε πολλούς μήνες και κατεστάλη τελικά με βοήθεια και από την Ευρώπη.

Βλέπε λήμμα: Αλέξης ρήγας- Η επανάσταση των Κυπριών το 1426

Ο βασιλιάς Ιανός και οι ευγενείς που αιχμαλωτίστηκαν μαζί του, απελευθερώθηκαν πολύ αργότερα κι αφού κατεβλήθησαν πολύ υψηλά λύτρα (που έμμεσα προήλθαν και πάλι από τον λαό). Στην Κύπρο ο βασιλιάς Ιανός επανήλθε ύστερα από πολλούς μήνες, στις 12 Μαίου 1427. Τη μέρα αυτή, κατά την οποία έφθασε στην Πάφο από την Αίγυπτο, στη Λευκωσία εκτελείτο ύστερα από φριχτά βασανιστήρια ο αρχηγός των Κυπρίων χωρικών -επαναστατών Αλέξης.

Υποτελικός φόρος

Η  ήττα των Κυπρίων έκαμε το νησί υποτελές στους Αιγυπτίους. Η γενικότερη συμφωνία που οδήγησε στην απελευθέρωση του Ιανού περιελάμβανε και την καταβολή, εκ μέρους του βασιλιά της Κύπρου, ετήσιου υποτελικού φόρου στον σουλτάνο του Καΐρου. Ο φόρος αυτός καταβαλλόταν μέχρι το τέλος της Φραγκοκρατίας (1489) και συνέχισε να καταβάλλεται κι αργότερα, από τους Βενετούς, μέχρι το 1570 οπότε η Κύπρος κατελήφθη από τους Τούρκους (από το 1517 και εξής, δηλαδή μετά την οριστική ήττα των Μαμελούκων από τους Οθωμανούς Τούρκους, ο ετήσιος υποτελικός φόρος καταβαλλόταν από την Κύπρο στην Κωνσταντινούπολη πλέον, αντί στο Κάιρο).

Πέραν τούτων, από το 1426 και ύστερα οι σουλτάνοι του Καΐρου είχαν λόγους να επηρεάζουν τις κυπριακές εξελίξεις, θεωρώντας την Κύπρο ως «δική τους».

Δεκάδες έγγραφα από το Κρατικό αρχείο της Βενετίας αποκαλύπτουν τι πληρώνε ο κόσμος της Κύπρου. Εκτός από τα 8.000 χρυσά δουκάτα (που μάζευαν από τος φόρους), σιτάρια, κριθάρια, βαμβάκι, αλάτι, ζάχαρι, μα και κιβώτια ολόκληρα με κυπριακά χρυσοΰφαντα μεταξωτά υφάσματα, χρωματιστά μάλλινα και καμηλωτά φορτώνονταν σε νάβες και πήγαιναν από την Κύπρο στη Βενετία και από εκεί στις γκαρνταρόμπες του Σουλτάνου και του χαρεμιού του. Συγκεκριμένο έγγραφο μαρτυρεί ότι στις  2 Οκτωβρίου του 1523 φορτώθηκαν 224 κομμάτια καμηλωτών και το καθένα είχε μήκος 40 πήχεις. Eννιά διαφορετικοί χρωματισμοί καμηλωτών καταγράφονται στις φορτωτικές: καστανόξανθα, κίτρινα, βαθύ κόκκινο κρεμεζί, σταχτί, μαύρο, κιανόμαυρο (βιολεττί), ώχρες και φυστικί.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια

Historic Cyprus (Facebook page)